Debat rapport van het SCP over De sociale staat van Nederland 2017
23 januari 2019, debat - Onderzoeken van het SCP en DNB zijn aanleiding voor een debat met minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid).
In De sociale staat van Nederland 2017 besteedt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) aandacht aan sociale verschillen en hulpbronnen van mensen, zoals opleiding, inkomen, arbeid en gezondheid. Een ander SCP-rapport, Als werk weinig opbrengt, gaat over werkende armen. Ook onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) wordt besproken: Flexibilisering arbeidsmarkt gaat gepaard met daling arbeidsinkomensquote.
Het gaat goed met Nederland, constateren veel woordvoerders, maar niet met iedereen. Achter de positieve cijfers zit een groep mensen die niet profiteert van de economische groei. Iedereen in Nederland moet een eerlijke kans krijgen om iets van zijn leven te maken, zo verwoordt Koolmees het kabinetsstreven.
Koopkracht, zekerheid en werk
Gewone Nederlanders merken er niets van dat het economisch goed gaat, zegt Mulder (PVV). Het kabinet zadelt hen op met dure klimaatmaatregelen, zo betoogt hij, en geeft ondertussen geld aan Afrika en multinationals.
Steeds meer mensen voelen zich onzeker over de toekomst van hun kinderen of van hun baan, stelt Gijs van Dijk (PvdA): we moeten hun weer vaste grond onder de voeten geven.
Van Weyenberg (D66) en Heerma (CDA) wijzen op de Wet arbeidsmarkt in balans, die binnenkort in de Kamer wordt besproken. Zij hopen dat die wet zzp'ers en flexwerkers meer zekerheid biedt. We moeten mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt voldoende beschermen, benadrukt Koolmees.
Het geld klotst tegen de plinten, zegt Jasper van Dijk (SP), maar komt niet terecht bij de mensen die het nodig hebben. De grote vermogensongelijkheid en de dalende arbeidsinkomensquote wijzen in zijn ogen op een "dolgedraaide scheefgroei".
Er zijn grenzen aan de zelfredzaamheid van mensen, constateert Van Brenk (50PLUS): we moeten oog hebben voor wie niet mee kan komen. Zij vraagt aandacht voor de arbeidsmarktpositie van ouderen en mensen met een migratieachtergrond.
Wiersma (VVD) wil meer mensen die nu aan de kant staan aan werk helpen. Door de hoge belastingdruk op arbeid is het volgens hem nu vaak financieel onaantrekkelijk om (meer uren) te gaan werken. Koolmees wijst op kabinetsmaatregelen om de marginale druk en de armoedeval te verminderen.
Zeggenschap
Smeulders (GroenLinks) hekelt schaalvergroting en rendementsdenken: die hebben geleid tot bureaucratisering, controle en wantrouwen. Professionals en gebruikers van publieke diensten zouden volgens hem daarom meer zeggenschap moeten krijgen. Dat kan bijvoorbeeld door hun een grotere stem te geven in raden van toezicht.
Het is belangrijk dat mensen regie hebben over hun eigen leven, zegt Koolmees. Hij wijst erop dat onderwerpen als zeggenschap, eigenaarschap en invloed aan de orde zullen komen in het debat over het rapport van de commissie-Remkes.
Maatschappelijke tegenstellingen
Politici wakkeren spanningen in de samenleving aan, zo betoogt Kuzu (DENK). "Polariserende populisten" hebben in zijn ogen van het parlement een "politieke haatzaaiclub" gemaakt die zijn "gal spuwt over moslims, de islam, Nederlanders met een migratieachtergrond en vluchtelingen".
De Kamer stemt op 29 januari over de ingediende moties.
Zie ook
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Gemist