Gemeentelijke herindelingen: 26 gemeenten gaan op in 9 nieuwe

18 april 2018, wetsvoorstellen - Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) komt met voorstellen voor een reeks gemeentelijke herindelingen. Hiermee zullen 26 gemeenten opgaan in 9 nieuw te vormen gemeenten.

Het initiatief voor deze samenvoegingen komt van de gemeenten zelf. Van den Bosch (VVD) spreekt van "een heel mooi resultaat", dat tot stand is gekomen na grondig overleg. Deze initiatieven van onderop zijn een mooi voorbeeld van geslaagde herindelingen, vindt Den Boer (D66). Van der Molen (CDA) weet hoe ingrijpend een herindeling kan zijn en is daarom blij dat het traject hier zorgvuldig is doorlopen.

De minister prijst het samenvoegingsinitiatief van de gemeenten, waarmee zij laten zien dat ze hun verantwoordelijkheid nemen. Ze waardeert de inzet van alle lokale partijen hierbij.

Draagvlak

Krol (50PLUS) zet vraagtekens bij de vrijwilligheid van de herindelingen. Volgens hem schuurt het overal wel. Hij wil daarom dat de inwoners van de gemeenten zich uitspreken in een referendum. Bosma (PVV) zal geen van de voorstellen steunen, omdat de burgers er niet zelf over hebben gestemd.

Ollongren vindt draagvlak een belangrijk criterium voor een herindeling, maar ze wil niet voorschrijven hoe gemeenten dat moeten meten. Een referendum is een mogelijkheid, maar die beslissing is aan de gemeenteraad en niet aan Den Haag. Ze wijst erop dat alle gemeenteraden achter de herindelingsvoorstellen staan.

Visie

Wie heeft hier nou eigenlijk om gevraagd, wil Van Raak (SP) weten. Hij mist een visie bij deze reeks samenvoegingen. Bisschop (SGP) vraagt zich af hoelang het opschalen van gemeenten nog zal doorgaan. Hij vreest dat dit ten koste gaat van de "bestuurlijke nabijheid". Herindelingen zullen juist leiden tot slagkrachtige gemeenten, zegt Özütok (GroenLinks).

De minister zal een nieuw beleidskader voor herindelingen opstellen. Daarin gaat zij in op de criteria die daarbij moeten gelden. Ze vindt dat het initiatief voor herindelingen in principe van onderop moet komen. Uiteindelijk moeten herindelingen leiden tot verbetering van de dienstverlening voor de burgers, benadrukt ze.

Dubbeldorp Spaarndam

Bijna alle woordvoerders vragen aandacht voor Spaarndam. Dit dorp valt nu voor een deel onder de gemeente Haarlem en voor een ander deel onder Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Sommige inwoners willen een grenscorrectie waardoor het hele dorp bij de gemeente Haarlem zou horen, maar in het herindelingsvoorstel is daar niet voor gekozen.

Van den Bosch (VVD), Van der Molen (CDA) en Den Boer (D66) willen dat de provincie Noord-Holland hier na de herindeling aandacht voor blijft houden. Dat vindt Van Raak (SP) de verkeerde volgorde. Hij pleit ervoor om deze samenvoeging uit te stellen en eerst in gesprek te gaan met de inwoners van Spaarndam.

Ollongren wil niet afwijken van het advies van de gemeenteraden, dat tot stand is gekomen in samenspraak met de inwoners. Maar ook na de herindeling kan er nog gesproken worden over een mogelijke grenscorrectie met Haarlem, aldus de minister.

De Kamer stemt op 24 april over de wetsvoorstellen en de moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist