Behandeling begroting LVVN afgerond
17 oktober 2024, begroting - De Kamer bespreekt de begroting van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur en het Diergezondheidsfonds voor 2025.
Minister Wiersma en staatssecretaris Rummenie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur reageren op de inbreng die de woordvoerders op 16 oktober leverden.
Toekomst boeren
Minister Wiersma wil dat haar beleid "toekomstperspectief ademt", bijvoorbeeld door meer aandacht voor de weerbaarheid van het Nederlandse voedselsysteem in geopolitiek onzekere tijden. De minister wil langjarige contracten afsluiten met marktconforme vergoedingen voor boeren voor hun rol in natuur- en landschapsbeheer. De minister maakt hiervoor vanaf 2026 jaarlijks structureel 500 miljoen vrij.
De regio wil zo veel mogelijk zelf met dit geld aan de slag, stelt Holman (NSC). Hij vraagt zich af of het verstandig is om landelijke regie te voeren. Van Campen (VVD) roept de minister op om het geld zo veel mogelijk te besteden aan al bestaande initiatieven, zoals agrarische collectieven.
De minister erkent het succes van collectieven bij agrarisch beheer, onder andere door lage overheadkosten. Zij ziet daarom een "zeer prominente rol" voor deze collectieven.
Flach (SGP) vraagt om meer continuïteit in de uitkeringen die boeren ontvangen voor natuurbeheer, anders zullen ze vanwege de onzekerheid stoppen. In 2025 wil de minister de vergoedingen gelijk houden. Maar vanaf 2026 verandert de systematiek voor vergoedingen, waarmee de minister een advies van Wageningen University volgt.
Nijhof (PVV) is bezorgd over de terughoudendheid van banken om zelfs winstgevende boerenbedrijven te financieren. De minister wil dit bespreken met banken en boeren.
Stikstof
De oplossing voor de stikstofproblematiek is niet eenvoudig, erkent minister Wiersma. Het kabinet schrapt provinciale plannen voor stikstofreductie en zet in op een "gebiedsgerichte aanpak". Er zijn middelen beschikbaar voor uitkoop van boerenbedrijven en voor de PAS-melders.
Bromet (GroenLinks-PvdA) wijst op het risico van 17 miljard euro dat de overheid loopt door een rechtszaak die Greenpeace heeft aangespannen, onder andere vanwege het trage stikstofbeleid. Zij vindt het vreemd dat daar op de begroting geen rekening mee is gehouden. De minister is "stronteigenwijs" en negeert adviezen, zegt Ouwehand (PvdD), terwijl de natuur in een nog slechtere staat verkeert dan eerder werd gedacht.
Wiersma zegt niet zomaar "uit het raam te gooien" wat vorige kabinetten in gang hebben gezet. Maar ze wil wel meer inzetten op innovatie en agrarisch natuurbeheer om uit de stikstofcrisis te komen.
Mest
Wiersma wil zich in Europa opstellen als "constructieve gesprekspartner" in het mestdossier. Dat moet uiteindelijk een verlenging van de derogatie opleveren, oftewel een uitzondering op Europese regels waardoor Nederlandse boeren meer mest mogen uitrijden op hun land.
Op korte termijn wordt het een "vrijwel onmogelijke klus" om Europa mee te krijgen, verwacht Vedder (CDA). Zij vreest een koude sanering om aan de regels te kunnen voldoen. Grinwis (ChristenUnie) wil dat de minister zich voorbereidt op een worstcasescenario. Koekkoek (Volt) spreekt over een "wassen neus" wegens een gebrek aan echte kabinetsmaatregelen om uit de mestimpasse te komen.
Wiersma ziet op basis van haar eerste Europese gesprekken wel degelijk een kans van slagen. Zo laat Nederland op verschillende terreinen zien te werken aan verbetering van de waterkwaliteit, die samenhangt met de mestregels.
Wolf
Staatssecretaris Rummenie maakt zich ernstige zorgen over het groeiend aantal incidenten met wolven. Hij ziet maar beperkte ruimte in Nederland voor een "groot roofdier" als de wolf. Daarom wil het kabinet het wolvenbeleid verstevigen. De staatssecretaris wil dat er een landelijk informatiepunt komt met duidelijke en objectieve informatie over de wolf.
Anticonceptie via een injectie kan een uitkomst bieden voor de groeiende wolvenpopulatie, suggereert Graus (PVV). Drie dierenartsen boeken daar in het buitenland goede resultaten mee. Maar volgens Van der Plas (BBB) zitten er veel praktische bezwaren aan, zoals het verbod op verstoring van het leefgebied van de wolf.
Dierenwelzijn
Podt (D66) vraagt naar misstanden in de kalversector. Zij wil dat de minister erkent dat het geen incidenten zijn en dat het vaak misgaat. Wiersma bestrijdt dat de incidenten staan voor de praktijk in de sector: over het algemeen wordt er goed voor het vee gezorgd.
Rummenie geeft aan dat momenteel onderzocht wordt of het Dolfinarium zich aan de voorschriften houdt, naar aanleiding van vragen van Kostić (PvdD) over het welzijn van de dolfijnen daar. Het intrekken van de vergunning is momenteel niet aan de orde. Kostić is van mening dat al vaststaat dat het Dolfinarium de afspraken niet nakomt.
De staatssecretaris wil in december een onderzoek presenteren naar de gestegen prijzen in de dierenartsenzorg als gevolg van opkoop door investeringsmaatschappijen. Dieren en hun baasjes zijn de dupe van de woekerwinsten, zegt Beckerman (SP). Zij wil dat de staatssecretaris meteen maatregelen neemt, want in een aangenomen Kamermotie staat dat dit al medio 2024 gebeurd zou moeten zijn.
De Kamer stemt in december over de begroting en op 22 oktober over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct.