Discussie over toetsen en schooladviezen

20 januari 2016, debat - Hoe komen leerlingen bij de overgang naar het middelbaar onderwijs op het juiste niveau terecht? De Kamer debatteert met staatssecretaris Dekker (Onderwijs) over schooladviezen, (eind)toetsen en meervoudige adviezen.

Een aantal jaar geleden is besloten om de Cito-toets later af te nemen om het schooladvies belangrijker te maken bij de overgang naar het voortgezet onderwijs. De eindtoets geldt vervolgens als second opinion. De toekomst van een kind moet niet bepaald worden door één enkele toets, zegt Van Meenen (D66). Een eindtoets is een momentopname, zo sluit Siderius (SP) zich daarbij aan. Het schooladvies is volgens Ypma (PvdA) betrouwbaarder omdat een basisschool leerlingen jaren heeft kunnen volgen. Beertema (PVV) vreest juist voor "overadvisering", onder druk van ouders of om leerlingen niet teleur te stellen. Plaats eindtoets en schooladvies meer naast elkaar, suggereert Straus (VVD).

Driehoek van ouders, basisschool en middelbare school

Ouders willen een zo hoog mogelijk advies. De basisschool wil zo correct mogelijk adviseren. De middelbare school wil garanties dat een leerling het niveau aankan. Zo ontstaat een driehoek van wederzijds wantrouwen, aldus Grashoff (GroenLinks), die leidt tot het inzetten van extra testen en toetsen. Rog (CDA) vindt het onwenselijk als scholen onder druk worden gezet door ouders. De oorzaak van de problemen ligt volgens Beertema in het minder belangrijk maken van het "objectieve instrument" eindtoets. Straus wil die daarom iets naar voren halen. Kinderen met een migrantenachtergrond of van laagopgeleide ouders krijgen vaak een te laag advies, stelt Kuzu (GrKÖ), die de staatssecretaris om onderzoek vraagt.

Pleidooi voor meervoudig advies en brede brugklassen

Bij de overgang naar de middelbare school is het niet voor iedere leerling duidelijk wat het beste niveau is. In zo'n geval kan het nuttig zijn om een meervoudig advies te geven, bijvoorbeeld vmbo/havo of havo/vwo. Afspraken tussen middelbare scholen en basisscholen om slechts enkelvoudige adviezen uit te brengen maken dat soms onmogelijk. Een onwenselijke situatie, vinden de meeste woordvoerders. Iedere school moet vrij zijn om een meervoudig advies te geven, benadrukt Rog. Daar is Dekker het mee eens. Volgens hem zijn regionale plaatsingswijzers op dit punt aangepast nadat de onderwijsinspectie scholen heeft aangesproken. Van Meenen pleit voor een prikkel om te komen tot meer brede brugklassen.

De Kamer stemt op 26 januari over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.