Het bericht dat Damen een onderzeebootorder dreigt mis te lopen
13 maart 2024, debat – De Kamer spreekt met staatssecretaris Van der Maat (Defensie) en minister Adriaansens (Economische Zaken) over het bericht dat scheepsbouwer Damen niet de opdracht zou krijgen om onderzeeërs voor Nederland te gaan bouwen.
Het formele besluit moet nog genomen worden in de ministerraad van 15 maart, maar volgens een bericht in De Telegraaf krijgt het Franse bedrijf Naval waarschijnlijk de opdracht voor de bouw van vier nieuwe onderzeeboten voor Nederland. Het gaat om een order van 4 tot 6 miljard euro.
Dat zou betekenen dat het samenwerkingsverband van het Zweedse Saab en het Nederlandse Damen Shipyards naast de opdracht grijpt. Hetzelfde zou gelden voor het derde bedrijf: Thyssenkrupp Marine Systems, gesteund door Duitsland en Noorwegen.
Besluit
Verschillende leden betreuren het zeer dat Damen gepasseerd zou worden en willen de opdracht alsnog aan Damen en Saab gunnen. Stoffer (SGP) wil dat dit besluit door het volgende kabinet genomen wordt. Boswijk (CDA) wijst op eerdere besluiten in het aankoopproces. Een betrouwbare overheid kan daar nu niet zomaar van afwijken, vindt hij. Ook Nordkamp (GroenLinks-PvdA) pleit voor het volgen van "een fatsoenlijk proces".
We moeten gewoon nog een paar dagen wachten en dan komt het kabinetsbesluit, zegt Dassen (Volt). Brekelmans (VVD) en Podt (D66) sluiten zich daarbij aan: daarná kan de Kamer het debat daarover voeren. Ook Van Oostenbruggen (NSC) vindt het vreemd om twee dagen voor dat kabinetsbesluit "de stekker uit het proces te trekken".
Maritieme sector
De opdracht zou gegund moeten worden aan de eigen maritieme sector in Nederland, vindt Tuinman (BBB). Het gaat om veel werkgelegenheid en het in Nederland houden van kennis, benadrukt Eerdmans (JA21).
Pool (PVV) vindt dat "de Nederlandse belangen worden verkwanseld aan de Fransen". Volgens Van Houwelingen (FVD) wordt in het bijzonder het belang van de werf in Zeeland geschaad.
Hoewel Van Kent (SP) de miljarden liever uit zou geven aan onderwijs dan aan onderzeeboten, vindt hij dat we die, als we ze dan toch kopen, in Nederland moeten laten maken.
Maar Nederland heeft al sinds de jaren negentig geen onderzeeër meer gebouwd, benadrukt Van der Maat. Dat betekent dat Nederland geen "zelfscheppende onderzeeboottechnologie" heeft, vult Adriaansens aan. Daarom is indertijd besloten tot aanbesteding aan een buitenlandse werf. Maar bij de bouw zullen altijd Nederlandse bedrijven participeren, verzekert de minister.
Vervolg
De staatssecretaris en de minister schetsen het tijdpad. Het kabinet neemt waarschijnlijk op 15 maart een voorgenomen besluit over de gunning. Daarna volgen vertrouwelijke technische briefings door specialisten voor de Tweede Kamer. Uiteindelijk volgt er een debat met het kabinet en mag de Kamer de aanschaf nog beoordelen en goed- of afkeuren.
De Kamer stemt op 14 maart 2024 over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct