Debat over het vasthouden in Turkije van de Eindhovense SP-fractievoorzitter

26 juni 2019, debat - Er zijn zorgen over het vasthouden door Turkije van de SP-fractievoorzitter in de Eindhovense gemeenteraad. De Kamer debatteert met minister Blok (Buitenlandse Zaken) over wat Nederland kan doen.

Op 30 april werd Murat Memis aangehouden in het Turkse Antalya. Hij zou door de Turkse autoriteiten worden verdacht van het lidmaatschap van en het propaganda voeren voor de PKK, die strijdt voor Koerdisch zelfbestuur. Na vier dagen is de Eindhovense SP-fractievoorzitter vrijgelaten in afwachting van een rechtszaak. Doordat zijn paspoort is ingenomen, kan hij het land niet verlaten.

Mensenrechten

Murat Memis heeft zich in Nederland en op Twitter uitgesproken voor de Koerdische zaak. Hij is gearresteerd wegens zijn terechte kritiek op Turkije, concludeert Karabulut (SP). Het land schendt volgens haar zo ongeveer alle mensenrechten en misbruikt "supervage antiterrorismewetten" in oneerlijke processen. Ook Van Helvert (CDA) en Voordewind (ChristenUnie) vinden het onacceptabel dat een "collega-volksvertegenwoordiger" wordt vastgehouden om wat hij heeft gezegd.

Het kan niet zo zijn dat mensen met een andere mening als terrorist worden bestempeld. Koopmans (VVD) hekelt het optreden van de Turkse overheid: het label van terrorist wordt gepolitiseerd. Censuur mag geen exportproduct worden, benadrukt Sjoerdsma (D66).

De feiten waarvan Murat Memis wordt verdacht, zijn volgens Blok in Nederland niet strafbaar. Maar een Nederlandse minister kan volgens hem niet zeggen dat een Turkse rechtszaak niet mag doorgaan. Hij dringt wel aan op een snelle en eerlijke rechtsgang.

Diplomatieke druk

Murat Memis is niet de enige met een Nederlands paspoort die wordt vastgehouden in Turkije. Verschillende woordvoerders vragen aandacht voor een 31-jarige vrouw uit Rotterdam en haar baby. Kan Nederland meer voor hen doen?

• Ploumen (PvdA): neem een voorbeeld aan Duitsland, dat onder meer dreigt met sancties
• Van Ojik (GroenLinks): vertrouw niet alleen op stille diplomatie en geef consulaire steun als processen beginnen
• Voordewind (ChristenUnie) en Sjoerdsma (D66): probeer gezamenlijk met andere EU-landen op te trekken
• Koopmans (VVD): streef naar het stopzetten van Europese steun voor Turkije
• Van Helvert (CDA): gebruik de Nederlandse positie als grote investeerder in Turkije

De Nederlandse inzet is gericht op het bereiken van resultaat, zo betoogt Blok. Hij waarschuwt dat het inzetten van te zwaar geschut contraproductief kan werken. Maar volgens Karabulut (SP) wordt het tijd dat Nederland een duidelijk signaal afgeeft: pleit voor het onvoorwaardelijk vrijlaten van politieke gevangenen. Ploumen (PvdA) en Van Ojik (GroenLinks) steunen haar verzoek om de Turkse ambassadeur te ontbieden.

De Kamer stemt 27 juni over de motie van Ploumen over het in een gesprek met de Turkse president tijdens de G20-top aan de orde stellen van de vrijlating van politieke gevangenen. Over de andere moties wordt op 1 juli gestemd.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist