Hulp en handel gaan samen

10 november 2016, begroting - De combinatie van hulp en handel past in de modernisering van ontwikkelingssamenwerking. Dit betoogt minister Ploumen (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) bij het debat over haar begroting.

De ontwikkelingslanden van tien of twintig jaar geleden zijn nu voor een deel "groeitijgers", betoogt de minister, ook in Afrika. Dit vraagt om een ander type ontwikkelingssamenwerking, waarbij hulp en handel gecombineerd worden.

Bosma (PVV) gelooft niet in een positief effect van ontwikkelingshulp: stop met het vullen van de bodemloze put. Daar denkt Grashoff (GroenLinks) heel anders over: het budget moet omhoog tot 0,7% van het bnp.

Handel

Veel landen willen niet meer hun hand ophouden maar vooral hun verdienvermogen versterken en meer banen creëren. Handel is daarbij belangrijk. Het Nederlandse beleid sluit daar volgens de minister goed op aan.

Het is belangrijk voor ontwikkelingslanden dat handelsbarrières verdwijnen, benadrukt Taverne (VVD). De ontwikkelingshulp moet dan wel afgebouwd worden, want die werkt marktverstorend.

Handel kan positief uitpakken, denkt Smaling (SP), maar een belangrijke voorwaarde is wel dat de machtsverhouding tussen handelspartners in evenwicht is.

Ploumen benadrukt dat nieuwe handelsakkoorden moeten bijdragen aan de werelddoelen voor duurzame ontwikkeling. Maar Grashoff heeft twijfels: gaat duurzaamheid echt boven handelsbevordering?

Belastingheffing

Het is belangrijk dat ontwikkelingslanden zelf in staat zijn om voldoende belastinginkomsten binnen te halen. Daarom moeten we ze voorzien van de noodzakelijke expertise, zegt de minister.

Is het wel zinvol om landen te helpen bij hun belastinginning als het ze al decennia niet lukt om het goed te regelen? Taverne is kritisch over de Nederlandse hulp. Daar sluit Bosma zich bij aan: het is neokolonialistisch dat wij ontwikkelingslanden uitleggen hoe je belasting heft.

Overheden van ontwikkelingslanden lopen veel inkomsten mis door belastingontwijking, betoogt Smaling. Hij vraagt de minister om meer inzicht in de omvang van dit probleem.

Allerarmsten

Bereiken we met ontwikkelingssamenwerking de mensen die we willen bereiken? Dijkgraaf (SGP), Mulder (CDA) en Van Laar (PvdA) sporen de minister aan om inzichtelijker te maken hoe de allerarmsten worden geholpen.

Ploumen wijst op het actieplan voor inclusieve ontwikkeling, specifiek gericht op vrouwen en jongeren. Ook de positie van mensen met een beperking krijgt extra aandacht in het beleid.

Minder asielaanvragen, meer noodhulp?

Het aantal asielzoekers zal in 2017 lager uitvallen dan eerder verwacht, zo heeft staatssecretaris Dijkhoff (Justitie) de Kamer laten weten. Waar vloeit het geld heen dat wordt bespaard op de eerstejaarsopvang?

Het geld dat de regering bespaart door de lagere asielinstroom, kan naar noodhulp en opvang in de regio, suggereren Mulder, Van Veldhoven (D66) en Voordewind (ChristenUnie). Maar dit moet volgens Ploumen geregeld worden in de Najaarsnota.

Prioriteiten

Welke onderwerpen zouden meer aandacht moeten krijgen in het beleid van de minister?

  • Voordewind en Van Laar: doe meer tegen kinderarbeid

  • Taverne: de stijgende geboortecijfers in Afrika zijn verontrustend

  • Van Veldhoven: leg meer nadruk op de positie van meisjes en vrouwen

  • Mulder: kijk naar de kansen voor het Nederlands bedrijfsleven bij het tegengaan van klimaatverandering

De Kamer debatteerde eerder op 9 november over de begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Zij stemt op 15 november over de ingediende moties en later dit jaar over de begroting.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.