Begroting Buitenlandse Zaken afgerond

12 november 2020, begroting - Minister Blok gaat in op vragen van de woordvoerders over de begroting van Buitenlandse Zaken.

Wat is de basis van het Nederlandse buitenlandbeleid? Hoe wordt de verhouding met de VS? Wat is het beleid ten opzichte van Turkije? Wat doet Nederland om de mensenrechten in andere landen te waarborgen? Dit soort vragen komen aan bod in het debat tussen minister Blok en de Kamer.

Buitenlandbeleid

In het buitenlandbeleid komt het soms neer op kiezen tussen twee kwaden, stelt Van Ojik (GroenLinks). Voor Blok is het WRR-rapport Aan het buitenland gehecht een belangrijke richtlijn. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen vitale belangen, verlengde belangen en niches.

Nederland moet strategische keuzes maken, zegt Koopmans (VVD). Kiezen we voor de koopman, de dominee of de generaal? Er is een oneindige hoeveelheid onderwerpen, erkent de minister. Het is aan het kabinet om prioriteiten te stellen, zegt hij, en aan de Kamer om die te beoordelen.

EU en VS

Hoe zal de relatie met de Verenigde Staten zich in de toekomst ontwikkelen? De basis is onze lange gezamenlijke geschiedenis, zegt Blok. Hij benadrukt dat Nederland en de EU de VS ook iets te bieden moeten hebben. We moeten onze verantwoordelijkheid nemen op het wereldtoneel, zegt de minister, zowel militair als bij het waarborgen van de rechtsstaat in andere landen.

Nederland en Europa moeten meer de "eigen broek gaan ophouden", benadrukt Sjoerdsma (D66). Het is goed dat er binnen de EU militair meer samengewerkt wordt, zegt de minister. Maar hij denkt niet dat dit een vervanging kan zijn voor de NAVO.

Moet er een Europese veiligheidsraad komen? Van Helvert (CDA) vraagt de minister om dit idee uit te werken. Maar Blok ziet er vooralsnog weinig in: het is onduidelijk wat de bevoegdheden van zo'n veiligheidsraad zouden moeten zijn.

Turkije en Nagorno-Karabach

Het is goed dat de wapens in het conflict rond Nagorno-Karabach nu zwijgen, zegt de minister. Er zullen vervolgonderhandelingen nodig zijn om tot een duurzame vrede te komen.

In het conflict zijn we de afgelopen tijd voor voldongen feiten geplaatst, constateert Ploumen (PvdA). Zij bepleit een rol voor de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Die wens deelt de minister, maar de realiteit is dat Rusland nu met troepen aanwezig is.

We moeten meer doen om de veiligheid van Nagorno-Karabach te garanderen, zegt Voordewind (ChristenUnie). Erkenning van de republiek kan daarbij volgens hem helpen. Ook pleit hij voor een moratorium op het leveren van wapens aan Turkije.

Gaan Azerbeidzjan en Turkije hiermee wegkomen? Karabulut (SP) vraagt om gerichte sancties tegen de presidenten van beide landen. Er moet eerst goed onderzoek worden gedaan, zegt Blok, zodat duidelijk wordt wie schuldig is aan welke misdaden.

De Roon (PVV) vindt dat de regering zich ervoor moet inzetten dat de door de Turkse president Erdogan aangekondigde aangifte tegen de fractievoorzitter van De Roons partij, Geert Wilders, niet gaat plaatsvinden. Volgens de minister is de boodschap "luid en duidelijk" overgebracht aan de Turkse ambassadeur.

Mensenrechten

Verschillende woordvoerders vragen aandacht voor de persvrijheid. De minister wijst op de projecten die Nederland steunt. In de begroting voor 2021 is hiervoor 9 miljoen extra vrijgemaakt. Ook wordt in samenwerking met Unesco de World Press Freedom Conference georganiseerd.

Nederland moet zich inzetten voor een VN-resolutie tegen geloofsvervolging, vindt Van der Staaij (SGP). Maar volgens minister Blok voegt dat weinig toe: dit staat al in het VN-Handvest. Wel wil hij dat de VN specifieke landen aanspreekt die mensen vanwege hun geloof vervolgen.

Kuzu (DENK) vraagt aandacht voor mensenrechtenschendingen tegen Oeigoeren in de Chinese provincie Xinjiang. Hij vraagt om het instellen van sancties tegen personen die daarvoor verantwoordelijk zijn.

De woordvoerders leverden hun inbreng in eerste termijn op 11 november. De Kamer stemt op 17 november over de tijdens het debat ingediende moties en op 10 december over de begroting.

Zie ook: