Eerste termijn begroting Koninkrijksrelaties

13 oktober 2021, begroting - De behandeling van de begroting voor Koninkrijksrelaties is aanleiding voor debat over de relatie met en de situatie op de Caribische eilanden binnen het Koninkrijk.

Curaçao, Aruba en Sint-Maarten zijn onafhankelijke landen binnen het Koninkrijk. Saba, Sint-Eustatius en Bonaire zijn bijzondere gemeenten. In het begrotingsdebat gaat het onder andere over de relatie met Europees Nederland, hervormingen, duurzaamheid en armoedebestrijding.

Relatie met Nederland

De coronacrisis is een goed moment voor de Caribische landen binnen het Koninkrijk om de gang naar volwassenheid te maken, vindt De Graaf (PVV). Het kan volgens hem een prikkel zijn om meer zelfstandig te worden.

400 jaar slavernij, kolonialisme en dwang. De gedeelde geschiedenis met het Caribisch deel van het Koninkrijk bepaalt nog steeds de situatie op de eilanden, benadrukt Simons (BIJ1). Europees Nederland moet de eilanden dan ook niet meer paternalistisch maar gelijkwaardig behandelen, en zou de onafhankelijke landen meer moeten steunen om echt zelfstandig te worden.

We zijn verbonden met de mensen op de eilanden, betoogt Van den Berg (CDA). De mensen in de bijzondere gemeenten zijn in haar ogen naaste familie, die in de onafhankelijke landen verre familie. Ze vraagt onder andere aandacht voor de rechtsstaat, de sociale voorzieningen en de nutsvoorzieningen op de eilanden.

Hervormingen

Het is belangrijk dat we de historische banden met de Caribische eilanden behouden, zegt Eppink (JA21). Daarbij hoort dat we ze in tijden van nood steunen, maar dit zou niet structureel mogen worden. We moeten de eilanden daarom helpen en stimuleren om economisch zelfstandig te worden.

Het is goed dat Nederland de Caribische landen binnen het Koninkrijk financieel steunt, zegt De Vries (VVD), maar daaraan moeten dan wel voorwaarden worden gesteld. Hoe staat het in dat licht met het de oprichting van het Caribische orgaan voor hervorming en ontwikkeling?

Het is goed dat er hervormd wordt, zegt Ceder (ChristenUnie), maar hij waarschuwt wel voor de mogelijke negatieve effecten: te snelle veranderingen kunnen een ontwrichtende werking hebben. Daarom zou volgens hem gekeken moeten worden naar de termijn waarop ze worden doorgevoerd.

Duurzaamheid

Klimaatverandering raakt de Caribische eilanden onevenredig hard, de kosten voor energie rijzen de pan uit en Bonaire is te afhankelijk van olie. Wuite (D66) pleit voor meer duurzame energie, ook omdat er voldoende mogelijkheden zijn om die op te wekken. Onder andere met zon en wind.

Bromet (GroenLinks) vraagt aandacht voor natuur en milieu. Is er wel voldoende budget voor op langere termijn? De natuur op een eiland als Bonaire is prachtig, maar zij vreest dat die wordt aangetast door het toerisme. Dat leidt bijvoorbeeld tot het bouwen van villa's bij natuurgebieden.

Armoedebestrijding

30% van de inwoners van de bijzondere gemeenten en bijna 50% van de bewoners van de zelfstandige landen leeft onder de armoedegrens, stelt Kuzu (DENK) vast. Nederland doet in zijn ogen veel te weinig om hun situatie te verbeteren: we zouden hen moeten behandelen als volwaardige burgers.

Veel mensen op de eilanden kunnen simpelweg niet rondkomen, zegt Kuiken (PvdA). Zij pleit voor verhoging van de lonen en de onderstand (ondersteuning voor mensen die niet in hun onderhoud kunnen voorzien).

Vluchtelingen

Het krijgen van rechtsbijstand is nagenoeg onmogelijk. Mensen, waaronder kinderen, worden onder erbarmelijke omstandigheden in detentie gezet. En ze worden zonder geldige procedure teruggestuurd. Koekkoek (Volt) vraagt aandacht voor de mensenrechten van Venezolaanse vluchtelingen op Curaçao en verwijst naar het rapport Nog steeds niet veilig van Amnesty International.

Het debat over de begroting gaat op 14 oktober verder met de reactie van staatssecretaris Knops (Koninkrijksrelaties) op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook: