Debat over de Najaarsnota

19 december 2018, debat - De Kamer bespreekt de Najaarsnota van minister Hoekstra (Financiën). Hoe hebben de overheidsinkomsten en -uitgaven zich in de loop van 2018 ontwikkeld? En wat zijn de verwachtingen voor volgend jaar?

Door de gunstige ontwikkeling van de economie staan de overheidsfinanciën er goed voor. Gebruik die voorspoed om onze welvaart in de toekomst te verzekeren, betoogt Sneller (D66). Hij pleit voor investeringen in onderwijs en duurzaamheid en voor hervormingen om de economie veerkrachtiger te maken.

Koopkracht

Loonstijgingen vallen keer op keer lager uit dan gedacht, concludeert Leijten (SP). Zij verwacht dat van de geraamde koopkrachtstijging volgend jaar weinig overblijft, vooral voor de lagere inkomens. De stijging van de btw en de energierekening treft deze groep volgens haar het hardst. Maar het CPB heeft berekend dat 96% van de Nederlanders erop vooruitgaat, antwoordt Hoekstra.

Het kabinet is druk met de verkeerde dingen en vergeet zijn eigen burgers, stelt Van Dijck (PVV). Geld dat nu naar de EU, ontwikkelingssamenwerking en de opvang van asielzoekers gaat, zou volgens hem gebruikt moeten worden om de koopkracht van mensen met een laag of middeninkomen te verbeteren.

Van Rooijen (50PLUS) waarschuwt voor dreigende kortingen als de dekkingsgraad van pensioenfondsen niet verbetert. De regels hierover zouden volgens hem aangepast moeten worden.

Energierekening en klimaat

Uit berekeningen blijkt dat de energierekening in 2019 flink gaat stijgen. Maar dit wordt gecompenseerd door een verlaging van de inkomstenbelasting, benadrukken De Vries (VVD) en Bruins (ChristenUnie).

Het kabinet reserveert 500 miljoen voor klimaatbeleid in de komende jaren. Nijboer (PvdA) verwacht dat dit vooral gaat naar het compenseren van bedrijven. Er zou volgens hem eenzelfde bedrag beschikbaar moeten komen voor het compenseren van de hoge energierekening van mensen.

Een te snel stijgende energierekening ondergraaft het draagvlak voor klimaatbeleid, vreest Snels (GroenLinks). Hij wil de kosten voor huishoudens verlagen door vervuilende bedrijven meer te laten bijdragen.

Begrotingssaldo

Het begrotingsoverschot over 2018 komt waarschijnlijk uit op 0,9% van het bnp. Het is goed dat het kabinet buffers opbouwt, zegt Slootweg (CDA): in goede jaren moeten we reserveren voor de slechte jaren die onvermijdelijk gaan komen.

Dat er een begrotingsoverschot is, redeneert Van Dijck (PVV), betekent dat er te veel belasting is geheven. Het kabinet zou dit moeten teruggeven aan de burgers.

Onderschrijdingen en kasschuiven

In 2018 is er minder uitgegeven dan begroot. Dat is niet alleen positief, betoogt Nijboer (PvdA): 3,7 miljard aan publieke investeringen blijft op de plank liggen. Afgesproken investeringen zouden moeten plaatsvinden, zegt De Vries (VVD), zodat we bereiken wat we hebben afgesproken. Zij zou graag zien dat de ramingen verbeteren, maar dat is volgens de minister niet zo eenvoudig.

Het geld dat in 2018 niet wordt uitgegeven aan defensie en infrastructuur, kan worden doorgeschoven naar de komende jaren. Dat zou ook moeten gebeuren met het geld voor de zorg, vindt Leijten (SP).

De afgelopen jaren was er geld beschikbaar om vrachtwagens te laten overstappen op vloeibaar aardgas (lng). Maar doordat de ontwikkeling langzaam gaat, is er geld overgebleven. Om innovatie te stimuleren zou Stoffer (SGP) graag zien dat de teruggaveregeling wordt verlengd.

De Kamer stemt op 20 december over de ingediende amendementen en moties.

zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist