Hulp bij terrorisme reden voor ontnemen Nederlanderschap

5 maart 2015, wetsvoorstel - Hulp bij of voorbereiding van terrorisme wordt reden om het Nederlanderschap te kunnen ontnemen. Minister Opstelten (Justitie) krijgt steun van een Kamermeerderheid voor dit voorstel.

Het deelnemen aan terroristische trainingskampen en het zoeken naar informatie over explosieven met de bedoeling om een aanslag te plegen. Met de invoering van Opsteltens wetsvoorstel kan een veroordeling voor dit soort zaken aanleiding zijn om het Nederlanderschap te ontnemen. Kuzu (GrKÖ) is niet overtuigd van het nut: welk probleem in de samenleving wordt hiermee opgelost? Het wetsvoorstel gaat juist niet ver genoeg, vinden Van Klaveren (GrBvK) en De Graaf (PVV). Het is inderdaad geen wondermiddel, zegt Segers (ChristenUnie), die aandacht vraagt voor deradicaliseringsprogramma's.

Europese regels verbieden staatloosheid

Een nationaliteit mag niet ontnomen worden als de betrokken persoon daardoor staatloos zou worden, zo bepaalt het Europees Verdrag inzake nationaliteit. Schouw (D66), Gesthuizen (SP) en Segers verdedigen dit principe. Maar er ontstaat een spanningsveld als uit iemands handelingen blijkt dat hij helemaal niet bij een staat wil horen, zeggen Van der Steur (VVD) en Dijkgraaf (SGP), die staatloosheid niet bij voorbaat willen uitsluiten. De regering zal het verdrag niet opzeggen, reageert Opstelten, maar hij wil het onderwerp wel bij de Raad van Europa aan de orde stellen. Oskam (CDA) steunt hem daarin, maar Recourt (PvdA) vindt het overbodig: het voorkomen van staatloosheid is een ondergrens.

Leidt intrekking nationaliteit tot discriminatie?

Bij personen met één nationaliteit kan het Nederlanderschap niet worden ingetrokken, bij mensen met twee nationaliteiten wel. Leidt dit niet tot discriminatie?

Volgens Opstelten niet. Deelname aan terroristische misdrijven is bij alle Nederlanders aanleiding om de nationaliteit te ontnemen, alleen kan dit niet plaatsvinden als het leidt tot staatloosheid. Toch ontstaat er rechtsongelijkheid, vindt Kuzu. Ook Schouw betoogt dat personen met een dubbele nationaliteit zwaarder worden gestraft. De minister spreekt dit tegen. Hij wijst er bovendien op dat altijd wordt afgewogen of intrekking proportioneel is. Dat is zeker niet het geval als het leidt tot uitzetting naar een land dat martelt of de doodstraf heeft, betoogt Segers.

Ontneming nationaliteit is bestuurlijke maatregel

Het ontnemen van de Nederlandse nationaliteit is geen straf, benadrukt de minister, maar een bestuurlijke maatregel. Een merkwaardige redenering, vindt Gesthuizen, omdat het wel zo zal worden ervaren. In de praktijk is het gewoon een straf, vindt ook Schouw. Recourt vraagt zich af of de redenering van de minister standhoudt in het licht van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het gaat inderdaad om een relatief zware maatregel, erkent Opstelten, maar hij stelt dat die vergelijkbaar is met het ongewenst verklaren en uitzetten van vreemdelingen. En ook dat is onder het EVRM toegestaan.

De Kamer sprak eerder op 25 februari over het wetsvoorstel. Zij stemt op 10 maart over het wetsvoorstel en de moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.