Europese top in teken van brexit

5 juli 2016, debat - Hoe moet de EU reageren op de uitslag van het brexitreferendum in het Verenigd Koninkrijk (VK)? De Kamer debatteert met premier Rutte over de Europese Raad van 28 en 29 juni.

Bij de Europese top kwamen ook andere zaken aan de orde, zoals het Nederlandse Oekraïnereferendum, migratie en het vrijhandelsverdrag met Canada, maar veruit de meeste aandacht ging naar het brexitreferendum. 52% van de Britse kiezers heeft gekozen voor het verlaten van de Europese Unie. Een minieme meerderheid heeft zich helaas laten verleiden door populisten, stelt Grashoff (GroenLinks) vast. Ook de premier is teleurgesteld over de referendumuitslag. Bontes (GrBvK) en Beertema (PVV) beschouwen die juist als een aansporing voor het houden van een nexitreferendum. Maar daarmee zouden miljoenen Nederlandse banen in de waagschaal worden gesteld, reageert Rutte.

Britten willen tijd om vertrek voor te bereiden

De Britse regering lijk geen haast te maken met het starten van de uittredingsprocedure. We moeten onze trouwe bondgenoot de kans geven om orde op zaken te stellen, benadrukt Voordewind (ChristenUnie), en een vechtscheiding voorkomen. De verhoudingen met het VK moeten niet op scherp worden gezet, zegt ook Maij (PvdA). Maar Verhoeven (D66) vindt het ook belangrijk dat er snel duidelijkheid komt en wil daarom dat het brexitkamp onder druk wordt gezet. Niet de Europese Commissie maar de Europese Raad moet de uittredingsonderhandelingen gaan leiden, stelt Mulder (VVD). De Raad heeft daarin inderdaad een belangrijke rol, antwoordt de premier.

Uitslag referendum beschouwd al wake-upcall

Hoe moet het verder met de Europese samenwerking na het brexitreferendum? Omtzigt (CDA) is blij dat hierover in september een informele top wordt gehouden. Kies voor sterkere lidstaten en meer sociaal beleid, adviseert Van Bommel (SP). Een daadkrachtiger en democratischer Europa is volgens Verhoeven nodig om de grote problemen van deze tijd op te lossen. Thieme (PvdD) benadrukt dat Europese samenwerking alleen zinvol is indien waarden als duurzaamheid en mededogen voorrang krijgen boven economisch gewin. Streef naar samenwerking tussen soevereine lidstaten, gericht op het oplossen van grensoverschrijdende problemen, betogen Voordewind en Bisschop (SGP).

Oplossing gezocht voor associatieakkoord Oekraïne

Wat gebeurt er met het associatieakkoord met Oekraïne nu de Nederlandse kiezers dit hebben verworpen in een referendum? Het is belangrijk dat hierbij vooruitgang wordt geboekt, zegt Maij. Rutte streeft naar een juridisch bindende oplossing die tegemoetkomt aan belangrijke Nederlandse zorgen. In een eventuele verklaring bij het associatieakkoord zou ook aandacht moeten zijn voor corruptiebestrijding in Oekraïne, benadrukken Grashoff en Mulder. Maar zo'n verklaring komt neer op "minachting van de Nederlandse kiezer", stelt Bontes, die het vertrouwen in de premier opzegt. Van Bommel en Thieme benadrukken dat de kiezers duidelijk nee hebben gezegd tegen het gehele verdrag. Daarom moet het kabinet snel besluiten om niet te ratificeren, aldus Beertema.

De Kamer sprak eerder op 17 februari over een mogelijke brexit en op 13 april over de uitslag van het Oekraïnereferendum. Zij stemt aansluitend op het debat over Bontes' motie van wantrouwen, die steun krijgt van PVV, SP en PvdD. Omdat er echter te weinig Kamerleden aanwezig zijn, is de stemming niet geldig. Daarom wordt op 6 juli opnieuw gestemd. Op 7 juli is de stemming over de overige moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.