Behandeling begroting Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit afgerond

10 oktober 2019, begroting - Minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) gaat in op de inbreng van de woordvoerders uit de eerste termijn en geeft haar visie op de toekomst van landbouw en natuur.

Onrust, onzekerheid en onmacht. Met die gevoelens worstelen volgens de minister veel boeren, maar ook vissers. Daarom is het volgens haar belangrijk dat de politiek hun erkenning en waardering biedt, maar ook meer zekerheid voor de komende tientallen jaren.

De noodzakelijke veranderingen vragen een lange adem, benadrukt Schouten. Degenen die vrijwillig stoppen, moeten we volgens haar ondersteunen. En de blijvers krijgen een toekomstperspectief dat in balans is met de natuur.

Kringlooplandbouw en duurzaamheid

Een vaste koers, regie en slagvaardig en proactief handelen. Dit is volgens Moorlag (PvdA) nodig, maar hij ziet dat onvoldoende bij de minister. Schouten stelt dat er wel degelijk een duidelijke richting is: kringlooplandbouw. In de ogen van de PvdA'er is dat echter een veel te vaag begrip: iedereen legt het anders uit. Daarom is een landbouw-, voedsel- en natuurakkoord nodig.

Een verbod op drijfmest zou volgens De Groot (D66) kunnen zorgen voor minder ammoniakuitstoot en innovatie in stalsystemen . Maar Schouten vindt het daarvoor nog te vroeg. Er zijn volgens haar nu nog te veel belemmeringen voor de alternatieven: die moeten eerst weggenomen worden. Lodders (VVD) spoort de minister aan om knellende regelgeving te schrappen.

In Frankrijk is het voor supermarkten verboden om voedsel weg te gooien. Voer dit ook in Nederland in, oppert Bromet (GroenLinks). De minister zoekt de oplossing liever in goede afspraken tussen retail en voedselbanken.

Stikstof

Door de uitspraak van de Raad van State over stikstofuitstoot liggen veel projecten stil, bijvoorbeeld in de bouw. Wat kan de regering doen om het probleem op te lossen?

Er moet zo snel mogelijk een drempelwaarde komen waaronder projecten gewoon kunnen doorgaan, betogen Madlener (PVV), Baudet (FvD) en Bisschop (SGP). Zij beschouwen het vooral als een boekhoudkundig probleem. Ouwehand (PvdD) ziet dat heel anders: om de natuur te beschermen moeten er duidelijke doelen gesteld worden voor het verminderen van stikstofneerslag.

Als er een drempelwaarde wordt ingevoerd, antwoordt Schouten, moet dat juridisch wel houdbaar zijn. Daarom werkt zij samen met de provincies aan een gebiedsgerichte aanpak om de natuur te herstellen.

Is een gebiedsgerichte aanpak wel effectief? Futselaar (SP) betwijfelt dit en wil meters maken bij het terugbrengen van de stikstofuitstoot. Daarom pleit hij voor het snel nemen van bronmaatregelen.

Zachte heelmeesters maken stinkende wonden, zegt Bromet (GroenLinks). Zij spoort de minister aan om eerlijk te zijn tegen de boeren: er is een grote omslag nodig. De veranderingen zullen zeker hier en daar pijn doen, erkent de minister, niet alleen bij de boeren maar ook in de keten.

Er leven veel vragen over het stikstofbeleid, stellen Dik (ChristenUnie) en Geurts (CDA) vast. Zij vragen de minister daarom met een informatiepunt stikstofbeleid te komen en de vragen in beeld te brengen.

Is er wel voldoende geld beschikbaar voor stikstofbeleid? Er zijn al regelingen die hieraan bijdragen, zegt de minister: de warme sanering van de varkenshouderij, geld voor veenweidegebieden en het Jonge Boerenfonds. Het kabinet denkt erover na om indien nodig extra middelen vrij te maken.

Hoe betrouwbaar zijn het rekenmodel en de metingen van het RIVM? Het is het beste wat we hebben, zegt Schouten. Wel wil zij het verfijnen door het aantal meetpunten te vergroten. Het model is wetenschappelijk gevalideerd, maar Geurts (CDA) en Lodders (VVD) willen dat nogmaals laten doen om onrust en onzekerheid weg te nemen.

Visserij

De regering had met de vuist op tafel moeten slaan in Brussel toen pulsvisserij werd verboden, vindt Madlener (PVV). Schouten wijst erop dat Nederland de zaak aanhangig heeft gemaakt bij het Europees Hof van Justitie.

Waarom praat de regering niet met het Verenigd Koninkrijk over visserijrechten na een brexit? Dat zou volgens Baudet (FvD) in het belang zijn van Nederlandse vissers. Maar Schouten vindt het geen goed idee om het VK de mogelijkheid te geven om EU-landen tegen elkaar uit te spelen.

Wassenberg (PvdD) vraagt de minister om op te treden tegen vissers die een te zwaar motorvermogen gebruiken. De NVWA voert controles uit, zegt de minister. Zij is bezig met een tachograaf voor schepen om de controle te verbeteren.

Von Martels (CDA) vraagt naar de 15 miljoen die in het regeerakkoord is vrijgemaakt voor innovatie in de visserij. Het geld wordt gebruikt voor ideeënontwikkeling en praktijktesten, zegt de minister.

Dierenwelzijn

Hoeveel overheidsgeld gaat er naar proefdieronderzoek en hoeveel naar proefdiervrije innovaties? Op verzoek van Wassenberg (PvdD) belooft de minister te bezien of geld kan worden overgeheveld naar proefdiervrije innovaties.

Het opnemen van dierenrechten in de Grondwet, zoals Graus (PVV) voorstelt, vindt de minister een erg grote stap. Zij wacht af of er een initiatiefwetsvoorstel van de Kamer komt.

CRISPR-Cas9

In de EU is de CRISPR-Cas9-techniek verboden. Terwijl die volgens Weverling (VVD) belangrijk is voor veredeling van gewassen. Bovendien is het onmogelijk om producten te weren die met de techniek tot stand komen. De minister is het met hem eens en wil zich in Europa inzetten voor regulering.

De Kamer sprak eerder, op 9 oktober, over de begroting. Zij stemt op 15 oktober over de ingediende moties en op 3 december over de begroting.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist