De langdurige zorg gaat veranderen

10 september 2014, wetsvoorstel - Kwetsbare ouderen en mensen met een beperking zijn aangewezen op langdurige zorg. De Kamer bespreekt de kabinetsplannen om deze vorm van zorg te hervormen.

Beperking van de kosten, verbetering van de kwaliteit en vergroting van de betrokkenheid van de samenleving. Deze doelen heeft staatssecretaris Van Rijn (Welzijn) met de hervorming van de langdurige zorg. Sluitstuk daarvan is de Wet langdurige zorg (Wlz). Deze is bedoeld voor mensen die blijvend permanente zorg of toezicht nodig hebben. Door het opstellen van een individueel zorgplan kan meer maatwerk worden geleverd, verwacht Bergkamp (D66). Agema (PVV) hekelt het niet opnemen in de wet van de verblijfsrechten voor bewoners van verzorgingshuizen. Stel de invoering een jaar uit tot 1 januari 2016, bepleit Klaver (GroenLinks), zodat de wet goed kan worden voorbereid.

Stijging van kosten is belangrijke aanleiding voor hervorming
In 1968 kostte de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) 275 miljoen, in 2013 ruim 27 miljard. Hervorming is nodig voor de betaalbaarheid van de langdurige zorg op de lange termijn, beklemtoont Van 't Wout (VVD). Maar Leijten (SP) stelt dat het beeld vertekend wordt doordat niet alle AWBZ-premies naar de zorg gaan. Invoering van een inkomensafhankelijke premie kan volgens haar voorkomen dat wordt bezuinigd op de zorg voor kwetsbare mensen. Bovendien vindt zij, net als Agema, dat er nog genoeg valt te bezuinigen door het tegengaan van verspilling, bureaucratie, overhead, fraude en exorbitante salarissen.

Keuzevrijheid voor zorg in instelling of thuis
Mensen die vallen onder de regels van de Wlz, krijgen recht op zorg in een instelling. Als de kosten niet hoger zijn en het verantwoord is, kan de zorg desgewenst ook thuis worden verleend. Bergkamp (D66), Keijzer (CDA) en Klaver steunen de grotere eigen regie en doen voorstellen om deze nog nadrukkelijker wettelijk vast te leggen. Meer flexibiliteit is belangrijk, vindt ook Van Dijk (PvdA). Maar volgens Leijten werkt het individueel toekennen van geld voor veel mensen niet, omdat men niet kan omgaan met de bureaucratie. Zij pleit voor financiering van zorg per buurt of zorglocatie.

Discussie over inzetten van mantelzorgers en vrijwilligers
Het betrekken van de sociale omgeving en vrijwilligers bij de zorg moet helpen om deze betaalbaar te houden. Maar het is twijfelachtig of dit in de praktijk lukt, zegt Keijzer, waardoor de kosten toch hoger kunnen uitvallen. Professionele zorgverleners worden ontslagen en vervangen door vrijwilligers en stagiaires, vreest Leijten. Agema wijst op de dreigende overbelasting van mantelzorgers, zoals ouders van zwaar gehandicapte kinderen. Krol (50PLUS/Baay) vraagt juist aandacht voor partners van dementerende ouderen. De rol van mantelzorgers moet altijd meegenomen worden bij het afsluiten van een contract met een zorgaanbieder, zo willen Van der Staaij (SGP) en Dik (ChristenUnie). Van Dijk en Van 't Wout doen een soortgelijk voorstel: betrek mantelzorgers bij het zorgplan.

Het debat gaat op 11 september verder met het antwoord van de staatssecretaris.

ZIE OOK:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.