Debat over het coronasteunpakket

29 september 2021, debat - De Kamer debatteert met de ministers Blok (Economische Zaken) en Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en staatssecretaris Vijlbrief (Financiën) over het afbouwen van het coronasteunpakket.

De beperkende coronaregels zijn grotendeels ingetrokken. Daarom stopt het kabinet per 1 oktober met de algemene steunmaatregelen. Het gaat bovendien macro-economisch gezien goed, zegt Blok. Doorgaan met brede steunmaatregelen zou volgens Koolmees de economische dynamiek belemmeren en structurele aanpassingen vertragen.

Te snel?

Reisbranche, taxi's, congrescentra, cultuur. Veel woordvoerders wijzen op sectoren die nog steeds in de problemen zitten. De coronasteun wordt te snel en te abrupt afgebouwd, vindt Azarkan (DENK). De belofte was om iedereen door de coronacrisis te helpen, zegt Van Dijk (PvdA), en dat dreigt niet te worden waargemaakt.

Ook Graus (PVV) vindt dat de steunmaatregelen te snel stoppen. Kijk naar het oprichten van een fonds voor ondernemers die failliet zijn gegaan, oppert hij, en blijf zzp'ers ondersteunen.

Het kabinet houdt onvoldoende rekening met de na-ijleffecten van coronamaatregelen, denkt Van der Plas (BBB). Het duurt bijvoorbeeld maanden om een festival te organiseren. Ook Eerdmans (JA21) vraagt specifiek aandacht voor ondernemingen in de evenementensector die dreigen om te vallen.

Door het nemen van onnodige beperkende maatregelen, zoals de coronapas, is de overheid de vijand van het bedrijfsleven geworden, stelt Van Haga (Groep Van Haga). De steunmaatregelen waren in zijn ogen al slechts kruimels, en nu worden ze ook nog afgeschaft.

VLN

De regering komt met een regeling voor horecabedrijven die worden getroffen door de gedwongen nachtsluiting. Ondernemingen die in het vierde kwartaal van 2021 minimaal 50% minder omzet hebben dan in 2019, kunnen een beroep doen op de regeling Vaste Lasten Nachtsluiting (VLN).

De VLN is eigenlijk een Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) 2.0, stelt Aartsen (VVD) vast. Hij suggereert dat de regeling daarom ook voor andere sectoren zou kunnen gelden, zoals de reisbranche. Andere woordvoerders vallen hem daarin bij.

Het is lastig om de nachthoreca precies af te bakenen, zegt minister Blok. De voorwaarden zijn zo opgesteld dat bedrijven die lijden onder de nachtsluiting, er gebruik van kunnen maken. Het is niet de bedoeling dat ook andere sectoren er een beroep op doen, benadrukt de minister, maar het valt niet uit te sluiten dat dit toch gebeurt.

Terugbetalen, schulden en kredieten

Sommige bedrijven hebben te veel coronasteun ontvangen en moeten die terugbetalen. Ook moeten ze vaak nog achterstallige belastingen voldoen. Voorkom dat ondernemers vastlopen in de bureaucratie, zegt Stoffer (SGP). Grinwis (ChristenUnie) is het daarmee eens: vooral kleine ondernemers raken de weg kwijt in de administratieve jungle.

De bedoeling is om het voor bedrijven zo eenvoudig mogelijk te maken en de contacten met ondernemers af te stemmen, verzekert minister Blok. Bedrijven krijgen volgens staatssecretaris Vijlbrief vijf jaar de tijd om hun belastingschuld terug te betalen. Kwijtschelding zou niet eerlijk zijn ten opzichte van andere bedrijven, maar het is ook niet de bedoeling dat levensvatbare bedrijven failliet gaan.

Kom met een stoppersregeling voor ondernemers die geen toekomst meer zien voor hun bedrijf, vraagt De Jong (D66). Gezonde bedrijven die door willen gaan, zouden makkelijker leningen moeten kunnen krijgen, ook om te verduurzamen.

Minister Blok wijst op het onderzoek naar een stoppersregeling. De regeling voor garantiekredieten blijft volgens hem gewoon bestaan.

Solidariteitsheffing en moreel appel

Cashen op corona is fout. Van Kent (SP) wijst erop dat er ook bedrijven zijn waarmee het tijdens de coronacrisis juist extra goed ging. Hij spoort de regering daarom aan om een solidariteitsheffing in te voeren. We moeten samen uit de crisis komen, zegt Amhaouch (CDA). Ook hij pleit daarom voor solidariteit van bedrijven.

Het is niet mogelijk om met terugwerkende kracht een specifieke heffing op te leggen, zo reageert staatssecretaris Vijlbrief. Wel zouden de belastingen voor bedrijven komend jaar verhoogd kunnen worden.

Bedrijven die recht hadden op coronasteun maar deze achteraf gezien niet nodig hadden, zouden die eigenlijk moeten terugbetalen. Minister Koolmees steunt het morele appel van een aantal woordvoerders en gaat met bedrijven in gesprek.

Arbeidsmarkt en scholing

In veel sectoren zijn er grote tekorten aan arbeidskrachten, maar er zitten ook nog mensen werkloos thuis. Daarom moet er extra geld worden vrijgemaakt voor loopbaanadvies en omscholing, betoogt Maatoug (GroenLinks).

Minister Koolmees erkent het belang van loopbaanadvies en omscholing. Het kabinet heeft er volgens hem al heel veel geld in gestoken en investeert er ook volgend jaar in. Nog meer geld is er op dit moment niet.

Armoede

Een aantal woordvoerders wijst op de toenemende schulden en armoede als gevolg van de coronacrisis. Wat gaat de regering doen om de schuldhulpverlening door de gemeenten te versterken?

Er is meer geld beschikbaar gesteld voor de bijzondere bijstand en het gemeentelijke schuldenbeleid, zo reageert Koolmees. Ook zijn er extra middelen voor het begeleiden van mensen in een uitkering naar werk.

Totalitair

De regering is bezig met het opbouwen van een totalitaire apartheidsstaat, betoogt Van Houwelingen (FVD). Hij hekelt de coronapas en andere maatregelen die burgers en ondernemers treffen, en roept op tot burgerlijke ongehoorzaamheid.

De Kamer stemt op 30 september over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: