Cultuurbegroting besproken

18 november 2019, begroting - De Kamer debatteert met minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over het onderdeel Cultuur van haar begroting.

Kunst verrijkt je leven, kunst roert, houdt je een spiegel voor of brengt je in beweging. Zo omschrijft Belhaj (D66) het belang van kunst en cultuur. Geluk (CDA) sluit zich daarbij aan. Zij vindt het een overheidstaak om een klimaat scheppen waarin kunst en cultuur kunnen bloeien.

Een samenleving zonder kunst en cultuur is geen samenleving, zegt de minister. Zij wijst erop dat de sector zorgt voor heel veel banen, en een economische factor van betekenis is. De bloeiende cultuursector is een belangrijke reden waarom mensen zich in Nederland willen vestigen, betoogt de minister.

Podiumkunsten

Bezuinig niet op de podiumkunsten, zo spoort Kwint (SP) de minister aan. Hij wil dat gezelschappen zich op een toekomst kunnen richten die verder weg ligt dan de volgende subsidieperiode. Juist het middensegment wordt getroffen door de bezuiniging, aldus de SP'er, waardoor gezelschappen niet kunnen doorgroeien.

Er komt meer geld voor de podiumkunsten, maar we verschuiven het, reageert Van Engelshoven. Het Fonds Podiumkunsten krijgt minder ruimte, maar voor de podiumkunsten ontstaan meer mogelijkheden in de zogenoemde basisinfrastructuur. De minister verwijst naar het advies van de Raad voor Cultuur, die pleitte voor meer diversiteit, verbreding en ruimte voor nieuwe genres.

Cultuur en makers

El Yassini (VVD) wil dat instellingen voortaan op het toegangskaartje vermelden hoeveel subsidie ze hebben gekregen. Een kleinzielig voorstel dat slechts de bureaucratie vergroot, vindt Belhaj (D66). Ik ben er niet enthousiast over, zegt de minister.

Geef dan ook op het kaartje aan dat "deze violiste minder dan het minimumloon verdient", stelt Asscher (PvdA) voor. Ook Ellemeet (GroenLinks) houdt een pleidooi voor een eerlijke betaling van makers.

Kunstenaars verdienen een eerlijke beloning, betoogt de minister, maar onmiddellijke toepassing van de Fair Practice Code zou leiden tot uitval van producties of zelfs het omvallen van instellingen. In februari 2020 komen de resultaten van een onderzoek naar de gevolgen van toepassing van de code beschikbaar, zegt Van Engelshoven. Zij wil het gesprek over de beloning dan voortzetten.

Spreiding

Cultuuruitingen moeten voor een breed publiek toegankelijk zijn, zegt El Yassini (VVD). Hij bepleit meer regionale spreiding. Geluk (CDA) vraagt om ondersteuning van het culturele verenigingsleven, want amateurkunst is een belangrijke drager van de Nederlandse cultuur.

Spreiding is een belangrijk criterium bij de beoordeling van aanvragen, benadrukt Van Engelshoven. Sterker nog, het is staande praktijk bij de fondsen.

Toegankelijkheid

Bisschop (SGP) noemt het lezen van het geschreven woord de basis van kunst en cultuur. "Diep lezen" kan volgens hem leiden tot begrip, inlevingsvermogen en kritisch nadenken. Het bevorderen daarvan moet niet alleen op het primair onderwijs, maar ook op het vmbo gericht zijn, vindt hij.

Cultuur is van en voor iedereen, zegt Ellemeet (GroenLinks), en moet daarom echt toegankelijker worden gemaakt voor mensen met een beperking. De minister zegt van instellingen te verwachten dat zij in hun plannen aangeven hoe zij de toegankelijkheid willen bevorderen en hoe zij daarmee rekening houden in hun begroting.

Asscher (PvdA) benadrukt het belang van bibliotheken als "poort naar een grotere wereld". Ook pleit hij voor een maandelijkse dag waarop rijksmusea gratis toegankelijk zijn. Uit eerder onderzoek blijkt dat dat vooral tot meer herhaalbezoek leidt, reageert de minister, maar zij is bereid om het idee nog eens te bekijken. Het overeind houden van bibliotheken ziet zij vooral als een taak van de gemeenten.

Cultuurpolitiek

Bosma (PVV) ziet een cultuurpolitiek van omvolking: "Zwarte Piet wordt kapotgemaakt en uit de moskee klinkt kattengejank". De elite in Nederland heeft het sociale contract met de bevolking verbroken, aldus de PVV-woordvoerder.

De Kamer stemt op 26 november over de tijdens dit debat ingediende moties. Over de begroting wordt op 3 december gestemd.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist