Steun voor kabinetsplannen 2015

18 september 2014, algemene beschouwingen - Het kabinet-Rutte II krijgt voor zijn plannen voor 2015 steun van een Kamermeerderheid. Tijdens de algemene beschouwingen brengt de Kamer er geen grote wijzigingen in aan.

"Binnenland is buitenland, en andersom." De afgelopen zomer heeft volgens premier Rutte geleerd dat conflicten in het buitenland grote gevolgen kunnen hebben voor de Nederlandse samenleving. De rechtsstaat biedt in dat verband een stevig fundament. Rutte benadrukt daarnaast het belang van het versterken van het economisch fundament van Nederland. Met de ingezette hervormingen in de zorg en de woningmarkt wordt de economische structuur versterkt en het verdienvermogen vergroot. Volgens het kabinet biedt dat de beste basis voor toekomstige banengroei.

Belastinghervorming om banen te scheppen
Met een belastinghervorming wil het kabinet het systeem eenvoudiger maken en meer banen creëren. Maar de voorstellen hierover zijn volgens Pechtold (D66) en Van Haersma Buma (CDA) te vaag. Zij vragen om concrete plannen voor 1 februari 2015. De premier verwacht die in de begroting voor 2016 op te nemen. Geld voor verlaging van de belasting op arbeid kan volgens hem bijvoorbeeld worden gevonden door beperking van aftrekposten. Verhoog de belasting op vervuiling, suggereren Thieme (PvdD) en Van Ojik (GroenLinks). Slob (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP) willen mensen die bijdragen aan de participatiesamenleving, zoals mantelzorgers, ontzien. En Bontes (Groep Bontes/Van Klaveren) wil een drastische belastingverlaging om zo "een welvaartsrevolutie" te bewerkstelligen.

De overheid moet voorwaarden creëren voor banengroei
Doet de regering genoeg om de werkloosheid te bestrijden? De overheid creëert geen banen, zo reageert de premier op Van Ojik, maar moet wel omstandigheden scheppen waarin banen kunnen ontstaan. Het idee van Roemer (SP) om 200 miljoen te steken in een investeringsbank voor het midden- en kleinbedrijf past daar volgens Rutte niet in, ook omdat er voor deze bedrijven al kredietfaciliteiten zijn. Positiever is hij over Samsoms (PvdA) voorstel om pensioenfondsen meer in Nederland te laten investeren, hoewel hun hoofddoel het halen van een goed rendement moet blijven. Zijlstra (VVD) betoogt dat het aantrekkelijker moet worden om mensen in vaste dienst te nemen.

Aandacht voor koopkracht lagere inkomens en ouderen
Lange rijen bij de voedselbank, steeds meer mensen in de schuldsanering en een grote groep kinderen die in armoede opgroeit. Roemer vindt dat het kabinet geen oog heeft voor de problemen van mensen met een laag inkomen. Vooral ouderen worden volgens hem getroffen door het regeringsbeleid. Die worden "als vuil behandeld", stelt Wilders (PVV). Een deel van de ouderen wordt getroffen door de economische crisis, de uitblijvende pensioenindexatie en de zorghervormingen, erkent Rutte, maar de koopkracht van ouderen is de afgelopen tientallen jaren meer dan gemiddeld gestegen. De suggestie van Van Haersma Buma, Krol (50PLUS/Baay) en Klein (50PLUS/Klein) om de regels voor pensioenindexatie te versoepelen is volgens hem onverstandig, omdat zo de pensioenaanspraken van jongeren worden uitgehold.

Kabinet overweegt deelname aan strijd tegen IS
Volgens de Grondwet heeft Nederland de taak om de internationale rechtsorde te bevorderen. Het kabinet denkt in dat licht na over een bijdrage aan de strijd tegen IS, zegt Rutte, maar er is nog geen besluit genomen. Aarzelt Nederland niet te veel?, vragen Pechtold, Van Haersma Buma en Slob. Thieme denkt dat het kabinet juist te gretig is om mee te doen. Militair ingrijpen vergroot de ellende alleen maar, vreest Roemer. Van Ojik wil dat er meer nadruk wordt gelegd op diplomatieke en humanitaire middelen in plaats van militaire macht. Kom met een visie op verhoging van het defensiebudget, adviseren Van der Staaij, Zijlstra, Slob en Van Haersma Buma.

Rechtsstaat beschermt tegen radicalen
"Bruut geweld en radicalisme zullen in ons land nooit overwinnen." Rutte heeft vertrouwen in de rechtsstaat en wijst erop dat een groot deel van de moslimgemeenschap de IS-ideologie afwijst. Spreken van "een Marokkanenprobleem", zoals Wilders doet, draagt volgens Rutte niet bij aan de samenhang in de samenleving. Samsom is blij dat de premier afstand neemt van uitspraken van de PVV-leider. Maar Wilders vindt dat de islam "als cultuur van haat en geweld" geen plek verdient in de Nederlandse samenleving.

Bezuiniging op huishoudelijke hulp verzacht
Een kwart van de medewerkers is zijn baan al kwijt, en anderen worden geconfronteerd met een salarisverlaging van 20%. Roemer wijst op de grote gevolgen van de decentralisatie van zorg en ondersteuning, en de bezuinigingen op onder meer de huishoudelijke hulp. Die hulp wordt meer gericht op mensen die het echt nodig hebben, zo reageert Rutte. Bovendien is de geplande bezuiniging al met 75 miljoen verzacht. Dat is Slob, Samsom, Zijlstra, Pechtold en Van der Staaij niet genoeg. Zij willen het budget voor huishoudelijke hulp met 40 miljoen verhogen.

Energiebeleid gericht op duurzaamheid en minder afhankelijkheid
In het energieakkoord is afgesproken om de opwekking van energie te verduurzamen. Dat kan op steun van Van Ojik rekenen, maar hij mist daadkracht bij het kabinet. In hoeverre is er ruimte voor kernenergie?, vraagt Van Haersma Buma. Het kabinet zal een vergunningaanvraag niet blokkeren, antwoordt Rutte, maar hij verwacht niet dat een kerncentrale rendabel kan worden geëxploiteerd. In Europees verband wordt overlegd over het verminderen van de afhankelijkheid van buitenlandse olie en gas. Zoek de oplossing in het versnellen van de verduurzaming van de energievoorziening, suggereren Slob en Samsom. De kosten daarvan zijn erg hoog, antwoordt de premier.

De algemene beschouwingen begonnen 17 september met de inbreng van de Kamer. Over de ingediende moties wordt aansluitend op het debat gestemd.

ZIE OOK:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.