Associatieakkoorden met Oekraïne, Georgië en Moldavië

1 april 2015, wetsvoorstel - De Europese Unie wil de samenwerking met Oekraïne, Georgië en Moldavië vastleggen in associatieovereenkomsten. De Kamer debatteert hierover met minister Koenders (Buitenlandse Zaken).

In de associatieakkoorden maakt de EU afspraken met Oekraïne, Georgië en Moldavië over economische samenwerking en vrijhandel. Ook wordt vastgelegd dat de EU de landen steunt bij het versterken van hun rechtsstaat. Ten Broeke (VVD), Sjoerdsma (D66), Servaes (PvdA) en Knops (CDA) steunen het sluiten van overeenkomsten. Maar Van Bommel (SP) zet er vraagtekens bij gezien de "gecompliceerde relatie met Rusland". Hij wijst erop dat de bevolkingen verdeeld zijn over samenwerking met de EU. Beertema (PVV) is nog minder enthousiast. Er is in zijn ogen geen "culturele verbondenheid" met de betreffende landen, die bovendien corrupt zijn.

Rusland bemoeit zich met Oekraïne, Georgië en Moldavië

Rusland beschouwt Oekraïne, Georgië en Moldavië als onderdeel van zijn invloedssfeer en zou separatisten daar steunen. De akkoorden vergroten de kloof met afvallige regio's, zo vreest Van Bommel. Het gaat niet om een keuze voor of tegen Europa, zegt Ten Broeke, maar om economische samenwerking. Het zijn soevereine landen, benadrukt Servaes. Sjoerdsma sluit daarbij aan: Rusland heeft niet het recht om in te grijpen. Het is niet zwart-wit, zegt Knops, die rekening wil houden met de positie van Rusland. Maar afzien van de akkoorden om Rusland niet voor het hoofd te stoten, is volgens Koenders niet de oplossing.

EU-programma's moeten rechtsstaat versterken

De associatieovereenkomsten bepalen dat Oekraïne, Georgië en Moldavië hun rechtsstaat moeten versterken en de mensenrechten moeten respecteren. Dit draagt bij aan vrijheid, stabiliteit en de internationale rechtsorde, verwacht Ten Broeke. De mensenrechtenbepalingen mogen geen "dode letter" worden, betoogt Van Bommel, die wijst op het gebruik van clustermunitie in Oekraïne. Beertema vindt het ongewenst dat de Nederlandse belastingbetaler via EU-programma's moet meebetalen aan versterking van de rechtsstaat in de betrokken landen.

Het debat gaat op 2 april verder met de tweede termijn van de Kamer.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.