Debat over misstanden in de turnsport

13 oktober 2021, debat - De Kamer debatteert met staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) over misstanden in de turnsport.

Stelselmatige isolatie, vernederingen, negeren, slaan, spugen, bewust niet vangen bij een oefening en opmerkingen over gewicht. Het rapport Ongelijke leggers beschrijft grensoverschrijdend gedrag in de gymsport, specifiek in de top van het vrouwenturnen.

Het is goed dat de verhalen nu openbaar zijn, zegt staatssecretaris Blokhuis. Hij is blij dat de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) excuses heeft gemaakt en dat de slachtoffers een financiële compensatie krijgen. De regering pakt de aanbevelingen uit het rapport op.

Misstanden

Wat is de prijs van een gouden medaille? Om die vraag draait het volgens Westerveld (GroenLinks). Jonge, gedreven sporters zijn geëindigd als slachtoffer van een giftige trainingscultuur, stelt Maeijer (PVV) vast. Pouw (JA21) betoogt dat de grens tussen sportief presteren en misbruik is overschreden.

(Ouders van) kinderen die gaan sporten, moeten ervan kunnen uitgaan dat trainers het beste met hen voorhebben, vindt Heerema (VVD). Het kan volgens hem helpen als trainers pedagogisch beter zijn onderlegd. Daaraan worden volgens Blokhuis steeds vaker eisen gesteld door sportbonden en -clubs.

De drempel om misstanden te melden moet laag zijn, vindt Van der Laan (D66), en iedereen moet weten waar hij of zij terechtkan. Zij ziet daarbij een rol weggelegd voor het Centrum Veilige Sport Nederland. Ook Van Nispen (SP) wil dat er één meldpunt komt. Staatssecretaris Blokhuis is het ermee eens dat dit een onafhankelijke positie moet krijgen, los van de sportbonden.

Tucht- en strafrecht

De sporters verdienen het dat hun recht wordt gedaan, zegt Pouw (JA21), maar dat lijkt niet altijd te gebeuren in het tuchtrecht. Ernstig misbruik kun je niet afdoen met alleen de tuchtrechter, denkt Kuiken (PvdA).

Daders zouden niet mogen wegkomen met een tik op de vingers, vindt Westerveld (GroenLinks). Daarom zouden misstanden niet alleen door de tuchtrechter maar ook door de strafrechter moeten worden behandeld. Ook Heerema (VVD) ziet een rol voor het strafrecht.

Er is een grijs gebied tussen tucht- en strafrecht, zegt de staatssecretaris. Hij wil investeren in het Instituut Sportrechtspraak, zodat het tuchtrecht professioneler wordt en zaken sneller worden afgehandeld.

Schadevergoeding

De turnsters die slachtoffer werden van de misstanden, krijgen een schadevergoeding van 5.000 euro. Maar is dit bedrag wel genoeg, vragen veel woordvoerders zich af. Wie heeft er precies recht op, willen Maeijer (PVV) en Van Nispen (SP) weten. En hoe zit het met de kosten van (psychische) nazorg?

De slachtoffers hebben net als iedereen recht op geestelijke gezondheidszorg, zegt de staatssecretaris. Maar het is volgens hem ingewikkeld om hun geen eigen bijdrage te vragen, terwijl anderen, zoals slachtoffers in de jeugdhulpverlening, die wel moeten betalen.

Breder onderzoek

Gesloten werelden, weinig toezicht van de buitenwereld en kinderen die afhankelijk zijn van volwassenen. Als daaraan is voldaan, is de kans op misstanden groot, denkt Kuiken (PvdA). Dit probleem moet daarom breed in de sport én in de maatschappij worden aangepakt.

Niet alleen in het turnen maar ook in het dansen zijn er serieuze misstanden. Dit kwam naar voren in artikelen in onder andere het Noordhollands Dagblad en NRC. Van der Laan (D66) wil dat ook hiernaar onafhankelijk onderzoek wordt gedaan.

Blokhuis wil een breed onderzoek laten uitvoeren naar de sportcultuur in Nederland, vooral naar grensoverschrijdend gedrag. Bij de danssport zou dit onderzoek dan meer de diepte in kunnen gaan.

De Kamer stemt op 26 oktober over de ingediende moties.

Zie ook: