Eerste termijn begroting Justitie en Veiligheid

24 november 2021, begroting - De Kamer bespreekt de begroting van de ministers Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Dekker (Rechtsbescherming) en staatssecretaris Broekers (Justitie en Veiligheid).

Drugs, georganiseerde criminaliteit, politie, rechtsstaat en migratie. Deze en andere zaken komen aan de orde in de eerste termijn van de begroting van Justitie en Veiligheid.

Georganiseerde criminaliteit, internetcriminaliteit en mensenhandel

De gevolgen van drugscriminaliteit worden steeds meer zichtbaar in het leven van alledag, zegt Michon (VVD). Zij is blij dat er extra geld komt om de zware criminaliteit aan te pakken. Hoe gaat dit geld worden ingezet? Hoe pakken we meer crimineel geld af? Is er voldoende capaciteit voor bewaken en beveiligen?

Het extra geld voor volgend jaar maakt de bezuinigingen uit het verleden niet goed, zegt Van Nispen (SP). Meer wijkagenten kunnen volgens hem helpen om te voorkomen dat jongeren afglijden in de criminaliteit.

Criminele organisaties hebben altijd meerdere verdienmodellen, waaronder mensenhandel, zegt Bikker (ChristenUnie). De aanpak daarvan blijft hard nodig, want minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting zijn slecht in beeld, uitbuiters worden vaak niet opgespoord en er zijn nog veel schrijnende situaties onder arbeidsmigranten.

Internetcriminaliteit is een dreigend gevaar waar we niet van mogen wegkijken, vindt Van der Staaij (SGP). Niet alleen burgers, maar ook instituties hebben daar last van. Slachtoffers van fraude en internetoplichting moeten ook daadwerkelijk terugbetaald worden, zodat zij niet met schulden blijven zitten.

Drugscriminaliteit

Het vestigingsklimaat in Nederland is gunstig voor drugscriminelen, betoogt Kuik (CDA). Er is volgens haar een relatie tussen productie, handel en gebruik. Drugsgebruik zou daarom niet genormaliseerd mogen worden: bezit moet vaker worden beboet.

Sneller (D66) kijkt er anders tegenaan: slim drugsbeleid kan ons land veiliger maken. Hij pleit voor meer regulering en internationale samenwerking. In steeds meer landen staat volgens hem het licht op groen voor regulering van cannabis.

De aanpak van drugscriminaliteit in het buitengebied verdient meer aandacht, zegt Bisschop (SGP). Inzet van meer wijkagenten is nodig om verdere uitbreiding van drugsnetwerken te voorkomen.

Geweld tegen hulpverleners, ouderen en boeren

Fysiek en verbaal geweld tegen politie en hulpverleners moet zwaarder bestraft worden, vindt Den Haan (Fractie Den Haan). Dat geldt ook voor geweld tegen ouderen. Zij pleit voor een inkomensafhankelijke subsidie voor ouderen die hun huis willen beveiligen met bijvoorbeeld een beveiligingslamp of beter hang- en sluitwerk.

Dierenrechtenactivisten intimideren boeren steeds vaker door ze te overvallen en inbraken te plegen. Hoe hoog staat dit probleem op dit moment op de agenda, vraagt Van der Plas (BBB).

Om te voorkomen dat daders van grotere of kleinere vergrijpen in het algemeen te gemakkelijk wegkomen met hun gedrag, zijn minimumstraffen een goed idee, vindt Ephraim (Groep Van Haga). Die vrijwaren de maatschappij van "al te empathische togadragers".

Politie

Veiligheid is nog steeds geen prioriteit voor het kabinet, zegt Helder (PVV). De politie heeft volgens haar behoefte aan een stabiele en hogere financiering. Zij pleit daarnaast voor inzet van stadsmariniers en het openhouden van politiebureaus.

