Debat over gevolgen verduurzaming voor de Nederlandse industrie

20 maart 2025, debat – Moet de overheid meer doen om industriebedrijven in Nederland te houden? En hoe past dat dan binnen het streven om de industrie te verduurzamen? De Kamer debatteert met minister Hermans (Klimaat en Groene Groei).

Industriebedrijven hoeven niet meer voor 2030 extra te vergroenen als ze aanspraak willen maken op financiële steun. Dit concludeerde NRC op 29 november 2024 op basis van een ambtelijke nota. Maar Hermans wil nog steeds maatwerkafspraken maken met grote bedrijven die veel CO₂ uitstoten.

Ondertussen kondigen bedrijven aan te sluiten omdat ze niet meer kunnen concurreren met het buitenland. Er moet iets gebeuren om de industrie voor Nederland en Europa te behouden, benadrukt de minister. Ze hecht aan een industrie die verduurzaamt, maar wel in Nederland.

Positie industrie

De Nederlandse industrie staat op omvallen, stelt Vermeer (BBB) vast. Hij waarschuwt dat bedrijven zullen vertrekken, waarbij ze hun banen en CO₂-uitstoot meenemen naar het buitenland. Zonder realistisch beleid is er volgens hem sprake van "economische zelfmoord".

Op deze manier houden we geen industrie in Nederland meer over, zegt Kops (PVV). De maatwerkafspraken die de minister wil maken, leveren in zijn ogen weinig op en kosten veel te veel geld. Absurde regelgeving en torenhoge energieprijzen zorgen ervoor dat we ons uit de markt prijzen, zegt Dekker (FVD).

Het vertrek van de industrie uit Nederland zou grote gevolgen hebben voor onze welvaart en veiligheid, benadrukt Erkens (VVD). Daarom moet er wat hem betreft een gelijk speelveld komen, zodat Nederlandse bedrijven kunnen concurreren.

De minister moet volgens Postma (NSC) meer regie nemen om een gelijk speelveld te bereiken. Flach (SGP) is het daarmee eens: Nederlandse bedrijven dreigen te bezwijken door de politieke onwil om dat gelijke speelveld te creëren. Andere Europese landen doen volgens hem veel meer om hun industrie te behouden.

Grinwis (ChristenUnie) pleit voor het afschaffen van "nationale koppen" op Europese regelgeving, die leiden tot hogere eisen voor Nederlandse bedrijven. Ook wil hij af van de hoge netwerkkosten voor energie. Schrap de nationale CO₂-heffing, zo bepleit Bontenbal (CDA). Verder wil hij dat er een Catshuisberaad komt, waarin vertegenwoordigers van de industrie en het kabinet met elkaar gaan overleggen.

Een stapeling van beleid, relatief hoge elektriciteitsprijzen en de netcongestie zijn belangrijke factoren voor het ongelijke speelveld in Nederland, erkent Hermans. Het kabinet kijkt breed naar opties om dit te veranderen, maar ze wil zich nog niet uitspreken over specifieke keuzes.

Voorwaarden en keuzes

Nederland en de EU hebben een voorsprong bij schone technologie, zegt Thijssen (GroenLinks-PvdA), en het is belangrijk om die vast te houden. Daarom wil hij dat de overheid industriebedrijven alleen steunt als die een klimaatplan hebben dat past in de visie van de minister op verduurzaming.

We moeten als Nederland en Europa nadenken over welke bedrijven we voor de toekomst willen behouden voor onze strategische autonomie en innovatieve kracht, zegt Rooderkerk (D66). Dit soort koplopers verdienen volgens haar extra steun.

Geen paniekpolitiek maar een slimme industriepolitiek, is het motto van Beckerman (SP). We moeten volgens haar geen blanco cheques geven aan grote vervuilers Alleen bedrijven die voldoen aan groene en sociale voorwaarden, zouden steun mogen krijgen.

Verduurzaming is essentieel voor een toekomstbestendige industrie in Europa, denkt Koekkoek (Volt). Verduurzaming en economische groei moeten wat haar betreft hand in hand gaan. Ze verwijst daarbij naar het rapport dat Mario Draghi schreef in opdracht van de Europese Commissie over de toekomst van de Europese economie.

De vervuiler moet betalen, zegt Kostić (PvdD), maar in Nederland wordt de vervuiler betaald. Hen is kritisch over maatwerkafspraken met bedrijven als Tata Steel: dit bedrijf traineerde, kwam beloftes niet na en loog over cijfers.

De Kamer stemt op 25 maart over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct.