Eerste termijn begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid

17 november 2020, begroting - De Kamer bespreekt de begroting van minister Koolmees en staatssecretaris Van 't Wout van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

De woordvoerders spreken over werk, loon, scholing, sociale zekerheid, armoedebestrijding en integratie, maar alle beschouwingen staan in het teken van de coronacrisis. Smeulders (GroenLinks) zegt het als volgt: corona leert ons nieuwe dingen, maar verergert ook de problemen die er al waren.

Coronasteunmaatregelen

De coronasteunmaatregelen mogen niet worden versoberd, vindt De Jong (PVV), anders volgt een "golf aan faillissementen en ontslagen". Ook Van Kent (SP) wil de onzekerheid bij ondernemers en werknemers wegnemen door af te zien van een versobering. Smeulders (GroenLinks) bepleit een crisisinkomen voor alle mensen die door de coronacrisis inkomsten verliezen.

Arbeidsmarkt

We hebben iedereen nodig om uit de coronacrisis te komen, zegt Nijkerken (VVD). Zij benadrukt het belang van het behoud en het creëren van werk. Palland (CDA) wil uitwassen op de arbeidsmarkt bestrijden, zorgen voor meer autonomie op de werkvloer en zzp'ers stimuleren om werkgever te worden.

De hervorming van de arbeidsmarkt is mislukt, betoogt Van Kent (SP). Hij vraagt waarom er niets gedaan is om schijnzelfstandigheid te bestrijden. Een duurzaam arbeidscontract moet weer de norm worden, vindt Bruins (ChristenUnie). Gijs van Dijk (PvdA) wil een optimale inzet om mensen van werk naar werk te begeleiden. Doe meer om discriminatie op de arbeidsmarkt te bestrijden, zegt Kuzu (DENK).

Sociale voorzieningen en minimumloon

Jasper van Dijk (SP) wil het minimumloon jaarlijks met 5% verhogen. Daarmee stijgen dan ook de bijstand en de AOW. Van Brenk (50PLUS) is blij met het voorstel. Maar Nijkerken (VVD) wil wel voorwaarden aan een minimumloonverhoging verbinden. Zo mogen niet alle uitkeringen meestijgen en moeten bijstandsontvangers een tegenprestatie gaan leveren.

Een hoger minimumloon is essentieel voor de overgang naar een stelsel zonder toeslagen, denkt Van Weyenberg (D66). Hij wil toe naar een andere vorm van inkomensondersteuning.

Van Beukering (D66) wijst op onwenselijke situaties die door de kostendelersnorm worden veroorzaakt. Zo belanden jongeren op straat of zien mensen af van mantelzorg uit angst voor kortingen op hun uitkering. Ze vraagt de bewindslieden om te leren van goede voorbeelden van lokaal maatwerk.

Arbeidsbeperkten

Alle mensen met een arbeidsbeperking die wíllen werken, moeten ook kúnnen werken, vindt Renkema (GroenLinks). Daarom moet er een landelijk dekkend netwerk van sociale werkbedrijven komen, zegt Peters (CDA). Volgens Gijs van Dijk (PvdA) is dat belangrijk als opstap naar regulier werk óf als veilige haven. Het ergert Stoffer (SGP) dat de overheid achterblijft bij het aanbieden van banen voor mensen met een arbeidsbeperking.

Armoede en schulden

Bruins (ChristenUnie) en Gijs van Dijk (PvdA) komen met een plan om armoede te bestrijden en schulden aan te pakken. Zij willen "alles op alles zetten" om armoede te voorkomen en snel hulp te bieden als er schulden zijn ontstaan. Zorg ervoor dat mensen de weg naar de schuldsanering beter weten te vinden, voegt Stoffer (SGP) toe.

Renkema (GroenLinks) wil een tijdelijke verruiming van de bijstand, zodat mensen die hun werk verliezen niet direct in de problemen komen. Ook stelt hij voor om extra geld vrij te maken voor kinderen die in armoede opgroeien. Verplicht gemeenten om het geld voor de bestrijding van kinderarmoede ook echt daaraan te besteden, zegt Kuzu (DENK).

Pensioenen

Van Kent (SP) vraagt aandacht voor de dreigende "massale pensioenverlagingen", die volgens hem onnodig zijn. Mensen die werken, mensen die niet kunnen werken en mensen die gewerkt hebben, moeten een gelijke koopkrachtontwikkeling hebben, vindt Van Brenk (50PLUS). Volgens haar is er voldoende financiële ruimte om pensioenkortingen te voorkomen.

Integratie

Nederland is niet langer een samenleving, maar een "parallelleving", zegt De Graaf (PVV). Hij hekelt het gebrek aan integratie en de sluipende islamisering van de Nederlandse maatschappij.

Het debat over de begroting gaat op 19 november verder met de reactie van de bewindslieden op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook