Debat over nieuwe gemeente Vijfheerenlanden (Leerdam, Vianen en Zederik)

17 april 2018, wetsvoorstel - Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) wil Leerdam, Vianen en Zederik samenvoegen tot de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden. De wijziging van de provinciegrens tussen Utrecht en Zuid-Holland die daarvoor nodig is, heeft gevolgen voor bestaande samenwerkingsverbanden.

De gemeenten Leerdam, Vianen en Zederik steunen het opgaan in Vijfheerenlanden. Maar de bestaande gemeenten liggen in verschillende provincies: moet de fusiegemeente onderdeel worden van Zuid-Holland of Utrecht? Op basis van adviezen heeft minister Ollongren gekozen voor Utrecht.

Een mooie herindeling van onderaf, zo typeert Van den Bosch (VVD) de vorming van de gemeente Vijfherenlanden. De gemeenten passen goed bij elkaar, zegt Den Boer (D66): er ontstaat een nieuwe gemeente met voldoende slagkracht.

Samenwerkingsverbanden

Leerdam, Vianen en Zederik liggen nu in twee provincies en zijn daarom onderdeel van andere regionale samenwerkingsverbanden. Wie draait op voor de kosten van het ontvlechten daarvan na de fusie?

De samenwerkingsverbanden in Zuid-Holland, zoals de veiligheidsregio en de omgevingsdienst, mogen niet de dupe worden van het uittreden van Leerdam en Zederik, vindt Bisschop (SGP). Özütok (GroenLinks) vraagt zich af of de achterblijvende gemeenten in staat zijn om de voorzieningen op peil te houden.

De ontvlechting van samenwerkingsverbanden zorgt voor "bestuurlijke hoofdpijn", zegt Van der Molen (CDA). Van der Graaf (ChristenUnie) dringt erop aan om alles in goede banen te leiden.

Er wordt hard gewerkt aan het in het kaart brengen van de gevolgen en de kosten voor de samenwerkingsverbanden, zegt minister Ollongren. Het is in eerste instantie aan de betrokken gemeenten om daarover in redelijkheid afspraken te maken. Als die er niet uitkomen, kunnen de provincies en eventueel het ministerie van Binnenlandse Zaken een rol spelen.

SP is tegen fusie

De kleine kernen in Zederik passen niet bij Vianen en Leerdam, vindt Van Raak (SP). Hij vreest ook voor hoge kosten: hoeveel managers en consultants moeten er worden ingehuurd om de herindeling goed te laten verlopen?

Gorinchem

Gorinchem heeft een centrumfunctie in de regio, maar wordt na verschillende samenvoegingen de kleinste gemeente. Dit roept bij verschillende woordvoerders vragen op. Is de gemeente nog wel in staat om de centrumfunctie goed te vervullen? De provincie heeft hier aandacht voor, verzekert minister Ollongren.

De Kamer stemt op 24 april over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist