Eigen bijdrage voor veroordeelden

7 april 2015, wetsvoorstellen - Veroordeelden moeten een eigen bijdrage gaan betalen voor opsporing, vervolging, berechting, slachtofferzorg en detentie. De Kamer bespreekt de plannen van minister Van der Steur en staatssecretaris Dijkhoff van Justitie.

Plegers van een strafbaar feit bezorgen de maatschappij hoge kosten. Van der Steur en Dijkhoff vinden het daarom gerechtvaardigd om hen een eigen bijdrage te laten betalen. Daarbij gaat het om maximaal 2.760 euro voor de strafvordering en maximaal 11.680 euro voor het verblijf in een justitiële inrichting. De geschatte jaarlijkse opbrengst is 65 miljoen. Alle woordvoerders vinden het in principe een logisch idee om veroordeelden een eigen bijdrage te laten betalen. Maar SP, CDA, D66, ChristenUnie en SGP hebben twijfels over de uitvoerbaarheid. En stijgt de recidive niet als ex-gedetineerden met schulden worden opgezadeld?

Meerderheid voor eigen bijdrage

Het is niet vanzelfsprekend dat de samenleving volledig opdraait voor de kosten die veroorzaakt worden door daders van misdrijven, stelt VVD'er Van Oosten. Hij is dan ook positief over het idee om veroordeelden een eigen bijdrage op te leggen. Hierbij geldt het principe "de vervuiler betaalt", zo sluit Rebel (PvdA) zich daarbij aan. De eigen bijdrage had eigenlijk al veel eerder moeten worden ingevoerd, vindt Helder (PVV). Bovendien kan het plan volgens haar worden aangescherpt, bijvoorbeeld door een hogere eigen bijdrage te vragen aan vermogende veroordeelden en de mogelijkheden voor kwijtschelding te verminderen.

Twijfels over uitvoerbaarheid

De eigen bijdrage voor veroordeelden leidt tot een bureaucratisch systeem met vele uitzonderingen en hoge administratieve lasten, vrezen Schouw (D66), Segers (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP). Bovendien staan tegenover de opbrengsten extra kosten voor de gemeenten, onder andere voor schuldhulpverlening. Van een kale kip kun je niet plukken, zeggen Kooiman (SP) en Oskam (CDA), die verwachten dat de opbrengsten niet of nauwelijks de uitvoeringskosten zullen dekken. Dit zou volgens hen anders zijn als gedetineerden voor een fatsoenlijk loon mochten werken.

Heeft eigen bijdrage effect op recidive?

Door de eigen bijdrage zullen veroordeelden na hun vrijlating vaak een (hogere) schuld hebben. De bewindslieden verwachten dat dit geen gevolgen heeft voor de resocialisatie. Maar Segers vindt dat zij hun veronderstelling onvoldoende onderbouwd hebben. Uit cijfers van de reclassering blijkt dat schulden de kans op recidive wel degelijk vergroten, betoogt Schouw. Ook Kooiman denkt dat vrijgelaten gedetineerden hun "oude beroep" sneller weer oppakken. Er ontstaan problemen als ex-gedetineerden met hoge schulden terugkeren in de samenleving, zo sluit Oskam zich daarbij aan. Rebel vraagt de bewindslieden om het effect op recidive te monitoren en de wet na twee jaar te evalueren.

Het debat gaat op een later moment verder met het antwoord van de bewindslieden.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.