Debat over voorkomen dat jihadisten terugkeren naar Nederland
6 november 2019, debat - Hoe om te gaan met Nederlandse jihadisten die naar Syrië en Irak zijn gereisd maar die terug willen keren naar Nederland na het uiteenvallen van Islamitische Staat?
We kunnen niet voorkomen dat uitreizigers naar Nederland terugkeren, dus er zijn geen gemakkelijke oplossingen, zo verwoordt Van Toorenburg (CDA) het dilemma van de Kamer. Misschien moet je ze actief terughalen om ze in Nederland te berechten, suggereren Kuiken (PvdA) en Van den Berge (GroenLinks).
Berechting
Een VN-tribunaal voor berechting in de regio lijkt een gepasseerd station, merkt Van der Graaf (ChristenUnie) op. Berecht jihadisten hoe dan ook in de landen waar ze hun misdaden hebben gepleegd, bepleit Yeşilgöz (VVD), eventueel ook als daar de doodstraf bestaat.
Sjoerdsma (D66) wil niet meewerken aan berechting in een land dat de doodstraf kent. Hij acht de kans op lokale berechting overigens klein vanwege financiële en capaciteitsproblemen bij de Iraakse justitie.
De Graaf (PVV) hekelt de "fopstraffen" die aan jihadisten worden opgelegd als zij eenmaal in Nederland zijn - in de gevangenis zouden ze bovendien verder radicaliseren.
Intrekken Nederlanderschap
De woordvoerders verschillen van mening over het intrekken van het Nederlanderschap van mensen die deelnemen aan een terroristische organisatie. Het vorige kabinet regelde deze mogelijkheid in 2016 bij wet.
Yeşilgöz (VVD) ziet het als een effectieve manier om te verhinderen dat uitreizigers terugkeren: zij hebben niets meer te zoeken in het land dat zij verachten. Wie afstand doet van onze rechtsorde, mag daar geen beroep meer op doen, zo sluit Van Toorenburg (CDA) zich daarbij aan.
Van den Berge (GroenLinks) ziet intrekking van het Nederlandse paspoort juist niet als een oplossing: de kans is "levensgroot" dat de jihadisten dan terugkeren via illegale migratiestromen. Kuiken (PvdA) merkt op dat het Openbaar Ministerie kritisch is over het intrekken van het Nederlanderschap, omdat deze mogelijke terroristen nog steeds een gevaar kunnen vormen in andere landen.
Andere maatregelen
Van Raak (SP) vraagt aandacht voor de internationale dimensie van het probleem dat jihadisten naar Europa proberen terug te keren: waarom lukt het landen niet om eenduidige afspraken te maken, terwijl een internationale aanpak een veiligheidsbelang is van alle landen?
De programma's in Nederland om jihadisten te deradicaliseren missen elke wetenschappelijke onderbouwing, stelt De Graaf (PVV). Dergelijke programma's kweken wrok, rancune en geweld in de gemeenschappen waaruit de jihadisten komen, vreest Hiddema (FvD).
Verlies de zorgplicht voor kinderen van jihadisten niet uit het oog, vraagt onafhankelijk Kamerlid Van Kooten: zij mogen nooit lijden onder de slechte keuze van hun ouders.
Tijdens het debat hebben alleen de Kamerleden het woord gevoerd in eerste termijn. De ministers Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Blok (Buitenlandse Zaken) en staatssecretaris Broekers (Justitie en Veiligheid) zullen schriftelijk reageren op de gestelde vragen.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Gemist