Begroting BHOS besproken

22 november 2017, begroting - Moet de nadruk liggen op het stimuleren van Buitenlandse Handel (BH) of verdient Ontwikkelingssamenwerking (OS) meer prioriteit? De Kamer bespreekt de begroting van minister Kaag.

Net als in het vorige kabinet vallen Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking onder één minister. Hulp en handel gaan hand in hand, zegt Becker (VVD). Amhaouch (CDA) ziet handel als een belangrijk instrument voor ontwikkeling in Afrika.

Budget Ontwikkelingssamenwerking

In 2018 stijgt het budget voor ontwikkelingssamenwerking weer. Voordewind (ChristenUnie) en Bouali (D66) zijn daar blij mee. Maar de norm van 0,7% van het bnp wordt nog lang niet gehaald, constateert Kuzu (DENK): een aanfluiting voor een rijk land als Nederland . Komt het neer op het terugdraaien van eerdere bezuinigingen of worden er nieuwe beleidskeuzes gemaakt?, vraagt Diks (GroenLinks).

Het is positief dat er meer geld komt voor ontwikkelingssamenwerking, zegt Kuik (CDA), maar zorg er wel voor dat het effectief wordt besteed.

"Maak vrouwen weerbaarder." Van den Hul (PvdA) vraagt aandacht voor het versterken van vrouwenrechten wereldwijd. Vrouwen en meisjes zijn te vaak slachtoffer van geweld en worden nog steeds gedwongen uitgehuwelijkt.

Projecten voor gendersensitiviteit en -identiteit, rechtbanken in Somalië op basis van de sharia, geld voor Apple om slavenvrij te produceren. Middelen voor ontwikkelingssamenwerking gaan vaak naar "knettergekke" doelen, betoogt Van Weerdenburg (PVV). Er zou volgens haar geen belastinggeld meer naar deze "industrie van linkse idealisten en ngo's" mogen vloeien.

Handel

Nederland verdient een groot deel van zijn nationaal inkomen met handel. Iets waarvoor volgens Becker te weinig aandacht is. Zij pleit voor een proactieve handelsagenda. Daarmee zou het onder andere makkelijker moeten worden gemaakt voor het mkb om te exporteren.

Zet in op het sluiten van meer vrijhandelsverdragen, suggereert Bouali. Voor Nederland is dat volgens hem als handelsland van levensbelang. De handelsgroei moet vooral van buiten Europa komen.

Stel bedrijven verantwoordelijk voor wat er bij hun leveranciers gebeurt, betoogt Hijink (SP). Hij pleit voor eerlijke handel in onder andere kleding.

Onze uit handel verkregen welvaart heeft een hoge prijs, stelt Ouwehand (PvdD), onder meer door klimaatverandering, verlies aan biodiversiteit en voedselgebrek in kwetsbare gebieden.

Klimaatverandering

Rijke landen moeten armere landen helpen bij de bestrijding van de klimaatcrisis. Hierover zijn onder andere afspraken gemaakt in het klimaatakkoord van Parijs. We hebben een morele plicht om klimaatverandering daadwerkelijk te stoppen, zegt Ouwehand.

Het is goed dat er een nationaal klimaatfonds komt, zegt Bouali. Volgens Voordewind kan dit helpen om kwetsbare landen weerbaarder te maken. Maar daar is Van Weerdenburg het niet mee eens: Nederland betaalt de rekening voor een door "klimaatreligieuzen" gecreëerd angstbeeld.

De helft van de Afrikaanse landbouwgronden dreigt verloren te gaan door klimaatverandering, zeggen Diks en Hijink, terwijl de bevolking in 30 jaar verdubbelt. Daarom moet er volgens hen meer aandacht komen voor de strijd tegen verwoestijning. Amhaouch en Dijkgraaf (SGP) zien kansen voor de export van Nederlandse kennis, bijvoorbeeld door veredeling van zaden voor droge gebieden.

Vluchtelingenopvang en noodhulp

Voordewind is blij met de extra middelen voor vluchtelingenopvang. Nederland draagt relatief veel bij aan de VN-fondsen hiervoor. Spoor andere landen aan om ook een grotere bijdrage te leveren, vraagt Becker aan de minister.

Kuzu heeft gemengde gevoelens bij het extra geld voor opvang in de regio. Het is in zijn ogen vooral een instrument voor grensbewaking geworden, gericht op het tegengaan van migratie.

Hijink en Van den Hul zetten vraagtekens bij de nadruk in het regeerakkoord op opvang van vluchtelingen in de regio. Hierdoor is er volgens hen te weinig aandacht voor de echte grondoorzaken van migratie, zoals oorlog, gebrek aan perspectief, belastingontwijking, ongelijkheid en klimaatverandering. Opvang mag niet het budget voor investeringen in onderwijs, werkgelegenheid en ondernemerschap "opeten", zegt Dijkgraaf.

Minister Kaag reageert op 23 november op de eerste termijn van de Kamer.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk het debat terug via Debat Gemist