Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus

24 juni 2021, debat – Het kabinet is positief over de coronacijfers. De ministers De Jonge (Volksgezondheid) en Van Ark (Medische Zorg) debatteren met de Kamer.

Het aantal vaccinaties stijgt, er zijn minder besmettingen en de druk op de zorg neemt af. Voor het kabinet zijn de gunstige cijfers reden om veel beperkende maatregelen te schrappen. Maar dat geldt niet voor de regel dat je 1,5 meter afstand moet houden. Ook blijven mondkapjes verplicht op plekken waar moeilijk afstand valt te houden, zoals in het ov.

Sneller versoepelen?

Er is geen enkele rechtvaardiging meer voor wat voor maatregel dan ook, vindt Wilders (PVV): de coronacrisis is allang voorbij. De cijfers zijn volgens hem zodanig dat het niet meer nodig is om 1,5 meter afstand te houden. Van Haga (Groep Van Haga) is het daarmee eens: we moeten zo snel mogelijk terug naar het oude normaal.

Pouw (JA21) heeft bedenkingen bij het handhaven van de mondkapjesplicht in het ov. Is die nog wel nodig in het licht van de snel dalende besmettingscijfers?

Er zijn behoorlijk wat mensen die nog geen vaccinatie hebben gehad of hun tweede prik nog moeten krijgen, zegt minister De Jonge. Daarom is het verstandig om toch stap voor stap te versoepelen en niet nu alle maatregelen al los te laten. Half augustus is er volgens hem weer een nieuwe afweging.

Nieuwe golf

Nederland zet een grote stap, constateert Kwint (SP), terwijl we in vergelijking met andere Europese landen nog relatief veel besmettingen hebben. Dat baart hem enige zorgen. Er moet volgens hem in ieder geval een goed uitgewerkt plan klaarliggen voor als het aantal besmettingen toch weer stijgt. Ook Kuiken (PvdA) vraagt naar de strategie van het kabinet, en pleit voor bron- en contactonderzoek.

Sommigen denken dat we er al zijn, zegt Bikker (ChristenUnie), maar dat is niet zo. Zij spoort de regering aan om mensen er bewust van te maken dat ze zich aan de basisregels moeten blijven houden, bijvoorbeeld door het uitzenden van spotjes.

We gaan nu langzaam van de epidemische naar de endemische fase, zegt minister De Jonge. Het meest realistische scenario is volgens hem dat er in het najaar een beperkte opleving komt van het aantal besmettingen. Maar de maatregelen die nu worden afgeschaft, betoogt Van der Staaij (SGP), moeten dan niet automatisch weer worden ingevoerd. Op dat moment moet opnieuw worden bezien of ze proportioneel zijn.

Reizen

Er komen weer meer mogelijkheden om te reizen. Maar leidt dat niet tot de introductie van nieuwe coronavarianten en meer besmettingen? Verschillende woordvoerders vragen zich dat af.

Er zijn al honderden jongeren besmet geraakt op een vakantie naar Spanje of Portugal, stelt De Vries (VVD) vast. Zij pleit voor een teststraat op Schiphol waar terugkerende reizigers zich kunnen laten testen.

In ieder geval jongeren zouden zich na hun vakantie moeten laten testen, vindt minister De Jonge. Daarnaast wil hij iedereen de mogelijkheid geven om een zelftest te doen na hun vakantie.

Vaccinaties

Enkele andere landen zijn al begonnen met het vaccineren van jongeren tussen 12 en 18 jaar. Paternotte (D66) wil dat ook Nederland vaccinatie gaat aanbieden aan deze groep. Het is juist "belachelijk" om kinderen te vaccineren, betoogt Kuzu (DENK). Ze lopen volgens hem weinig risico en kunnen er zelf niet goed over beslissen. En het is in zijn ogen verkeerd jongeren te vaccineren om ouderen beter te beschermen.

Het vaccineren van jongeren kan volgens minister De Jonge helpen om verspreiding van het virus te verminderen. Maar de regering neemt pas een besluit hierover na een advies van de Gezondheidsraad.

Sommige mensen die bij hun eerste vaccinatie AstraZeneca hebben gehad, willen graag een tweede prik met Pfizer, stellen Van den Berg (CDA) en Van Esch (PvdD) vast. Kan hun dit worden aangeboden en is het veilig? Aan het einde van de maand komt toezichthouder EMA met een advies hierover, zegt De Jonge, en daarna buigt de Gezondheidsraad zich erover.

Het is belangrijk dat mensen zo snel mogelijk hun tweede prik krijgen, zegt Den Haan (Fractie Den Haan), maar niet alle huisartsen zijn bereid om hun schema om te gooien. De overheid zou volgens haar meer moeten doen om hen daarin te faciliteren.

We moeten het publieke belang stellen boven de private winsten van farmaceuten, betoogt Westerveld (GroenLinks). Zij wil dat de patenten van vaccins worden vrijgegeven. Ook Gündoğan (Volt) denkt dat dit kan helpen om de pandemie wereldwijd te bestrijden. Zij ziet daarbij ook een geopolitiek belang: we moeten niet raar opkijken als China door vaccineren zijn eigen positie versterkt ten koste van de vrije, westerse wereld.

CoronaCheck-app

Met de CoronaCheck-app wordt het voor mensen die hersteld zijn van corona, gevaccineerd zijn of zich hebben laten testen, weer mogelijk om naar evenementen te gaan zonder het houden van afstand. Het is bijzonder dat we zo na lange tijd weer de 1,5 meter kunnen loslaten, zegt minister De Jonge.

Baudet (FVD) hekelt de "duivelsapp" en waarschuwt voor een glijdende schaal richting slavernij. In zijn ogen raken we steeds meer van onze vrijheid kwijt, is er sprake van een training in gehoorzaamheid en gaan we richting een systeem als in China, met mass surveillance.

Inhaalzorg

Door de coronacrisis hebben ziekenhuizen grote achterstanden opgelopen in de reguliere zorg. Verschillende woordvoerders vragen hoe dit wordt opgelost.

Het streven is om de achterstanden eind 2021, begin 2022 ingehaald te hebben, zegt minister Van Ark. Daarbij is het belangrijk dat alle betrokken partijen in de zorg goed met elkaar samenwerken.

Hoger onderwijs

Het hoger onderwijs moet zich voorbereiden op twee scenario's voor het komende collegejaar: met of zonder 1,5 meter. Een aantal woordvoerders vraagt om meer duidelijkheid, zodat onderwijsinstellingen weten waar ze aan toe zijn.

We weten nog niet zeker welke virusvarianten er in het najaar zijn en hoe hoog de besmettingsgraad dan is, zegt minister De Jonge. Half augustus moet er volgens hem een afweging worden gemaakt.

Jongeren

Van der Plas (BBB) vraagt aandacht voor jongeren met depressieve klachten die zijn verergerd door de lockdown. Ouders zijn volgens haar bang dat hun zoon of dochter zichzelf iets aandoet.

Het is niet altijd een kwestie van geld of meer zorg, zegt minister De Jonge. Maar er is geld vrijgemaakt voor jongeren met psychische problemen, onder andere met het Steunpakket Welzijn Jeugd.

De Kamer stemt op 29 juni over de tijdens het debat ingediende moties.