Begroting Landbouw en Natuur besproken

2 december 2015, begroting - De Kamer debatteert over het onderdeel Landbouw en Natuur van de begroting Economische Zaken.

Nederland is een grote landbouwproducent en de tweede agrarische exporteur ter wereld. Lodders (VVD) is trots op deze positie en wil die versterken door minder regels en meer innovatie. Ook Geurts (CDA) en Graus (PVV) pleiten voor verlaging van de regeldruk. De overheid moet juist meer sturen, vindt Van Gerven (SP), zodat de nadruk komt te liggen op kwaliteit en duurzaamheid. Afschaffing van regels zorgt ervoor dat maatschappelijke kosten worden afgewenteld op natuur en milieu, vreest Grashoff (GroenLinks). Om te komen tot "ecologische voedselproductie" wil Koşer Kaya (D66) dat Europese landbouwsubsidies meer worden gericht op innovatie en verduurzaming.

Kiloknallers kunnen slecht uitwerken voor boer en dier

Stunten met vlees zet de prijzen onder druk, wat slecht is voor de boterham van de boer en het welzijn van de dieren. Dikkers (PvdA) pleit daarom voor een verbod op verkoop van vlees onder de kostprijs. Grashoff en Dik (ChristenUnie) steunen het aanpakken van kiloknallers, maar mag het wel van Europa? Een keurmerk werkt beter, denkt Koşer Kaya. Onafhankelijk Kamerlid Houwers stelt dat de kostprijs voor elk bedrijf anders is. Dikkers' voorstel pakt negatief uit voor de koopkracht van lage inkomens, zo verwacht Lodders. De huidige vleesconsumptie is sowieso niet houdbaar vanwege de negatieve gevolgen voor het milieu, stelt Thieme (PvdD), die pleit voor een hogere btw op vlees.

Lage prijzen zijn probleem voor melkvee- en varkenshouders

Door het afschaffen van de quota zijn de melkprijzen fors gedaald. Ook de prijzen voor varkensvlees zijn laag. De marktwerking zorgt voor een groot mestoverschot en meer megastallen, stelt Van Gerven. Thieme pleit voor inkrimping van de veestapel. De overheid moet als marktmeester optreden, betoogt Dik, om te voorkomen dat de varkenscyclus jonge boeren een toekomst ontzegt. Onderzoek naar een ander verdienmodel is nodig, aldus Geurts en Graus. Volgens Lodders is het probleem dat de vele regels zorgen voor een hogere kostprijs: 19 cent extra per kilo varkensvlees. Een "landbouwakkoord", vergelijkbaar met het energieakkoord kan, onzekerheid bij boeren over het beleid wegnemen, betoogt Dijkgraaf (SGP).

Zorgen over functioneren NVWA

Is de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) wel voldoende toegerust om haar taken goed uit te voeren? Van Gerven vreest van niet: onverantwoorde bezuinigingen hebben bijgedragen aan voedselschandalen. Het is dramatisch gesteld met de naleving van regels, zegt Thieme. Dijkgraaf ziet een grote discrepantie tussen ambities en middelen: indien nodig moet er geld bij. Maar dat zou niet mogen komen uit een hogere bijdrage van het bedrijfsleven, vindt Geurts. Een grotere rol voor de dierenpolitie kan de NVWA ontlasten, denkt Graus.

Aandacht voor natuurbeleid

Het natuurbeleid is een aantal jaar geleden gedecentraliseerd naar de provincies. Dit pakt in de praktijk slecht uit, constateert Van Gerven: de totale oppervlakte aan natuur daalt. Wat gebeurt er om weidevogelpopulaties in stand te houden?, vragen Leenders (PvdA) en Grashoff. Wassenberg (PvdD) wijst op de negatieve effecten van de bio-industrie op de natuur en legt uit dat weidevogelpopulaties achteruitgaan omdat ze moeten overleven in een "landbouwwoestijn", gecreëerd door mest en gif. Dik hecht aan het behoud van traditionele schaapkuddes, die het onderspit dreigen te delven door marktwerking. Leenders valt haar daarin bij.

Het debat gaat op 3 december verder met de reactie van staatssecretaris Van Dam.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.