Debat over de Najaarsnota

18 december 2019, debat - De Kamer spreekt met minister Hoekstra (Financiën) over de Najaarsnota, waarmee extra geld beschikbaar komt voor verschillende maatschappelijke problemen.

In de Najaarsnota presenteert het kabinet de laatste stand van zaken van de uitgaven en inkomsten voor het begrotingsjaar 2019. Of, zoals Slootweg (CDA) het zegt: kunnen we alles nog betalen of blijft er juist geld over?

In dit begrotingsjaar is er sprake van onderuitputting. Er is dus geld over: een bedrag van ruim 1,3 miljard. Daar zijn de woordvoerders blij mee, maar ze hebben er ook vragen over.

Extra geld

Hoekstra zegt dat het kabinet het geld wil uitgeven aan urgente maatschappelijke problemen. Concreet zijn dat de volgende doelen: maatregelen rond de stikstofproblematiek, het onderwijs, de bestrijding van ondermijnende criminaliteit, de sociale advocatuur en veiligheid.

Alle woordvoerders zijn blij dat er voor deze onderwerpen extra geld beschikbaar komt. De Vries (VVD) vraagt wel hoe de minister ervoor zorgt dat het geld op de juiste plek belandt. De 300 miljoen voor het onderwijs bijvoorbeeld moet volgens Van Dijck (PVV) wel bij de leraren terechtkomen.

Systematiek

De minister doet weliswaar mooie dingen met het geld, maar toch is het best gek dat we aan het eind van het jaar nog even snel 1,3 miljard euro verdelen, vindt Stoffer (SGP).

Volgens Snels (GroenLinks) geeft het te denken dat er nu met incidenteel geld, omdat er toevallig meevallers zijn, structurele problemen worden aangepakt. Volgens hem zou dit eigenlijk bij de Miljoenennota geregeld moeten worden en dus expliciet in de begroting moeten staan.

Andere doelen

Alkaya (SP) vindt het goed dat er geld vrijkomt voor verschillende maatschappelijke problemen, maar volgens hem is er eigenlijk "geen geld over": het is gewoon niet uitgegeven aan de zorg en sociale zekerheid, waar het officieel heen had moeten gaan.

Van Otterloo (50PLUS) betreurt het dat gepensioneerden al jaren geen compensatie hebben gekregen voor gestegen prijzen en dat ook nu weer niet krijgen. Van Dijck (PVV) had liever een algemene koopkrachtverbetering gezien.

Nijboer (PvdA) maakt zich vooral zorgen over de gemeenten, die geld tekortkomen voor jeugdzorg en sociale voorzieningen, terwijl er op rijksniveau een overschot is. Samen met Alkaya (SP) zou hij graag zien dat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om hun inwoners te helpen. Bij de Voorjaarsnota heeft het kabinet wel geld voor de jeugdzorg uitgetrokken, antwoordt Hoekstra.

Toekomst

Bruins (ChristenUnie) wijst erop dat dit misschien wel het laatste jaar is dat er sprake is van een overschot. Ook Stoffer (SGP) vindt het zorgelijk dat de overheidsfinanciën op lange termijn niet houdbaar zijn volgens het Centraal Planbureau.

Het plaatje van het Planbureau viel mij eerlijk gezegd ook niet mee, reageert Hoekstra. Er ligt volgens de minister een grote opgave om voorzieningen in stand te houden, lasten eerlijk te verdelen en de rekening niet te hoog laten oplopen. Volgens Sneller (D66) moet er vooral gekeken worden naar de stijgende zorgkosten.

De Kamer stemt op 19 december over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist