Debat over gevolgen gaswinning Groningen

4 juni 2019, debat - Na weer een aardbeving debatteert de Kamer met premier Rutte, minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat en minister Ollongren van Binnenlandse Zaken over de aanpak van de Groningse problemen.

Op 22 mei jongstleden was er opnieuw een aardbeving in Groningen, ditmaal in Westerwijtwerd. Alle woordvoerders uiten hun medeleven met de mensen in Groningen die de gevolgen van de gaswinning dagelijks ervaren.

De beving was een nieuwe klap voor het veiligheidsgevoel van de Groningers, zegt Stoffer (SGP). Beckerman (SP) benadrukt dat veiligheid een primaire levensbehoefte is. Spreek niet van "gevoelens van onveiligheid" als die onveiligheid gewoon meetbaar is, betoogt Van der Lee (GroenLinks).

"Deze nachtmerrie moet stoppen." Premier Rutte biedt de Groningers excuses aan voor het feit dat hun veiligheid veel te laat een rol is gaan spelen in het gasbeleid. Ook erkent hij dat het kabinet vanaf 2012 de omvang van de versterkings- en schadeafhandelingsoperatie heeft onderschat. Daarnaast is te veel nadruk gelegd op juridische precisie, waardoor de snelheid van het proces is geschaad.

Schadeafhandeling en versterking

De recente beving in Westerwijtwerd benadrukt de urgentie van schadeafhandeling en versterking, zegt minister Wiebes. Daarom is hij gekomen met plannen om de schadeafhandeling, de versterkingsoperatie en de afbouw van de gaswinning in Groningen te versnellen. Yeşilgöz (VVD) steunt de plannen, maar benadrukt dat een strakke regie nodig is om de bureaucratie in de uitvoering nu echt terug te dringen.

Mensen die vóór 1 januari 2019 een claim hebben ingediend, krijgen 5.000 euro of, als ze een aannemer inschakelen, 11.000 euro. Waarom worden mensen die na 1 januari schade hebben geleden uitgezonderd, vraagt Geleijnse (50PLUS). Denk ook aan de mensen met oude schades die met deze bedragen niet hersteld kunnen worden, voegt Dik (ChristenUnie) toe.

Wiebes benadrukt dat het gaat om een eenmalige maatregel om het stuwmeer aan schadeafhandelingen weg te werken. Hij begrijpt de wens om te kiezen voor de datum van 1 juni, maar wijst erop dat daar juridische aspecten aan zitten. Binnen een week hoopt hij duidelijkheid te geven over een eventuele verruiming.

Wiebes heeft de versterking van Groningse huizen niet op gang gekregen en daarmee de veiligheid van de Groningers onvoldoende gewaarborgd, vindt Nijboer (PvdA). En veel Groningers hebben daardoor ernstige psychische klachten, zegt Wassenberg (PvdD). In een motie keuren zij samen met Beckerman (SP), Geleijnse (50PLUS) en Kops (PVV) Wiebes' beleid af.

Simpeler en sneller

Er is een papieren werkelijkheid en een harde realiteit voor de Groningers, zegt Mulder (CDA). Zij bepleit een crisisaanpak van schadeafhandeling en versterking door één publieke instantie. Het gemillimeter moet stoppen, betoogt Sienot (D66): de aanpak moet simpeler, sneller en effectiever. Stoffer (SGP) adviseert om ook voor de agrarische sector te kiezen voor een onorthodoxe aanpak.

Bewoners en lokale bestuurders krijgen meer regie bij de versterkingsaanpak, benadrukt minister Ollongren. Er komt één slagvaardige uitvoeringsorganisatie en het proces wordt eenvoudiger en sneller, onder meer door standaardisering toe te passen. Verder zegt de minister meer transparantie over de voortgang van de versterking toe.

Gaswinning

Het Staatstoezicht op de Mijnen adviseert voor volgend jaar een maximale gaswinning van 12 miljard kuub. Dat moet de minister gewoon regelen, vinden Wassenberg (PvdD), Beckerman (SP), Van der Lee (GroenLinks), Nijboer (PvdA), Kops (PVV) en Geleijnse (50PLUS).

"Zo snel mogelijk terug naar 12 miljard kuub en dan heel snel verder naar nul." Dat is het streven van het kabinet, zegt Rutte. Wiebes zegt toe dat hij in kaart zal brengen welke mogelijkheden er zijn om in 2020 maximaal 12 miljard kuub te winnen en wat de gevolgen daarvan zijn, ook voor de leveringszekerheid.

De Kamer sprak onder andere op 16 januari en op 22 mei over de situatie in Groningen. Aansluitend aan het debat wordt de motie van afkeuring verworpen. De Kamer stemt op 11 juni over de overige ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist