Debat over het eindverslag van informateur Remkes

5 oktober 2021, debat - De Kamer spreekt over het eindverslag van informateur Remkes, dat hij op 30 september aanbood aan de Voorzitter van de Tweede Kamer.

Remkes adviseert in zijn eindverslag dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie met onderhandelingen moeten starten. Andere partijen uit het "brede midden" zouden kunnen aansluiten, onder andere door bewindspersonen te leveren. Remkes stelt een beknopt regeerakkoord voor, dat als basis moet dienen voor een nieuwe bestuurscultuur. Kandidaat-ministers zouden dat akkoord verder moeten uitwerken in een regeerprogramma.

Nieuwe informateurs

Hermans (VVD) is "opgelucht" dat zoveel maanden na de verkiezingen onderhandelingen kunnen starten. Niet onderhandelen zou het nog veel ingewikkelder maken, denkt Hoekstra (CDA). Hij wil zo net als Kaag (D66) verantwoordelijkheid nemen en nieuwe verkiezingen voorkomen. Fractievoorzitter Segers zegt dat onderhandelen voor de ChristenUnie een overtuigde keuze is, om het land "op te bouwen in plaats van kapot te maken".

Een Kamermeerderheid steunt het voorstel van VVD, D66, CDA en ChristenUnie om Remkes en minister Koolmees als nieuwe informateurs aan te wijzen.

Nieuwe bestuurscultuur

Klaver (GroenLinks) is bezorgd: partijen die nu coalitieonderhandelingen gaan starten, vormden eerder het kabinet dat aftrad vanwege de toeslagenaffaire. Kunnen diezelfde mensen wel zorgen voor een nieuwe bestuurscultuur? Het lid Omtzigt denkt van niet: daarvoor is een nieuw sociaal contract tussen overheid en burger nodig. Hoe kunnen we erop vertrouwen dat het volgende kabinet wel netjes met de rechtsstatelijke verhoudingen omgaat, vraagt Ouwehand (PvdD) zich af.

Azarkan (DENK) ziet de onderhandelingen tussen deze partijen als een "dreigement voor Nederland" omdat ze niet in staat zijn gebleken de problemen in het land op te lossen. Doorgaan met "dezelfde falende poppetjes" voelt als allesbehalve rechtvaardig voor Simons (BIJ1). Hoewel het vreemd is dat mogelijk precies dezelfde partijen aan het roer komen te staan, steunt Van Haga (Groep Van Haga) met "zeer gepaste tegenzin" de onderhandelingen.

Rol parlement

Van der Staaij (SGP) ziet meer ruimte voor het parlement omdat een nieuw kabinet waarschijnlijk maar op een kleine meerderheid kan rekenen. Dat vraagt om inhoudelijk stevige bewindspersonen die op basis van de inhoud onderhandelen, stelt Den Haan (Fractie Den Haan).

De grote debatten zullen weer in de Kamer gevoerd moeten worden in plaats van dat beslissingen al op voorhand worden genomen door coalitiepartijen, verwacht Dassen (Volt). Maar Jansen (FVD) denkt dat er weinig verandert: politiek is één groot theaterstuk en de meeste partijen vinden toch al hetzelfde over onderwerpen als klimaat en immigratie.

Rol in de oppositie

Marijnissen (SP) verwacht een doorstart van het kabinet-Rutte III, met de bijbehorende economische politiek. Zij belooft dat de SP in de oppositie met alternatieven daarvoor zal komen en "ook buiten de Kamer strijd zal voeren". De PvdA zal niet in een later stadium aanschuiven bij de onderhandelingen en ook geen bewindspersonen leveren "als zijwieltjes met anderen aan het stuur", benadrukt partijleider Ploumen.

Nieuwe verkiezingen

Volgens Wilders (PVV) wordt "de kiezer in het gezicht gespuugd" als de vorige coalitie wordt voortgezet. Hij belooft er "alles maar dan ook alles" aan te doen om een nieuw kabinet zo snel mogelijk te laten vallen zodat er nieuwe verkiezingen komen.

Eerdmans (JA21) vraagt zich af tegen welke prijs nieuwe verkiezingen voorlopig zijn afgewend: de beoogde combinatie van partijen levert volgens hem geen stabiel kabinet op.

Enkele partijen, die samen 3 miljoen kiezers vertegenwoordigen, mochten van de informateur niet meepraten over de vorming van een nieuw kabinet, zegt Van der Plas (BBB). Dat betrof de partijen waarvan de standpunten al bekend waren, bijvoorbeeld omdat zij nieuwe verkiezingen verkozen boven onderhandelen, antwoordt Remkes.

De Kamer stemt aansluitend aan het debat over de ingediende moties.

Zie ook: