Aan de slag voor de woningmarkt

11 december 2017, begroting - Er moeten meer huizen gebouwd worden en misstanden op de woningmarkt moeten worden aangepakt. Daarvoor moet minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) aan de slag, vindt de hele Kamer.

"Het kabinet gaat bouwen, bouwen, bouwen." Koerhuis (VVD) is blij dat het kabinet doordrongen is van de noodzaak om de woningvoorraad te vergroten. Eigenlijk wijzen alle leden op de noodzaak van meer woningbouw.

Ook Ollongren is ervan overtuigd dat er meer gebouwd moet worden, maar daarbij is volgens de minister wel maatwerk nodig. Zij wil per regio bestuurlijk overleg voeren, want de regionale verschillen zijn groot.

De minister legt de prioriteit bij het bouwen van vrijesectorhuurwoningen met een middenhuur. Op die manier hoopt zij de mobiliteit in de woningmarkt te stimuleren. De zogenaamde samenwerkingstafel middenhuur is in gesprek met lokale partijen en komt in januari met aanbevelingen, aldus de minister.

Kopen

Het kopen van een huis moet voor iedereen bereikbaar zijn, zegt Koerhuis. Daarom wil hij dat de studielening minder zwaar meetelt bij het aangaan van een hypotheek. Dat gebeurt al, reageert de minister, maar zij wil de studielening niet helemaal buiten beschouwing laten, zoals Voortman (GroenLinks) vraagt. Zij betwijfelt overigens of het meetellen een groot probleem is.

De minister is het eens met Koerhuis dat verzilverhypotheken belangrijk zijn. Met zulke hypotheken kunnen senioren een deel van hun overwaarde laten uitkeren, bijvoorbeeld als pensioenvoorziening of om hun woning levensloopbestendig te maken.

Om de problemen van starters op de woningmarkt aan te pakken, willen Ronnes (CDA) en Voortman de starterslening nieuw leven inblazen. Dat moet een lokale verantwoordelijkheid blijven, reageert Ollongren. Zij zegt toe dat zij het in de regionale gesprekken aan de orde zal stellen.

Huren

Het tekort aan sociale huurwoningen is volgens Kops (PVV) voornamelijk te wijten aan het grote aantal Syrische statushouders dat in zo'n huis woont. Beckerman (SP) ziet een andere oorzaak: de verkoop van sociale huurwoningen in de afgelopen jaren en de huurliberalisatie.

Sta de verkoop van sociale huurwoningen alleen toe als corporaties de opbrengst gebruiken voor de bouw van nieuwe duurzame en goedkope huurwoningen, stelt Beckerman. Corporaties mogen alleen verkopen als de sociale woningvoorraad daardoor niet afneemt, vindt ook Nijboer (PvdA). Azarkan (DENK) bepleit een norm hiervoor in de Woningwet.

Woningcorporaties, huurders en gemeenten maken afspraken over de voorraad sociale huurwoningen, zegt Ollongren. Zij denkt dat die partijen lokaal het best kunnen bepalen wat een passende voorraad sociale huurwoningen is.

Dik (ChristenUnie) vraagt aandacht voor jonge gezinnen met een inkomen dat te hoog is voor een sociale huurwoning, maar te laag voor een huurwoning in de vrije sector. Die gezinnen vertrekken niet voor niets uit de stad, voegt Azarkan toe.

Dat er te weinig woningen met een middenhuur zijn, wordt ook door Van Eijs (D66) erkend. Zij wijst erop dat mensen daardoor in een sociale huurwoning blijven zitten die eigenlijk niet voor hen bedoeld is. Beckerman vraagt om overheidsingrijpen, want zij vindt een huur van 1.300 euro eigenlijk niet onder "middenhuur" vallen.

Tijdelijke huurcontracten leiden soms tot ongewenste resultaten, zegt Ronnes: als er een kind op komst is, wordt de huur opgezegd. Wij hebben iets meer tijd nodig om de gevolgen te bekijken, zegt de minister, maar zwangerschap mag nooit reden zijn om een contract op te zeggen. Overigens hebben tijdelijke huurcontracten volgens haar ook positieve kanten.

Waarom bezuinigt het kabinet op de huurtoeslag?, vraagt Nijboer. Door alleen deze maatregel en niet het hele kabinetsbeleid te benoemen, schetst u een verkeerd beeld, riposteert de minister. Alle huren in de corporatiesector moeten 15% omlaag, zegt Kops, want de huurders zijn "gigantisch uitgeknepen".

Huisjesmelkers vormen voor veel leden een grote ergernis. Van Eijs en Ronnes vragen de minister om de gemeenten meer instrumenten te geven om ertegen op te treden.

Verduurzaming

Als er vaart gemaakt wordt met het verduurzamen van sociale huurwoningen, zijn er alleen maar voordelen, zegt Beckerman. Het schept banen, stimuleert innovatie, verlaagt de energierekening, levert minder CO₂ op en maakt het mogelijk om de Groningse gaskraan eerder dicht te draaien.

Het regeerakkoord is ambitieus met de verduurzaming van woningen, zegt Dik. Ook Voortman ziet mooie verduurzamingsambities in het kabinetsbeleid, maar zij mist concrete maatregelen. En waarom wordt er maar 100 miljoen voor uitgetrokken? Creëer meer ruimte voor initiatieven van huurders die hun woning willen verbeteren, adviseert Nijboer.

Van Eijs stelt voor om bestaande huizen in een hoog tempo gasvrij te maken en nieuwe huizen zonder gasaansluiting te bouwen. Daarnaast wil zij dat de overheid mensen stimuleert om zelf hun huis te verduurzamen.

De Kamer stemt op 19 december over de moties en op een later moment over de begroting.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort

• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

• Kijk het debat terug via Debat Gemist