Aanbestedingsregels voor overheid veranderen

9 maart 2016, wetsvoorstel - De invoering van drie Europese richtlijnen is voor minister Kamp (Economische Zaken) aanleiding om de Aanbestedingswet te wijzigen. Ook de evaluatie van de wet is daarin meegenomen.

De Europese richtlijnen gaan over aanbestedingsopdrachten van de overheid in de "klassieke" sectoren, overheidsopdrachten in de sectoren water, energie, vervoer en post (publieke nutsfuncties) en het plaatsen van concessieovereenkomsten. Het is belangrijk dat overheidsaanbestedingen goed verlopen, stelt Mulder (CDA), want ze worden betaald met belastinggeld. Het gaat om 60 miljard per jaar, benadrukken Bruins (ChristenUnie) en Verhoeven (D66). Voor Gesthuizen (SP) is het reden om te pleiten voor het instellen van een Aanbestedingsautoriteit. Die zou zich volgens Graus (PVV) vooral moeten richten op het vergroten van de transparantie en het bestrijden van corruptie.

Krijgt het mkb voldoende overheidsopdrachten?

Volgens de minister krijgt het mkb meer opdrachten van de overheid dan een aantal jaar geleden, maar verschillende woordvoerders zijn nog niet tevreden. Zij denken dat het clusteren van opdrachten aanbestedingen te groot maakt voor mkb'ers. Gesthuizen wil het clusterverbod daarom aanscherpen. Er moet worden uitgegaan van "pas toe of leg uit", zegt Ziengs (VVD). Hij denkt bovendien dat het consequent toepassen van de Gids Proportionaliteit (een richtsnoer voor aanbestedende diensten) leidt tot meer opdrachten voor mkb-bedrijven. Mulder pleit voor een hogere aanbestedingsdrempel, waardoor lokale overheden meer opdrachten bij regionale bedrijven kunnen uitzetten.

Vragen over nadruk op prijs en vergoeding kosten

Vaak ligt de nadruk bij aanbestedingen op de prijs. Het zou vooral moeten gaan om de prijs-kwaliteitverhouding en niet om de laagste kosten, betogen Gesthuizen en Bruins. Kamp ziet echter weinig in het laten afleggen van verantwoording hierover door aanbestedende diensten. Onder anderen Ziengs vraagt aandacht voor de hoge kosten van aanbestedingen: is het misschien verstandig om die deels aan ondernemers te vergoeden? Kamp wijst er echter op dat de Aanbestedingswet de afgelopen jaren heeft geleid tot grote kostenbesparingen voor bedrijven. Bovendien kan het geven van een vergoeding leiden tot misbruik, vreest Monasch (PvdA), zoals bij de WOB is gebeurd. De minister valt hem daarin bij.

Aandacht voor innovatie, duurzaamheid en sociale criteria

Op basis van de Europese richtlijnen kan er bij aanbestedingen meer ruimte worden gegeven aan innovatie en duurzaamheid. Dit kan positief uitpakken voor start-ups en het mkb, hoopt Mulder. Door vaker op te treden als "launching customer" kan de overheid innovatie stimuleren, denkt Bruins. Kijk ook naar sociale criteria, zo bepleit Monasch, zoals een fatsoenlijke beloning van personeel en het tegengaan van arbeidsmarktdiscriminatie. Verhoeven wil dat maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld door CO2-uitstoot, worden meegewogen. Maar Graus vreest voor "subjectieve criteria", die worden gebruikt om bepaalde bedrijven uit te sluiten.

De Kamer stemt op 15 maart over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.