Debat over toegenomen invoer van palmolie

3 april 2019, debat - De palmolie-import groeide in 2017 flink. Dat is voor de Kamer aanleiding voor een debat met minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) en staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat).

De invoer van palmolie is in 2017 fors toegenomen, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Palmolie wordt gebruikt bij de productie van etenswaren als koekjes, chips en sauzen, maar ook is het een grondstof voor cosmetica en schoonmaakmiddelen. Daarnaast wordt palmolie gebruikt als biobrandstof.

Nederland is de grootste palmolie-importeur van de Europese Unie. Goed nieuws, meent Van Aalst (PVV), want het bewijst dat de Nederlandse handelsgeest floreert. Maar Laçin (SP) vindt het geen koppositie waar Nederland trots op moet zijn, verwijzend naar de gevolgen van de productie van palmolie.

Ontbossing, landconflicten, mensenrechtenschendingen. Dat zijn volgens Kröger (GroenLinks) de kwalijke gevolgen van de groeiende palmolieproductie. Multinationals verdienen aan ontbossing en creëren monoculturen, valt Ouwehand (PvdD) haar bij.

Palmolie is een zeer efficiënt oliegewas, zegt minister Kaag, en de productie ervan zorgt voor veel werkgelegenheid in de producerende landen. Zij wijst op de Nederlandse activiteiten in het verspreiden van kennis om de opbrengst te verhogen en de negatieve effecten van palmolieproductie tegen te gaan. Daarbij wordt samengewerkt met lokale boeren en maatschappelijke organisaties.

Herkomst

De Europese Unie heeft bepaald dat het gebruik van palmolie als biobrandstof niet duurzaam is en moet worden afgebouwd. Van Haga (VVD) wijst erop dat Nederland het in dat opzicht goed doet. Maar Kröger (GroenLinks) vindt het jammer dat er een uitzondering wordt gemaakt voor palmolie afkomstig van kleine plantages en van voorheen ongebruikt land.

Hoe kan effectief toezicht worden gehouden op de herkomst van palmolie, vraagt Laçin (SP) zich af. Minister Kaag verwijst naar de inzet van het kabinet om de palmolieproductie duurzaam en ontbossingsvrij te maken en de traceerbaarheid te vergroten. Nederland is daarin koploper, aldus de minister.

Europa moet niet alleen palmolie, maar ook andere grondstoffen met een hoog ontbossingsrisico, zoals soja, als ongewenste biobrandstof aanmerken, vindt Van Eijs (D66). Nederland heeft daarop steeds aangedrongen, zegt staatssecretaris Van Veldhoven, maar de Europese Commissie heeft daar geen gehoor aan gegeven. Dat laat onverlet dat wij blijven aandringen op sturen op klimaatimpact, zegt de staatssecretaris.

Certificering

De import van palmolie door Nederland is voor 90% duurzaam, zegt Amhaouch (CDA), en dat moet naar 100%. Daar is Van Eijs (D66) het mee eens. Maar Kröger (GroenLinks) en Ouwehand (PvdD) wijzen erop dat er veel mis is met het systeem van certificering door de Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO).

Minister Kaag benadrukt dat de RSPO een van de hoogste duurzaamheidsstandaarden hanteert. In 2018 zijn die standaarden nog aangescherpt op de thema's ontbossing en mensenrechten. De minister zegt bedrijven en maatschappelijke organisaties aan te moedigen om zich aan te sluiten bij de RSPO.

De Kamer stemt op 9 april over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist