Bestrijdingsmiddelen ter discussie

28 mei 2015, debat - Bestrijdingsmiddelen kunnen negatieve gevolgen hebben voor gezondheid en milieu. Moet er meer gebeuren om het gebruik terug te dringen? De Kamer debatteert met de staatssecretarissen Mansveld (Milieu) en Dijksma (Landbouw).

Glyfosaat (bekend onder merknaam Roundup). Neonicotinoïden. Schimmelbestrijders. Van dit soort bestrijdingsmiddelen wordt vermoed dat ze negatieve gevolgen hebben voor mens, natuur en milieu. Het voorzorgbeginsel rechtvaardigt een verbod, betoogt Smaling (SP). Ook Ouwehand (PvdD) en Grashoff (GroenLinks) pleiten daarvoor, maar volgens Lodders (VVD) en Geurts (CDA) is er geen overtuigend wetenschappelijk bewijs. Er moet in ieder geval meer gebeuren om het gebruik terug te dringen, benadrukken Schouw (D66) en Dik (ChristenUnie). Graus (PVV) wil Europese maatregelen, zodat er een gelijk speelveld is. Het instellen van een verbod is alleen zinvol als dit juridisch houdbaar is, vinden Leenders (PvdA) en de staatssecretarissen.

Glyfosaat mogelijk kankerverwekkend

De Wereldgezondheidsorganisatie stelt dat glyfosaat mogelijk kankerverwekkend is. Maar dit is wetenschappelijk niet overtuigend bewezen, benadrukken Geurts en Lodders. Toch gaat Mansveld over tot een gebruiksverbod op verhardingen zoals trottoirs, vooral om de waterkwaliteit te beschermen. Volgens Ouwehand en Smaling is er genoeg aanleiding om meer te doen. Grashoff vindt dat er in ieder geval zo snel mogelijk een gebruiksverbod voor particulieren moet komen. De procedure voor de (herbeoordeling van) toelating van bestrijdingsmiddelen loopt via de European Food Safety Authority (EFSA), legt Dijksma uit. Overleg met brancheorganisaties en andere partijen om het gebruik vrijwillig terug te dringen, suggereert Leenders.

Neonicotinoïden treffen insecten

Er waren al aanwijzingen dat neonicotinoïden schadelijk zijn voor bijen, maar een recent rapport stelt dat ook andere bestuivers en vogels negatieve effecten kunnen ondervinden. Los daarvan zijn alleen al de hoge kosten voor drinkwaterzuivering reden om het gebruik terug te dringen, betogen Schouw en Grashoff. De nieuwe studie en gegevens over vervuiling van het oppervlaktewater worden beoordeeld door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb), zegt Dijksma. Indien het Ctgb een causaal verband bewezen acht, kan worden ingegrepen via een verbod. De EFSA zal de Europese toelating vervolgens opnieuw beoordelen.

Pleidooi voor minder schadelijke alternatieven

Hoe kan het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen worden teruggedrongen? Het streven is te komen tot een voedselproductie die minder afhankelijk is van gewasbeschermingsmiddelen, aldus Dijksma. We moeten tempo maken met het overstappen op ecologisch verantwoorde middelen, zegt Smaling. Graus pleit voor niet-chemische bestrijdingstechnieken, bijvoorbeeld met stoom en hete lucht. Maar die zijn juist extra schadelijk voor het milieu, stellen Lodders en Geurts, omdat ze veel energie kosten. Versnel de procedures voor de toelating van minder schadelijke stoffen, suggereren Dik en Leenders.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.