Eerste termijn begroting Binnenlandse Zaken

14 oktober 2020, begroting - De Kamer stelt vragen over en naar aanleiding van de begroting van Binnenlandse Zaken van minister Ollongren en staatssecretaris Knops.

De financiële positie van gemeenten, democratie, de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar en racisme. Deze en andere onderwerpen komen aan bod in de eerste termijn van het debat over de begroting van Binnenlandse Zaken.

Gemeenten

De coronacrisis zorgt ervoor dat gemeenten meer kosten en minder opbrengsten hebben. Veel van hen kampen al met grote financiële tekorten, zegt Özütok (GroenLinks), terwijl de grote klap waarschijnlijk nog moet komen. Voorzieningen komen daardoor onder druk te staan.

Het coronavirus is voor gemeenten één kostenpost te veel, zegt Van der Molen (CDA). Het is goed dat de regering extra geld heeft gereserveerd, maar hij sluit niet uit dat meer nodig is. Gemeenten moeten over de volle breedte hun takenpakket kunnen blijven uitvoeren, zegt Bisschop (SGP).

Wethouders, raadsleden en lokale ambtenaren voelen zich in de steek gelaten door de regering, stelt Van Raak (SP). Ze moeten bezuinigen op voorzieningen en de lasten verhogen. Daarom wil hij 1 miljard vrijmaken om de ergste nood te lenigen.

Democratie

De democratie is onder minister Ollongren in het slop geraakt, vindt Bosma (PVV). De minister heeft het raadgevend referendum vernietigd, zo benadrukt hij. In zijn ogen leven we in een "doctorandussendictatuur" waarin alleen ruimte is voor de "links-liberale kosmopolitische eenheidsworst".

Sneller (D66) is blij met de "ambitieuze agenda" van de minister voor vernieuwing en versterking van de democratie. Hij zou daarnaast graag zien dat burgers de mogelijkheid krijgen om via amendementen voorstellen te doen om wetten te wijzigen.

Özütok (GroenLinks) wil dat er in gemeenten burgerpanels komen. Zo kunnen burgers meepraten over belangrijke onderwerpen en ook zelf zaken aandragen. Öztürk (DENK) bepleit twee andere voorstellen voor democratische vernieuwing: een direct gekozen burgemeester en een constitutioneel hof dat toetst aan de Grondwet.

Verkiezingen 2021

Op 17 maart 2021 zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. We moeten ervoor zorgen dat iedereen veilig kan gaan stemmen, zegt Van Raak (SP), en daarom moeten er niet minder maar juist meer stembureaus komen.

Kuiken (PvdA) pleit voor het spreiden van de verkiezingen in de tijd, zodat er minder drukte is en de opkomst hoger wordt. De coronacrisis mag er in ieder geval niet toe leiden dat de verkiezingen worden uitgesteld, benadrukt Krol.

Hoe zorgen we ervoor dat de verkiezingen eerlijk verlopen? Middendorp (VVD) wil voorkomen dat politici worden gehackt en dat sociale media door kwaadwillenden worden misbruikt.

Racisme en discriminatie

Racisme is te veel op zijn beloop gelaten en discriminatie onvoldoende aangepakt, zegt Azarkan (DENK). Het is volgens hem onacceptabel dat je huidskleur of afkomst de kans op een woning of baan bepaalt. Hij pleit voor een minister voor inclusiviteit en een actieplan tegen moslimhaat.

Het is belangrijk om de feiten over racisme en discriminatie in kaart te brengen, vindt Paternotte (D66), zodat niet meer gezegd kan worden dat het wel meevalt. Daarom suggereert hij om het CBS te vragen met een monitor over racisme, discriminatie en antisemitisme te komen.

Digitalisering

Een sterke en slimme overheid werkt samen met andere partijen om te komen tot innovaties waarvan burgers, samenleving en economie profiteren, betoogt Middendorp (VVD). De ontwikkeling van de app CoronaMelder is daarvan een goed voorbeeld.

Burgers hebben recht op toegang tot de overheid, betoogt Van der Molen (CDA). Hij wil voorkomen dat ze verdwalen in een digitaal doolhof. Geen pixels maar persoonlijk contact, vult Van der Graaf (ChristenUnie) aan.

Van Otterloo (50PLUS) wijst op het grote aantal toezichthouders dat zich bezighoudt met digitalisering. Deze werken te veel langs elkaar heen, zo vindt hij: er is behoefte aan meer structuur en overleg.

Het debat over de begroting gaat op 15 oktober verder met de reactie van de bewindslieden op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook: