Grondgebondenheid beperkt groei melkveestapel

23 april 2015, debat - Melkveehouders die willen uitbreiden, hebben extra grond nodig. Door dit vast te leggen in een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) beperkt staatssecretaris Dijksma (Landbouw) de groei van de melkveestapel.

Per 1 april 2015 zijn de Europese melkquota vervallen. Om een ongebreidelde groei van de melkveestapel en de daarmee gepaard gaande stijgende mestproductie te voorkomen, is op 1 januari de Wet verantwoorde groei melkveehouderij van kracht geworden. De staatssecretaris heeft die nu nader ingevuld met een AMvB. Daarin wordt bepaald dat melkveehouders die willen groeien, extra grond nodig hebben. Deels mogen ze de extra geproduceerde mest verwerken. Lodders (VVD) is eigenlijk tegen verplichte grondgebondenheid, maar vindt de AMvB "een werkbare route". Smaling (SP), Klaver (GroenLinks) en Ouwehand (PvdD) vinden de mate van grondgebondenheid juist niet ver genoeg gaan.

AMvB heeft gevolgen voor melkveesector

Wat zijn de gevolgen van de AMvB voor de melkveesector? Het vastleggen van grondgebondenheid is belangrijk voor het maatschappelijk draagvlak, stelt Dijksma. Smaling vreest echter voor een verdere intensivering. Het aantal megastallen zal snel stijgen, denken Ouwehand en Klaver. Dit dreigt ten koste te gaan van kleine, extensieve familiebedrijven, zegt Dik (ChristenUnie). Geurts (CDA), Lodders (VVD) en Dijkgraaf (SGP) vragen aandacht voor melkveehouders die met het oog op het loslaten van de melkquota fors hebben geïnvesteerd in extra stallen, maar nu niet kunnen uitbreiden omdat ze geen geld hebben om meer grond te kopen.

Melkveerechten optie bij groei mestprobleem

De AMvB kan eraan bijdragen dat Nederland de Europese normen voor fosfaat- en nitraatuitstoot niet overschrijdt. Maar als dit onvoldoende lukt, is het invoeren van productierechten voor melkvee een optie, benadrukt Dijksma. Voor Lodders, die het gestelde fosfaatplafond "waanzin uit Brussel" vindt, gaat dat veel te snel. Net als Graus (PVV) pleit zij voor het terugwinnen van fosfaat uit mest. Onderzoek de alternatieven, vraagt Dik, zoals fosfaatquota. Hiervoor krijgt zij bijval van Dijkgraaf en Geurts. Als er melkveerechten komen, betoogt Dikkers (PvdA), zouden die moeten worden gekoppeld aan grond.

Grondgebondenheid geen garantie voor weidegang

Dat de groei van de melkveesector grondgebonden wordt, is geen garantie dat er ook meer koeien in de wei komen. Dijksma wil daarom in een convenant vastleggen dat de weidegang 80% wordt in 2020, maar volgens Smaling is dat "boterzacht". Dikkers heeft er meer vertrouwen in, maar vraagt wel om meer tussendoelen voor weidegang. Het is beter om het gewoon in de wet vast te leggen, vindt Klaver. Geurts is er juist tegen om weidegang te verplichten. Ook Graus wil dat koeien de kans krijgen om naar buiten te gaan, maar dan moeten ze wel goede beschutting tegen de zon krijgen.

De Kamer sprak eerder op 12 en 13 november 2014 over de Wet verantwoorde groei melkveestapel. Zij stemt op 28 april over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.