Criminele vreemdelingen mogen straf niet ontlopen

12 september 2017, debat - Criminele vreemdelingen moeten zo veel mogelijk worden vervolgd, vindt de Kamer. Minister Blok en staatssecretaris Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) schetsen de procedures en de problemen.

Soms wordt een vreemdeling die een strafbaar feit pleegt niet vervolgd. Het Openbaar Ministerie kan zo'n besluit nemen met het oog op de mogelijke uitzetting van de vreemdeling. Een onbegrijpelijke aanpak, vindt Fritsma (PVV).

Bij lichte vergrijpen weegt strafrechtelijke vervolging soms niet op tegen uitzetting, erkent Azmani (VVD), maar vreemdelingen die strafbare feiten plegen, mogen hun straf in principe niet ontlopen. Azarkan (DENK) vraagt welke delicten ernstig genoeg zijn om in ieder geval te vervolgen.

Voorkom in ieder geval dat een criminele vreemdeling én niet wordt vervolgd én niet wordt uitgezet, zegt Bisschop (SGP). Daar is Voordewind (ChristenUnie) het mee eens, ook verwijzend naar de frustratie die dit bij de politie oproept.

Blok schetst de hoofdlijn: het OM beslist over de vervolging van een misdrijf of overtreding, ongeacht de verblijfsstatus. Er is volgens de minister geen sprake van een standaardprocedure om vluchtelingen en asielzoekers minder te vervolgen.

Effectiviteit door samenwerking

Groothuizen (D66) benadrukt het belang van korte asielprocedures en goede samenwerking tussen het OM, de politie, de IND en de Dienst Terugkeer en Vertrek.

Hoe kunnen we die stroom "nepasielzoekers" terugdringen, vraagt Van Dijk (SP). Buitenweg (GroenLinks) wil weten hoe de onderhandelingen met Marokko over de terugname van onderdanen verlopen. De voortgang op dat punt is onbevredigend, erkent Dijkhoff. Een aantal landen laat het eigenbelang prevaleren boven het belang van landen waar hun mensen asiel zoeken.

Keijzer (CDA) wil dat rondtrekkende bendes van criminele asielzoekers worden aangepakt. Dit is een speerpunt van het OM, reageert Blok. Omdat het verschijnsel zich ook in omringende landen voordoet, wordt in EU-verband kennis uitgewisseld.

Verblijfsvergunning

Een asielzoeker die een straf van vijf maanden opgelegd heeft gekregen, kan desalniettemin een verblijfsvergunning krijgen. Fritsma vindt dat onbegrijpelijk: elk misdrijf zou automatisch moeten leiden tot afwijzing van een asielaanvraag. Maar Keijzer wijst op internationale regels. Zij wil binnen die regels komen tot een strengere aanpak.

Veel criminele asielzoekers krijgen sowieso geen verblijfsvergunning omdat ze uit veilige landen komen, zegt Dijkhoff. Als iemand zich misdraagt en uitzetting onmogelijk is, ligt het moeilijker. De staatssecretaris zegt dat hij in zijn beleid de grenzen van het vluchtelingenverdrag opzoekt.

Registratie

Bij aanhoudingen moet van Fritsma voortaan standaard de verblijfsstatus worden geregistreerd: is het een statushouder, een asielzoeker, een illegaal of een Nederlander? Hiddema (FvD) vindt het onbegrijpelijk dat registratie nu achterwege blijft: je wilt toch weten wie je binnenhaalt?

De politie registreert de nationaliteit, zegt Blok, maar niet de verblijfsstatus. Een betrouwbare registratie daarvan op persoonsniveau is volgens hem hoogst ingewikkeld, omdat die status snel kan wisselen.

De Kamer stemt op 26 september over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk het debat terug via Debat Gemist