Debat over de Europese top van 20 en 21 juni

18 juni 2019, debat - De Europese regeringsleiders komen op 20 en 21 juni aanstaande bijeen in Brussel. De Kamer debatteert met minister-president Rutte over zijn inzet op die top.

Waar gaat het met Europa de komende vijf jaar naartoe? Dat staat in de Europese Strategische Agenda, waarover de regeringsleiders op de top gaan beslissen. Solidariteit, vrede, veiligheid en welvaart. Dat zijn volgens Asscher (PvdA) de kernwaarden die de Europese Unie moet versterken. Samen met Van Ojik (GroenLinks) en Leijten (SP) bepleit hij een Europees minimumtarief in de winstbelasting.

Er staat een groot aantal Nederlandse prioriteiten in de Strategische Agenda, meent Mulder (VVD). Hij is blij met de focus op de aanpak van grensoverschrijdende problemen en het aanwakkeren van de economische groei door het stimuleren van de interne markt.

Stoffer (SGP) vraagt zich af waarom Nederland zo vaak in de Europese kopgroep wil zitten. Hij vraagt de premier om een voorbeeld te nemen aan de nuchtere Duitse opstelling. Maeijer (PVV) ergert zich eraan dat de Strategische Agenda een vertrouwelijk stuk is. Zij is bang dat de Europese Commissie meer macht naar zich toe trekt.

Wij proberen actief bij te dragen aan meer transparantie, zegt premier Rutte. Zo heeft Nederland ervoor gepleit dat documenten van de Europese Raad eerder openbaar worden gemaakt. De minister-president voegt toe dat er met de Strategische Agenda niet meer bevoegdheden aan Brussel worden overgedragen.

Positie Nederland

Verhoeven (D66) maakt zich zorgen over de opstelling van Nederland in de EU: we verliezen onze positie als we steeds nee zeggen, tegen toetredingsgesprekken met Albanië, tegen een verhoging van de begroting, tegen toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de Schengenzone. Maar met duidelijke standpunten verlies je je positie juist niet, werpt Leijten (SP) tegen.

De premier herkent zich niet in de kritiek dat hij in Europa te vaak nee zegt. Hij wijst erop dat Nederland juist regelmatig actief met voorstellen komt.

Financiën

Mede door de opstelling van de Nederlandse minister van Financiën komt er geen minister of begroting voor de eurozone. Maar wat is precies de functie van het op te richten gemeenschappelijke instrument om schokken in de economieën van eurolanden op te vangen? Van Otterloo (50PLUS) vraagt of de premier tevreden is met de piketpaaltjes die de minister van Financiën heeft geplaatst.

Er is goed onderhandeld door minister Hoekstra, vindt Rutte. Een aantal aspecten van het fonds moet nog worden geregeld, maar het geld ervoor zal uit de bestaande middelen moeten komen. De premier zegt dat landen alleen toegang tot het fonds krijgen als ze de Europese begrotingsregels eerbiedigen.

Van Helvert (CDA) dringt aan op het handhaven van de financiële spelregels voor Italië. Als dat niet gebeurt, kunnen de gevolgen volgens hem enorm zijn. Dat erkent de premier. Hij zegt zich te blijven inzetten voor een strikte naleving en een consequente handhaving van de Europese begrotingsregels. Het is volgens hem aan de Europese Commissie om een voorstel te doen voor een zogenoemde buitensporigtekortprocedure tegen Italië.

Rechtsstaat

Een forse Europese inzet op de bescherming van de rechtsstaat, de democratie en de persvrijheid. Dat bepleit Leijten (SP). Drost (ChristenUnie) en Van Ojik (GroenLinks) vragen om steun voor het prodemocratische maatschappelijke middenveld in landen met rechtsstaatproblemen. Voor toetreding tot de EU van landen in de Westelijke Balkan acht Drost het te vroeg, maar de Unie kan daar wel helpen bij de hervorming van de rechtsstaat.

De lidstaten zijn primair verantwoordelijk voor een goed functionerende rechtsstaat, benadrukt Rutte. Maar in aanvulling daarop komt de Europese Unie met een fonds om ondersteuning te bieden als de rechtsstaat in bepaalde landen onder druk komt te staan.

Migratie

Ook migratie vraagt om een Europees antwoord, zegt Van Ojik (GroenLinks). Maar waarom blijft de opvang op de Griekse eilanden zo tekortschieten en stagneert de aanpak van mensensmokkel?

We zijn niet klaar voor een nieuwe migratiecrisis, reageert Rutte. Hij verwijst naar de verdeeldheid in de EU over een aanpak van de migratieproblemen. Tegelijkertijd is er overeenstemming over het belang om eruit te komen. Nederland probeert volgens de premier waar mogelijk een bijdrage te leveren aan verbetering van de situatie van migranten in Griekenland.

De Kamer stemt op 19 juni over de ingediende moties.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk debatten terug via Debat Gemist