Europese Unie van 28 naar 27 lidstaten

9 mei 2017, debat - Hoe moeten de onderhandelingen rond de uittreding van Groot-Brittannië uit de Europese Unie verlopen? En welke kansen zijn er? De Kamer debatteert met premier Rutte over de gevolgen van de brexit.

In de Europese Raad van 29 april hebben de 27 lidstaten eensgezind de uitgangspunten bepaald voor de komende brexitonderhandelingen: de toekomstige relatie met het Verenigd Koninkrijk zal pas worden besproken op het moment dat er "voldoende vooruitgang" is geboekt in het uittredingsproces.

Wat is er na de top over van de Nederlandse wens om zo snel mogelijk te onderhandelen over de nieuwe verhoudingen met het Verenigd Koninkrijk? Leijten (SP) vraagt zich af hoe eensgezind Europa blijft in de komende onderhandelingen. Van Ojik (GroenLinks) benadrukt het belang van transparantie.

Rutte is blij met de uitgangspunten voor de onderhandelingen. Het is goed om eerst strak te onderhandelen over de hoogte van "de echtscheidingsrekening", de positie van staatsburgers en grenskwesties. Als er later in 2017 voldoende voortgang is geboekt, kunnen de gesprekken over de toekomstige relatie beginnen.

De uitkomst mag van Maeijer (PVV) in geen geval zijn dat Nederland na het Britse vertrek een hogere Europese rekening krijgt. Zij stelt voor dat Nederland het voorbeeld van het Verenigd Koninkrijk volgt en de EU verlaat.

Toekomstig Europa

De Britse uittreding biedt volgens Van den Hul (PvdA) een uitgelezen kans op een beter, socialer en eerlijker Europa, met regelgeving in Nederland waar het kan en Europese regelgeving waar het moet. Azarkan (DENK) benadrukt dat de Europese Unie persoonlijker, doorzichtiger en democratischer moet worden.

De rechten van Europese burgers in Groot-Brittannië en die van Britse burgers in de EU-landen moeten worden gegarandeerd, vindt Van Rooijen (50PLUS). Dat staat ook voor Van Veldhoven (D66) voorop. Zij bepleit de inrichting van een helpdesk waar mensen persoonlijk advies kunnen krijgen.

Rutte wijst erop dat de onderhandelingen over de brexit nog moeten beginnen. Informatie voor burgers en bedrijven over de concrete gevolgen is dus beperkt beschikbaar. De Nederlandse ambassade in Londen biedt zo veel mogelijk inzicht, aldus de premier.

Nederlandse positie

Nederland moet na het Britse vertrek op zoek naar nieuwe bondgenoten, zegt Mulder (VVD). De banden met Ierland en Denemarken zijn inmiddels aangehaald. Van Rooijen wil ook de Benelux-samenwerking versterken. Rutte bevestigt het belang van het "bouwen van nieuwe coalities". Daarom wordt bijvoorbeeld ook met de Baltische landen gesproken.

Omtzigt (CDA) betoogt dat het Verenigd Koninkrijk als belangrijke handelspartner open en toegankelijk moet blijven: dat is in het belang van Europa en van Nederland.

Straatsburg

Voordewind (ChristenUnie) wil af van de "onzinnige verhuisbeweging" van het Europees Parlement naar Straatsburg. Zou het in Straatsburg vestigen van het Europees Geneesmiddelenagentschap hiervoor een oplossing kunnen bieden? Richt je op hoofdzaken en voorkom "gekissebis" over de vestigingsplaats van instituten, zegt Van Ojik.

Rutte is het "helemaal eens" met de wenselijkheid van het afschaffen van Straatsburg als tweede vergaderlocatie voor het Europees Parlement. Maar hij benadrukt dat daarvoor verdragswijziging nodig is.

De Kamer stemt op 16 mei over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.