Debat over mogelijke spionage door Huawei en de veiling van 5G-frequenties

6 februari 2020, debat - Dit jaar veilt Nederland de 5G-frequenties. De Kamer debatteert hierover met staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken) en de ministers Blok (Buitenlandse Zaken), Bijleveld (Defensie) en Grapperhaus (Justitie en Veiligheid).

Het uitrollen van 5G is belangrijk voor de digitale infrastructuur, benadrukt Weverling (VVD), en daarmee voor de Nederlandse economie. We verbruiken steeds meer data, zegt staatssecretaris Keijzer, en 5G is nodig voor nieuwe technologische ontwikkelingen. Maar Baudet (FvD) betwijfelt of het de komende jaren iets toevoegt aan het bestaande 4G-netwerk.

Als we 5G invoeren, dan moet dit wel op een veilige manier gebeuren, vinden eigenlijk alle woordvoerders. Spionage en sabotage moeten voorkomen worden. Daarom is er discussie over de rol van het Chinese telecombedrijf Huawei.

Kritieke onderdelen

De regering wil kritieke delen van communicatienetwerken goed beschermen. Daarom sluit zij bij de aanleg bedrijven uit die nauwe banden hebben met, of onder invloed staan van, staten die Nederlandse communicatienetwerken of -diensten willen misbruiken. Huawei zou daaronder kunnen vallen.

Het is goed dat de regering bedrijven als Huawei uitsluit van de aanleg van kritieke delen van netwerken, zegt Van den Berg (CDA). Zij wil daarbovenop de inbreng van het bedrijf bij niet-kritieke delen beperken, bijvoorbeeld tot 35%.

We moeten voorkomen dat we strategisch kwetsbaar worden door afhankelijkheid van China, betoogt minister Blok. Dat kan volgens hem het beste met een Europese Chinastrategie.

Taskforce en democratische controle

Een taskforce onder leiding van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid heeft bepaald welke onderdelen van communicatienetwerken kritiek zijn. Maar dit wordt niet openbaar gemaakt, constateert Buitenweg (GroenLinks), wat voor veel onzekerheid zorgt.

Kan de Kamer haar controlerende rol wel goed vervullen als er zo veel onduidelijkheid is over kritieke onderdelen van netwerken? Verhoeven (D66) en Futselaar (SP) vragen zich dat af. We hebben onvoldoende informatie om een goed besluit te nemen, denkt Graus (PVV).

Transparantie is goed, zegt staatssecretaris Keijzer, maar we moeten ook oog hebben voor de nationale veiligheid. Nederland heeft op basis van een risicoanalyse gekozen voor deze aanpak, benadrukt minister Grapperhaus. Geheimhouding is volgens hem nodig om kwetsbaarheden niet bloot te leggen. Wel kan de Kamer vertrouwelijk geïnformeerd worden.

Veiling 5G-frequenties

Zorgt de opzet van de veiling wel voor een optimale maatschappelijke uitkomst? Bruins (ChristenUnie) heeft daar twijfels over. Ook Verhoeven (D66), Moorlag (SP) en Van den Berg (CDA) stellen vragen op dit punt. Is de veiling bijvoorbeeld wel transparant genoeg? En komt er wel een landelijke dekking?

Er is niet over één nacht ijs gegaan bij het vaststellen van de veilingvoorwaarden, zo benadrukt staatssecretaris Keijzer. Een goede prijs is gunstig voor de staatskas, maar de providers moeten voldoende financiële ruimte houden om te investeren in netwerken.

Gezondheid

Levert 5G gezondheidsrisico's op? Volgens de wetenschappelijke inzichten niet, benadrukken Futselaar (SP) en Moorlag (PvdA), maar we moeten wel in gesprek blijven met degenen die daar anders over denken. Graus (PVV) sluit zich daarbij aan en pleit daarom voor het monitoren van de aanleg van 5G-netwerken.

Er is nog te weinig bekend over de schadelijke gevolgen van 5G, betoogt Baudet (FvD). Daarom is het volgens hem beter om een pas op de plaats te maken. Maar staatssecretaris Keijzer beklemtoont dat de gemeten straling ruim onder de internationale normen zit.

Burum

Het satellietgrondstation bij het Friese Burum is belangrijk voor de Nederlandse inlichtingendiensten. De aanleg van 5G maakt echter dat de schotels niet meer gebruikt kunnen worden.

Er is een internationale oplossing gevonden, zegt minister Bijleveld (Defensie). Maar Buitenweg (GroenLinks) vindt het vreemd dat er geheimzinnig wordt gedaan over de nieuwe locatie van de schotels. De parlementaire controle loopt via de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, antwoordt de minister.

De Kamer stemt op 11 februari over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist