Debat over de Europese top van 25 en 26 maart 2021

24 maart 2021, debat - De Kamer bespreekt, nog in de oude samenstelling, met demissionair minister-president Rutte de Nederlandse inzet bij komende Europese top.

De conferentie over de toekomst van Europa, een Europees coronapaspoort, digitalisering en de relatie met Turkije, China en Rusland. Dit zijn de belangrijkste onderwerpen in het debat met premier Rutte over de Europese top.

Toekomst Europa

Van Ojik (GroenLinks) prijst het vakmanschap van de premier. Maar er is volgens hem de komende jaren in Europa ook leiderschap nodig om klimaatverandering en andere grensoverschrijdende problemen effectief aan te pakken.

Er komt een conferentie over de toekomst van Europa. Daar moet ruimte zijn voor een open discussie, vindt Bosman (VVD): hoe moet Europa eruitzien, wat kan beter, wat kan anders? Het lijkt er volgens Bisschop (SGP) niet op dat er veel ruimte is voor kritische noten.

De conferentie moet geen opmaat zijn voor een verdragswijziging, zegt Rutte, maar vooral gaan over praktische zaken. Hij legt uit wat in zijn ogen de belangrijkste pijlers zijn van de EU:

  • toewerken naar een hoger niveau van welvaart
  • vergroten van het Europese vermogen om op het wereldtoneel te acteren
  • intern effectief opereren en de rechtsstaat respecteren

Corona

Komt er een Europees covid-statusbewijs, oftewel een coronapaspoort? Paternotte (D66) spoort de premier aan om de plannen hiervoor te steunen. Dat is volgens hem belangrijk voor bedrijven en voor burgers die weer willen reizen. Maar dit mag niet leiden tot dwang om je te laten vaccineren, benadrukt Voordewind (ChristenUnie).

Een Europees covid-statusbewijs moet voorkomen dat er verschillende nationale documenten komen, zegt Rutte. Hij is het ermee eens dat zorgvuldig met de privacy moet worden omgegaan en dat het niet mag leiden tot vaccinatiedwang.

De coronacrisis wordt aangegrepen voor verdere federalisering, vreest Van Dijck (PVV): het EU-budget is nog nooit zo hoog geweest, er gaan miljarden naar Zuid-Europa en er komen Europese belastingen. Nederland zou de EU volgens hem daarom zo snel mogelijk moeten verlaten.

Digitalisering

De EU heeft plannen voor regelgeving over digitalisering. Leijten (SP) waarschuwt voor het koppelen van data en het gebruik van algoritmen: zorgvuldigheid moet voor snelheid gaan en we mogen de menselijke maat niet uit het oog verliezen. Er moet volgens haar geleerd worden van wat er in Nederland is misgegaan in de toeslagenaffaire.

Het digitaal kompas moet nog worden uitgewerkt, benadrukt Rutte. Hij is het eens met de Kamer dat daarbij aandacht moet zijn voor de risico's.

Turkije

Het opzeggen van een verdrag voor vrouwenrechten, het verbieden van een Koerdische partij en het opsluiten van journalisten. Onder anderen Kuiken (PvdA) vraagt aandacht voor de mensenrechten in Turkije. We moeten dit veroordelen, zegt Kuik (CDA), en proberen om Turkije zijn koers te laten aanpassen.

Premier Rutte deelt de zorgen over de mensenrechten in Turkije. De EU moet volgens hem op dit punt druk blijven uitoefenen, maar tegelijkertijd wel in gesprek blijven met het land.

China en Rusland

De relatie met China en Rusland staat onder druk. De EU heeft sancties opgelegd vanwege mensenrechtenschendingen, zoals de onderdrukking van de Oeigoeren.

China heeft gereageerd met eigen sancties tegen Europese politici, onder wie D66-Kamerlid Sjoerdsma.

De Chinese sancties zijn onacceptabel, zegt Rutte. De Europese sancties zijn volgens hem gericht op het ontmoedigen van mensenrechtenschendingen.

De Kamer stemt aan het eind van de vergadering van 24 maart over de tijdens het debat ingediende moties.