Het is al jaren code zwart bij de politie, zegt Kathmann (PvdA). De politie is volgens haar onderbezet: aangiftes blijven te vaak liggen. Alle eerdere bezuinigingen moeten van tafel, zo sluit Ellemeet (GroenLinks) zich daarbij aan. Beide woordvoerders willen 300 miljoen extra vrijmaken voor de politie.

Veel gemeentes halen de wettelijke norm van één wijkagent op 5.000 inwoners niet, zegt Eerdmans (JA21). Bovendien bestaat het korps binnen enkele jaren voor een derde uit onervaren agenten. Hoe kan het dat de minister die pensioengolf niet heeft zien aankomen?

De capaciteitsproblemen moeten worden opgelost, concludeert Palland (CDA). Is het een idee om daarvoor een tweede politieacademie op te richten?

Wat kunnen we doen om de werklast van agenten op korte termijn te verminderen, vraagt Van der Werf (D66) zich af. Zij pleit voor het snel opleiden van mensen die de politie kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld bij administratieve taken.

Rechtsstaat

Een rechtsstaat corrigeert zichzelf zodra de rechten van mensen in gedrang komen, zegt Koekkoek (Volt). In Nederland gaan we er volgens haar echter te snel van uit dat het wel goed komt. Zij wil weten welke stappen zijn genomen om een einde te maken aan etnisch profileren bij de politie en discriminatie bij de Belastingdienst.

De term "rechtsstaat" dekt helaas niet meer de lading voor ons land, zegt Van Meijeren (FVD). Niet iedere Nederlander heeft volgens hem de mogelijkheid om naar een onafhankelijke rechter te stappen. De kern van het toeslagenschandaal was inderdaad het ontbreken van rechtsbijstand, stelt Azarkan (DENK). Hoe houden we die in stand? Het onafhankelijke oordeel van de rechter is immers cruciaal.

Stel een staatscommissie in om wat aan het probleem van klassenjustitie te doen, zegt Omtzigt. Hij vraagt zich af waarom de Raad van State wel sorry zegt voor de toeslagenaffaire, maar de betreffende rechterlijke uitspraken niet herziet.

Gegevensverwerking

Een nieuwe wet verruimt de mogelijkheden voor de overheid en voor bedrijven om gegevens van burgers uit te wisselen in de strijd tegen georganiseerde misdaad. De Autoriteit Persoonsgegevens is kritisch over deze Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden. Simons (BIJ1) vraagt zich af of dit geen gevolgen moet hebben voor de invoering van de wet. Daar komt bij dat de Autoriteit Persoonsgegevens zelf nog steeds te weinig geld krijgt om haar werk naar behoren uit te voeren, zegt Kröger (GroenLinks).

Asiel en migratie

Het asielbeleid is in de ogen van Van Dijk (SP) "een puinhoop". Hoe kan het dat er 128 miljoen wordt bezuinigd op het COA terwijl er te weinig plek is in de asielzoekerscentra? Ook bij de IND wordt er bezuinigd, zegt Ceder (ChristenUnie). Hij wil weten hoe dit kan terwijl de migratieproblematiek voortduurt.

De staatssecretaris laat iedereen binnen en stuurt niemand weg, stelt Markuszower (PVV) vast. Het is niet humaan om buitenlandse gelukzoekers te laten profiteren van Nederlandse woningen, uitkeringen en zorg, benadrukt de PVV'er.

Opvang van vluchtelingen in de regio is noodzakelijk, zegt Valstar (VVD). Hij pleit voor het gezamenlijk beschermen van de EU-buitengrenzen en het aanscherpen van de straffen voor mensensmokkelaars.

We moeten "doen wat werkt" om de asielopvang te verbeteren, benadrukt Podt (D66). Volgens haar zou het voor asielzoekers makkelijker gemaakt kunnen worden om bij familie of vrienden te logeren, zodat er plekken vrijkomen in de opvang.

Het debat gaat op 25 november verder met de reactie van de bewindslieden op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook: