Belastingheffing over smartengeld invalide veteranen

13 juni 2024, debat - Is het wel terecht dat veteranen belasting betalen over hun smartengelduitkering? De Kamer debatteert met de staatssecretarissen Van Rij (Financiën) en Van der Maat (Defensie).

Oorlogsveteranen die invalide zijn geraakt op een van hun missies, ontvangen de bijzondere invaliditeitsverhoging (BIV). Dit is een maandelijkse uitkering en wordt beschouwd als een vorm van smartengeld. De Belastingdienst houdt hierop belasting in, maar er is discussie over of dit terecht is. Tv-programma Radar besteedde op 26 februari aandacht aan deze kwestie.

Hoge Raad

Arresten van de Hoge Raad uit 1983 en 2022 stellen dat smartengeld niet als loon beschouwd zou moeten worden. De BIV is inderdaad smartengeld, erkent Van Rij. Omdat het echter niet gaat om een eenmalige vergoeding maar om een periodieke uitkering, is er volgens hem toch belasting over verschuldigd.

Het fiscale onderscheid tussen eenmalige vergoedingen en periodieke uitkeringen dat de staatssecretaris maakt, is in de ogen van Van Oostenbruggen (NSC) nergens op gebaseerd. Hij pleit daarom voor een onafhankelijke juridische en fiscale analyse.

Ook Mooiman (PVV) vindt het onrechtvaardig dat veteranen belasting moeten betalen over de BIV. Vooral omdat het gaat om compensatie van leed, pijn en verdriet van mensen die de Staat der Nederlanden hebben gediend.

Hoogte vergoeding

Bij de BIV gaat het om smartengeld voor mensen die zich in een extreem risicovol beroep hebben ingezet voor onze veiligheid, zegt Van Dijk (CDA), en daarbij onherstelbare lichamelijke of geestelijke schade hebben opgelopen. In hoeverre is het bedrag dat zij krijgen na belastingheffing passend?

Bij het vaststellen van het bedrag is volgens Van der Maat gebruikgemaakt van de handvatten van de Smartengeldgids. In het overleg daarover tussen Defensie en de vakbonden was volgens hem bekend dat er nog belasting over betaald zou moeten worden.

Precedentwerking

Een van de redenen dat Van Rij vasthoudt aan het belasten van de BIV is de mogelijke precedentwerking. Als de Belastingdienst afziet van belastingheffing over de BIV, zullen andere groepen ook aanspraak maken op belastingvrijstelling.

Fiscaal en juridisch klopt de uitleg van de staatssecretaris, zegt Van Eijk (VVD, mede namens BBB), maar het is een hard gelag voor de veteranen. Zij vraagt om het uitwerken van verschillende varianten met toetsing op precedentwerking, doorwerking op andere regelingen, gelijke behandeling, draagkracht, budgettaire consequenties en uitvoerbaarheid.

Maatoug (GroenLinks-PvdA) vindt het juist logisch om het smartengeld van verschillende groepen hetzelfde te behandelen. Als veteranen er geen belasting over hoeven te betalen, zouden bijvoorbeeld slachtoffers van seksueel misbruik en slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog dat ook niet hoeven doen.

De Kamer stemt op 18 juni over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct.