Informatie-uitwisseling tegen belastingontwijking

12 april 2017, Wetsvoorstel - Betere uitwisseling van informatie tussen belastingdiensten moet belastingontwijking tegengaan. Staatssecretaris Wiebes (Financiën) legt met een wetsvoorstel Europese afspraken vast.

Verschillen in belastingtarieven maken het aantrekkelijk voor multinationals om te schuiven met hun winst tussen landen. Dat kan bijvoorbeeld door te hoge (of te lage) prijzen te rekenen voor transacties tussen vestigingen in verschillende landen. Overheden lopen daardoor naar schatting 500 miljard aan belastinginkomsten mis.

Vanaf 1 januari 2016 moeten multinationals met een omzet van meer dan 750 miljoen een landenrapport opstellen. Daarin maken ze duidelijk waar ze hun winst maken en hoeveel belasting ze per land betalen. Dit vloeit voort uit afspraken binnen de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO).

Met zijn wetsvoorstel past Wiebes de bestaande wetgeving aan, zodat die in overeenstemming is met de Europese richtlijn over administratieve samenwerking tussen lidstaten bij belastingheffing. Die regelt onder andere de uitwisseling van landenrapporten.

Openbaarheid

Moeten we multinationals verplichten om hun landenrapporten openbaar te maken? De Europese richtlijn regelt dit niet, maar Leijten (SP) vindt dat in ieder geval de mogelijkheid daartoe in de wet moet staan. Ze krijgt echter weinig bijval.

  • Omtzigt (CDA): multinationals gaan shoppen als EU-lidstaten de richtlijn verschillend implementeren
  • De Vries (VVD): laat het over aan de bedrijven zelf
  • Van Weyenberg (D66) en Schouten (ChristenUnie): regel het op Europees niveau
  • Nijboer (PvdA): spreek bedrijven aan op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid

Een nationale verplichting om landenrapporten openbaar te maken, zegt de staatssecretaris, verstoort het gelijke speelveld.

Boetes

Multinationals die niet voldoen aan de verplichting om een landenrapport op te stellen, kunnen een boete krijgen van 20.000 euro. Maar is dat bedrag wel afschrikwekkend genoeg voor grote multinationals? Van Weyenberg, Van der Lee (GroenLinks) en Schouten betwijfelen dat.

De boete voor het niet aanleveren van een landenrapport is gelijk aan die voor het niet nakomen van andere administratieve verplichtingen, zegt Wiebes. Volgens hem is er nu geen aanleiding om die te verhogen. Omtzigt suggereert dat openbaarmaking van boetes ook afschrikwekkend kan werken.

750 miljoen

De verplichting om landenrapporten op te maken geldt alleen voor multinationals met een omzet van meer dan 750 miljoen. Waarom ligt die grens niet lager?, vraagt Leijten. Van der Lee suggereert om er 40 miljoen van te maken.

Het verlagen van de omzetgrens doet weinig tegen belastingontwijking, verwacht Wiebes, maar levert wel veel extra administratieve lasten op.

Soevereiniteit

Het uitwisselen van landenrapporten op grond van een EU-richtlijn is een nieuwe stap op weg naar Europese belastingen, denkt Mulder (PVV). Hij beschouwt het als een aantasting van de "fiscale soevereiniteit" en is er dan ook tegen.

De Kamer stemt op 18 april over het wetsvoorstel.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.