Debat over eindverslag en coalitieakkoord

16 december 2021, debat - Het werk van informateurs Remkes en Koolmees zit erop. De Kamer debatteert over hun eindverslag en het gesloten coalitieakkoord.

Remkes en Koolmees presenteerden op 15 december hun eindverslag over de formatie. In het coalitieakkoord "Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst" ontvouwen de coalitiepartners VVD, D66, CDA en ChristenUnie hun plannen voor de komende kabinetsperiode. De Kamer debatteert erover. Een meerderheid steunt de aanstelling van Mark Rutte als formateur.

Proces informatie

Waarom is er zo weinig informatie aan de Kamer verstrekt? Remkes denkt dat te veel openheid over onderhandelingen zorgt voor vertraging. Verder is er volgens hem pas een coalitieakkoord als er over alle onderwerpen overeenstemming is.

De lange formatie roept de vraag op of er geen maximumtermijn gesteld moet worden. In de evaluatie kan hiernaar worden gekeken, zegt Remkes. De Kamer kan volgens hem besluiten om dit in het eigen Reglement van Orde op te nemen.

Bestuurscultuur

Met het akkoord willen we het vertrouwen in de politiek en de overheid herstellen, zegt Rutte (VVD). Hij wil samenwerken met alle constructieve partijen om antwoorden te geven op grote uitdagingen inzake wonen, veiligheid, klimaat en onderwijs.

Nederland is een land van veel verschillen, betoogt Segers (ChristenUnie), maar onze kracht is dat het toch lukt om samen te werken. Dat heeft uiteindelijk ook geleid tot het regeerakkoord. Belangrijk daarin is volgens hem het streven naar een dienstbare overheid.

Zelfreflectie ontbreekt in het coalitieakkoord, constateert Van der Plas (BBB). Zij wil een herstelplan tegen de polarisatie en de tweedeling in de samenleving.

Azarkan (DENK) vraagt zich af hoe burgers vertrouwen kunnen hebben in beoogd premier Rutte na wat er de afgelopen tien jaar onder zijn leiding allemaal is misgegaan, onder andere bij het toeslagenschandaal. Dat schandaal was de reden voor het demissionair worden van het vorige kabinet, zegt Simons (BIJ1), en daarom vindt zij het "cru dat een doorstartkabinet nu verklaart dat het alles anders gaat doen".

De discussie over de bestuurscultuur heeft volgens Koolmees drie niveaus: de politieke cultuur, de relatie tussen overheid en burger en de organisatie van de tegenmacht. Deze komen volgens hem terug in het coalitieakkoord.

Klimaat en stikstof

Ouwehand (PvdD) vindt dat er excuses moeten worden gemaakt aan de boeren en de belastingbetalers voor het falende stikstofbeleid. En met de gekozen aanpak wordt volgens haar opnieuw een hypotheek op de toekomst gelegd.

We gaan naast onze agrariërs staan en proberen tegelijkertijd de stikstofcrisis aan te pakken, zegt Hoekstra (CDA). Daarbij wordt volgens hem in het regeerakkoord gezocht naar een balans, want we willen blijven vliegen, er moeten huizen gebouwd worden en de boeren moet een toekomst worden geboden.

"De aarde wordt niet gered en Nederland wordt er zeer veel slechter van." Eerdmans (JA21) stelt vast dat de "de klimaatmiljarden ons om de oren vliegen": de investeringen zijn ineffectief. Hij is wel blij met de plannen voor kernenergie.

Stel concretere doelen vast, suggereert Dassen (Volt). Waarom wordt er niet voor gekozen om korteafstandsvluchten gewoon te verbieden in plaats van te ontmoedigen?

Zorg

De zorg wordt in het coalitieakkoord in de steek gelaten, constateert Marijnissen (SP). Zij vindt het onbegrijpelijk dat er plannen zijn voor miljardenbezuinigingen en dat er geen cent voor loonsverhoging is gereserveerd.

We willen vanuit de inhoud bekijken hoe we de zorg betaalbaar kunnen houden, zegt Klaver (GroenLinks), maar dan moet wel de opgenomen bezuiniging van 5 miljard van tafel. Neem de specialisten in loondienst en zie af van de eigen bijdrage van 1.000 euro in de jeugdzorg, luidt de oproep van Ploumen (PvdA).

Immigratie en asiel

"Meer immigratie, meer asiel, meer illegalenopvang." Wilders (PVV) vindt het onbegrijpelijk dat het coalitieakkoord geen enkele maatregel bevat om te zorgen dat er minder mensen Nederland binnenkomen.

Baudet (FVD) is het "fundamenteel oneens" met de visie en uitgangspunten van het regeerakkoord. Zoals het migratiebeleid, dat in zijn ogen leidt tot "omvolking". Maar kennelijk is er een meerderheid die het zo wil, stelt hij vast.

Onderwijs

We hebben onderwijs van hoge kwaliteit nodig, zegt Kaag (D66). Zij is blij met de voorziene investeringen in de kinderopvang en het afschaffen van het leenstelsel. In goed onderwijs leren we wie we zijn, waar we staan en wat de waarden van een democratie zijn, aldus de D66-leider.

Overheidsfinanciën

Van der Staaij (SGP) maakt zich zorgen over de uitgaven die in het coalitieakkoord voorzien zijn: we moeten de rekening niet doorschuiven naar onze kinderen en kleinkinderen. Blijven er wel voldoende financiële buffers over en wordt wel een uitvoeringstoets toegepast als (klimaat)doelstellingen worden aangescherpt?

Koopkracht ouderen

Den Haan (Fractie Den Haan) is "chagrijnig" over de voorziene koopkrachtontwikkeling van ouderen. Gepensioneerden zijn volgens haar het kind van de rekening. Waarom stijgt de AOW niet met het minimumloon mee?

Bedrijfsleven

Het bedrijfsleven komt er in het coalitieakkoord bekaaid vanaf, meent Van Haga (Groep Van Haga). Hij mist onder meer de beperking tot één jaar van de loondoorbetaling bij ziekte en een aanpassing van het ontslagrecht. Dat de bedrijfsopvolgingsregeling eerlijker en eenvoudiger wordt, is wel positief.

De Kamer stemt op 16 december over de ingediende moties.

Zie ook: