Europese top op 1 en 2 oktober

23 september 2020, debat - De Kamer debatteert met premier Rutte over de Europese top. Die is een week uitgesteld en vindt nu plaats op 1 en 2 oktober.

De Europese top gaat onder andere over het versterken van de economische basis en over digitalisering. Premier Rutte pleit voor een weerbare EU, die de eigen waarden en publieke belangen kan borgen en concurrerend blijft binnen een functionerend mondiaal handelssysteem. Ook andere actuele onderwerpen zullen op de top besproken worden.

China

Hoe combineren we in de relatie met China economische banden en het beschermen van mensenrechten? Ploumen (PvdA) en Van Ojik (GroenLinks) willen dat deze zaken aan elkaar worden gekoppeld in onderhandelingen en gesprekken. Europa mag niet zwijgen over wat er met Oeigoeren gebeurt, zegt Leijten (SP). Van der Graaf (ChristenUnie) is het daarmee eens en vraagt ook aandacht voor de vervolging van christenen.

Er zijn aanwijzingen voor zeer ernstige mensenrechtenschendingen, zegt Rutte. In de bilaterale contacten met China en in EU- en VN-verband worden die regelmatig aan de orde gesteld.

Moeten de mensenrechtenschendingen in China niet gekwalificeerd worden als misdaden tegen de menselijkheid of genocide? Sjoerdsma (D66) vraagt zich dat af. De aanwijzingen voor dwangarbeid zouden voor bedrijven reden moeten zijn om geen zaken meer te doen met fabrieken in Xinjiang, vindt Omtzigt (CDA).

Wit-Rusland

Veel woordvoerders maken zich zorgen over de situatie in Wit-Rusland na de verkiezingen. Mensen verdwijnen in de gevangenis en worden slachtoffer van martelingen, zegt Van Ojik (GroenLinks).

Van der Graaf (ChristenUnie) wil dat er gerichte sancties komen tegen het regime. Het is pijnlijk dat die er nog niet zijn, benadrukt Sjoerdsma (D66). Leijten (SP) vindt het beschamend dat allerlei machtsbelangen kennelijk voorkomen dat de EU naast de bevolking van Wit-Rusland gaat staan,

Dat er nog geen sancties zijn afgekondigd, komt vooral doordat Cyprus zich ertegen verzet. Er wordt hard aan gewerkt om deze blokkade te doorbreken, zegt premier Rutte. Het probleem is dat Cyprus een koppeling legt met sancties tegen Turkije, dat naar gas wil boren in betwiste territoriale wateren. Maeijer (PVV) beschouwt dit als een goede aanleiding om het kandidaat-lidmaatschap van Turkije te beëindigen.

Unanimiteit of meerderheid

De Europese Unie neemt nu veel besluiten op basis van unanimiteit. Moet dat zo blijven?

  • Bosman (VVD): voor sancties wegens het schenden van mensenrechten zou een gekwalificeerde meerderheid genoeg moeten zijn
  • Omtzigt (CDA): voor besluiten over belastingen moet de unanimiteit blijven
  • Maeijer (PVV): Nederland moet eigenlijk uit de EU, maar zolang het erin blijft, moeten we onze veto's houden

Europese regels

"Gelijke monniken, gelijke kappen." VVD'er Bosman wil dat dit principe wordt toegepast binnen de EU. Zo moeten alle landen zich volgens hem houden aan de normen voor staatsschuld en begrotingstekort, maar ook aan de regels voor de rechtsstaat. "Slappe hap", zo kwalificeert Ploumen (PvdA) het handhaven van de rechtsstatelijke beginselen op dit moment.

Ook premier Rutte is voor het handhaven van normen voor de rechtsstaat. Het Europees Parlement is bij dit onderwerp volgens hem nu aan zet. Nederland heeft geen bezwaar tegen een aanscherping.

Migratie

De Europese Unie heeft als doel om jaarlijks 1 tot 1,5 miljoen extra migranten uit Afrika en het Midden-Oosten naar Europa te halen, stelt Baudet (FvD). Hij hekelt het Europese migratiebeleid en de agenda van multiculturalisme, die volgens hem zullen leiden tot een demografische transformatie.

Het debat gaat 30 september verder met de tweede termijn van de Kamer.

Zie ook