Debat over de positie van regionale ziekenhuizen

13 juni 2018, debat - Voor kleine, regionale ziekenhuizen is het lastig om aan steeds strengere eisen te voldoen. Kunnen mensen nog wel dichtbij terecht voor medische zorg? De Kamer debatteert met minister Bruins (Medische Zorg).

Op de intensive care moet in de toekomst zeven dagen per week een intensivist aanwezig zijn en op de spoedeisende hulp een arts met minimaal twee jaar ervaring. Met dit soort eisen wil het Zorginstituut de kwaliteit van de zorg verbeteren. Dit is belangrijk voor de patiëntveiligheid, zegt minister Bruins.

Om aan de nieuwe eisen te kunnen voldoen, moeten ziekenhuizen kosten maken. Voor kleine streekziekenhuizen blijken die vaak te hoog. Bovendien is er niet altijd geschikt personeel te vinden. Daarom dreigen vooral intensive cares en spoedeisende hulpposten gesloten te worden.

Zorg dichtbij en leefbaarheid

Bereikbaarheid is onderdeel van de kwaliteit van zorg, benadrukt Van den Berg (CDA). Zij vreest dat sluiting van (afdelingen van) ziekenhuizen de leefbaarheid in regio's aantast. Daarom moet er volgens haar altijd een maatschappelijke kosten-batenanalyse plaatsvinden. Daar sluit Dik (ChristenUnie) op aan: weeg altijd de belangen van bewoners en gemeenten mee.

Kwaliteit van zorg is belangrijk, zegt Van der Staaij (SGP), maar een beperkte kwaliteitswinst rechtvaardigt niet een grote teruggang in bereikbaarheid. Agema (PVV) betoogt dat de minister zowel de kwaliteit als de betaalbaarheid en de toegankelijkheid van zorg moet waarborgen.

Inwoners, gemeenten, andere zorginstellingen en zorgverzekeraars zouden vroeg in het proces betrokken moeten worden bij het besluit om een ziekenhuisafdeling voor acute zorg te sluiten, vindt minister Bruins. Hij wil dit in de wet vastleggen.

Kritiek op schaalvergroting

We moeten zuinig zijn op onze regionale ziekenhuizen, zegt Van Gerven (SP): een gesloten ziekenhuis komt niet meer terug. Hij hekelt de schaalvergroting en pleit voor een fusieverbod en een kleinschaligheidstoeslag om afdelingen open te houden. Ook Sazias (50PLUS) wil de ziekenhuisbudgetten anders verdelen om sluitingen te voorkomen.

Van Kooten (PvdD) vreest dat een boekhoudersmentaliteit ertoe leidt dat de zorg verschraalt en een handjevol megaziekenhuizen overblijft. Dit is volgens haar slecht voor de bereikbaarheid. Bovendien is het inefficiënt door negatieve schaaleffecten.

Kwaliteitsstandaard intensive care

Moet er altijd een intensivist exclusief beschikbaar zijn voor een intensive care? Op grote intensive cares wel, zegt Ellemeet (GroenLinks), maar op kleinere intensive cares in streekziekenhuizen wellicht niet. De Vries (VVD) stelt dat de kwaliteit op orde moet zijn, maar het is niet doelmatig als intensivisten gedwongen moeten duimendraaien.

Wat heb je aan een kwaliteitsstandaard als die niet handhaafbaar is en ziekenhuizen er niet aan kunnen voldoen, vraagt Dijkstra (D66) zich af. Kerstens (PvdA) pleit voor maatwerk en regelruimte, zodat de kwaliteit overeind blijft zonder dat dat regionale ziekenhuizen worden uitgekleed.

Bij de kwaliteitsstandaard geldt volgens de minister "comply or explain": als ziekenhuizen ervan afwijken moeten ze dat goed kunnen onderbouwen. Er wordt volgens hem gesproken over maatwerkafspraken.

De Kamer stemt op 19 juni over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist