Eerste termijn begroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport

30 oktober 2019, begroting - De woordvoerders stellen in eerste termijn vragen over de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van de ministers De Jonge en Bruins en staatssecretaris Blokhuis.

Veldman (VVD) wijst op de breedte van de VWS-begroting: die beslaat een heel mensenleven. In de eerste termijn komen onderwerpen als het zorgstelsel, het personeelstekort, innovatie, ouderenzorg en preventie voorbij.

Systeem en stelsel

Op papier zijn de zaken goed op orde, zegt Agema (PVV), en lijkt het systeem geolied. Maar in de praktijk wordt men volgens haar te vaak van het kastje naar de muur gestuurd: systemen zijn belangrijker dan mensen. We moeten niet redeneren vanuit geld maar vanuit de behoeften van mensen, vindt Van Gerven (SP).

Het zorgstelsel is ziek, benadrukt onafhankelijk Kamerlid Van Kooten. In haar ogen worden zwakkeren in de samenleving onvoldoende beschermd.

Raemakers (D66) stelt dat de patiënt centraal gesteld moet worden in de zorg: de juiste zorg op de juiste plek. Mensen moeten kunnen meepraten over hoe hun zorg georganiseerd is, vindt Dik (ChristenUnie). Voor Kuzu (DENK) betekent dit dat er voldoende aandacht is voor culturele verschillen.

Wie gaat over het zorgstelsel, de politiek of de zorgverzekeraars? Ploumen (PvdA) wil toezichthouder NZa vragen om een rapport over de rol en meerwaarde van de zorgverzekeraars.

Het bestaande zorgstelsel is niet eerlijk en veel te ingewikkeld, stelt Hijink (SP), en bevat commerciële prikkels om meer zorg te verlenen. Daarom wil hij de zorgkosten niet meer via premies maar geheel uit de belastingen financieren. Ook Sazias (50PLUS) wil de marktwerking beperken: die veroorzaakt kostenstijgingen.

Als we het zorgstelsel veranderen, zegt Van der Staaij (SGP), moet dat gebaseerd zijn op degelijk onderzoek en moet dit door de politiek breedgedragen zijn.

Personeelstekort

Het tekort aan zorgpersoneel is nog steeds erg groot. Wat kunnen we doen om dit op te lossen?

  • Agema (PVV): pak administratieve lasten en overhead aan

  • Kerstens (PvdA): geef zorgverleners meer salaris

  • Van den Berg (CDA): investeer meer in opleiden en anders werken

  • Kuzu (DENK): tast dieper in de buidel voor een betere cao

Innovatie

We laten duizend bloemen bloeien, zegt Ellemeet (GroenLinks), maar ze sterven in schoonheid. Ook Laan (VVD) vindt dat interessante experimenten in de zorg nu te snel doodbloeden: bied tijd, ruimte en flexibiliteit aan projecten die bijdragen aan betere zorg.

Apps en websites kunnen een positieve rol spelen, denken Veldman (VVD) en Van den Berg (CDA). Maar dan is het wel belangrijk om te controleren of de verstrekte informatie klopt. Daarbij kan volgens hen het National eHealth Living Lab een rol spelen.

Ouderenzorg

Agema (PVV) vraagt aandacht voor de groeiende wachtlijsten voor de verpleeghuizen. Volgens haar worden ouderen "in hun laatste reis bij het oud vuil gedumpt". De plannen van de minister om het probleem aan te pakken kwalificeert ze als "inhoudsloos geleuter".

Het is goed dat de minister onderzoek laat doen naar de wachtlijsten en woningen voor ouderen, zegt Laan (VVD), maar "in een advies kun je niet wonen". Hijink (SP) wil 40 miljoen vrijmaken voor zorgbuurthuizen en kleinschalige woonvormen voor ouderen.

Maak afspraken met gemeenten over woonvormen voor ouderen, oppert Kerstens (PvdA). Sazias (50PLUS) vindt dat die de kar moeten trekken. Volgens haar is er nu een te groot gat ontstaan tussen verantwoord thuis wonen en het verpleeghuis. Bergkamp (D66) denkt dat er te veel belemmeringen zijn.

Bedrijven en organisaties moeten zich voorbereiden op de voortgaande vergrijzing, betoogt Slootweg (CDA): werknemers zullen steeds vaker mantelzorgtaken uitvoeren. Hij stelt voor om de Sociaal-Economische Raad daarover advies te laten geven.

Preventie

We denken nu vooral vanuit ziekte, stelt Ellemeet (GroenLinks), terwijl we meer zouden moeten denken vanuit gezondheid en preventie.

Nederland gezond houden begint met goede preventie, stelt Van Esch (PvdD). Zij wijst op de gevolgen van luchtvervuiling met stikstofdioxide voor kinderen met astma en vraagt aandacht voor Q-koortspatiënten.

Na het sluiten van het Preventieakkoord is gebleken dat e-sigaretten veel schadelijker zijn dan gedacht. Welke maatregelen gaat de staatssecretaris nemen?

Kwetsbare groepen

We verwachten van kwetsbare mensen te veel zelfredzaamheid, betoogt Renkema (GroenLinks). Hij vraagt aandacht voor het stijgende aantal dak- en thuislozen, de wachtlijsten in de ggz en de participatie van mensen met een beperking.

Ook Van Gerven (SP) en Bergkamp (D66) willen van de staatssecretaris weten hoe hij het aantal dak- en thuislozen wil verminderen. Dik (ChristenUnie) vraagt om een brede aanpak.

Abortus

Van der Staaij (SGP) is blij met de flyer over alternatieven voor abortus die tijdens de Week van het Leven wordt verspreid. Hij zou nog liever zien dat het kabinet dit onderwerp het hele jaar onder de aandacht brengt. Maar Ploumen (PvdA) denkt dat veel vrouwen niet op de folder zitten te wachten.

De behandeling van de begroting gaat op 31 oktober verder met de reactie van de bewindslieden.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist