Effecten en gevolgen pandemieverdrag
10 april 2024, debat – Wat zijn de mogelijke consequenties als Nederland zich aansluit bij het pandemieverdrag? De Kamer debatteert met minister Dijkstra (Medische Zorg).
De covidpandemie heeft laten zien dat de wereld niet voorbereid was op een wereldwijde pandemie. Dit inzicht heeft geleid tot onderhandelingen in het kader van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Die moeten leiden tot een pandemieverdrag, waarin afspraken worden gemaakt over preventie, paraatheid en respons bij toekomstige pandemieën. Ook worden de International Health Regulations (IHR) waarschijnlijk aangepast.
De vraag is niet óf er in de toekomst weer een pandemie zal plaatsvinden, zegt Dijkstra, maar wanneer. Daarom is het verstandig om internationale afspraken te maken.
Steun
Een pandemie bestrijden doe je niet alleen, zegt Paternotte (D66): het is belangrijk dat er snel een onderhandelingsresultaat komt. Het is volgens hem cruciaal dat landen goed met elkaar samenwerken bij een wereldwijde epidemie.
Ook Tielen (VVD) is voor een pandemieverdrag. Zij wil het Europese vestigingsklimaat voor producenten van hulpmiddelen, medicijnen en vaccins verbeteren. Het is namelijk belangrijk dat Europa daarin meer zelfvoorzienend wordt.
Juridische status
Komt er nou een pandemieverdrag of een pandemie-instrument? Van Dijk (SGP) vraagt zich af in hoeverre de afspraken juridisch bindend worden of niet.
Het pandemie-instrument wordt waarschijnlijk een verdrag, zegt Dijkstra. En als wij een verdrag ratificeren, dan zijn wij daar als Nederland juridisch aan gebonden. Maar we beslissen zelf over hoe we dat invullen.
Bedenkingen
De besluitvorming over het pandemie-instrument lijkt onzorgvuldig en gehaast, zegt Keijzer (BBB). Zij vreest dat ondertekening van het verdrag betekent dat het Nederlandse parlement geen autonome afweging meer kan maken als de WHO bepaalt dat er een pandemie is en bindende aanbevelingen doet.
Agema (PVV) ziet weinig in een pandemieverdrag. De coronacrisis heeft volgens haar geleerd dat het bij een wereldwijde uitbraak toch "ieder voor zich" is. Het is daarom belangrijker dat Nederland zijn eigen zaken beter op orde krijgt, vooral door cruciale beschermingsmiddelen, apparatuur en geneesmiddelen zelf te gaan produceren.
Het kabinet staat op het punt om de totale controle over ons gezondheidsbeleid over te dragen aan de WHO, stelt Van Meijeren (FVD), en dat is een heel slecht idee. De WHO kan in dat geval bepalen wanneer sprake is van een gezondheidscrisis en welke maatregelen dan moeten worden genomen.
Het pandemie-instrument leidt niet tot de overdracht van nationale bevoegdheden aan de WHO, verzekert Dijkstra. Bovendien besluit het parlement op een later moment nog over het wel of niet ratificeren van het verdrag. De Kamer kan dan ook besluiten om bepaalde artikelen niet over te nemen. Aanbevelingen van de WHO zijn niet bindend, maar aangezien ze goed zijn onderbouwd, kun je ze als land ook niet zomaar naast je neerleggen.
Ontijdig
Jansen (NSC) is voor een pandemieverdrag, maar we moeten het afsluiten daarvan volgens haar ook niet overhaasten. Zij wil de deadline voor de stemming over de verdragstekst uitstellen, zodat landen meer tijd krijgen om die zorgvuldig te bestuderen.
Het is onlogisch om op dit moment, nu na twee jaar de onderhandelingen over het pandemieverdrag en de IHR bijna zijn afgerond, te debatteren over de inzet van Nederland daarbij, vindt Bushoff (GroenLinks-PvdA). Sommige mensen lijken banger voor een pandemieverdrag dan voor een pandemie, stelt hij vast.
De Kamer stemt op 16 april over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct.