Beschikbaarheidsvergoeding ov-bedrijven

30 juni 2020, wetsvoorstel - Door de coronacrisis daalde het aantal reizigers in het openbaar vervoer drastisch. Staatssecretaris Van Veldhoven (Infrastructuur) maakt 1,5 miljard vrij zodat het ov kan blijven rijden.

Lege treinen, verlaten bushaltes, uitgestorven perrons. Tijdens het hoogtepunt van de corona-epidemie meed iedereen het openbaar vervoer. Nu de economie langzaam weer op gang komt, wil Van Veldhoven dat ook de ov-bedrijven weer een volledige dienstregeling gaan draaien, waarschijnlijk met minder reizigers dan gewoonlijk. Daarom trekt zij tot eind 2020 1,5 miljard uit voor een zogeheten beschikbaarheidsvergoeding.

Kosten en voorwaarden

Fijn dat er eindelijk een steunpakket is, meent Van Esch (PvdD). Maar zij vindt het pijnlijk dat het zo lang duurde voor de staatssecretaris overeenstemming bereikte met de vervoerders, terwijl er binnen no-time een miljardenpakket lag voor KLM.

Ook Laçin (SP) is verbaasd dat KLM wél gelijk steun toegezegd kreeg, terwijl de hele vloot aan de grond stond. Maak snel afspraken over een extra steunpakket voor de NS en voorkom gedwongen ontslagen, luidt zijn oproep. Als we de NS een grote zak geld geven, moeten de topbestuurders wel een flink deel van hun riante salarissen inleveren, vindt Van Aalst (PVV).

Ziengs (VVD) complimenteert de ov-bedrijven voor hun aanpassingsvermogen van de afgelopen maanden. Maar blijft het bij die 1,5 miljard voor 2020 nu ze het zo moeilijk hebben? Een efficiencyonderzoek zou goed zijn om de kosten te drukken, meent Ziengs.

Waarom heeft de staatssecretaris een beroep gedaan op de Comptabiliteitswet, waardoor zij kon afwijken van de begroting voordat de Kamer daarmee heeft ingestemd? Postma (CDA) is kritisch: het is alsof je partner thuiskomt van de bakker en naast brood ook een nieuwe gezinsauto heeft gekocht. Maar ik heb de Kamer wel steeds over het proces geïnformeerd en geen onomkeerbare stappen genomen, reageert de staatssecretaris.

Toekomst van het ov

Hoe ziet het ov er straks uit? Hoe houd je capaciteit, dienstverlening en investeringen op de lange termijn in stand? De vervoersbedrijven hebben de afgelopen tijd ingeteerd op hun reserves, stelt Kröger (GroenLinks). Daarom zou de staatssecretaris met de bedrijven om tafel moeten gaat zitten, zodat er in september een gezamenlijk plan voor de toekomst ligt.

Schonis (D66) ziet een lastige paradox: om te beslissen over het toekomstige kostenplaatje, moet de Kamer weten welke diensten de ov-bedrijven vanaf 2021 kunnen bieden. Maar die kunnen de vervoerders alleen maken als ze weten hoeveel steun ze kunnen krijgen. Hoe kom je uit die catch 22?

Van Veldhoven hoopt in september te weten hoe de kosten voor 2021 eruitzien. De komende weken wil zij met de vervoerders procesafspraken maken. Informatie daarover komt voor het eind van het zomerreces naar de Kamer, belooft de staatssecretaris. Dan kan het parlement na Prinsjesdag een goede afweging maken over de begroting voor volgend jaar.

De Kamer stemt op 2 juli over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: